Η NASA δημοσίευσε εκθαμβωτικές εικόνες από το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer

Από σελίδα της NASA, 18 Δεκεμβρίου 2003

Ένα νέο παράθυρο στο σύμπαν έχει ανοίξει μετά τη δημοσίευση των πρώτων εκθαμβωτικών εικόνων από το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρων Spitzer της NASA, που ονομάσθηκε πρόσφατα έτσι ενώ παλιά ήταν γνωστό σαν SIRTF (Space Infrared Telescope Facility).

Οι πρώτες τέσσερις παρατηρήσεις του. Ενός λαμπρού αστρικού βρεφοκομείου, ενός γαλαξία με αστρική στροβιλώδη σκόνη, ενός δίσκου με διάφορα συντρίμμια (σκόρπια υλικά) από τα οποία σχηματίζεται κάποιο πλανητικό σύστημα και τέλος οργανικό υλικό στο απόμακρο σύμπαν, αποδεικνύει την ισχύ των υπέρυθρων ανιχνευτών του τηλεσκοπίου αυτού, έτσι ώστε να συλλαμβάνονται τέτοια κοσμικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, που ποτέ πριν δεν είχαμε γνωρίσει.  

Το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Spitzer ονομάστηκε έτσι για να τιμήσει η NASA τον Lyman Spitzer. Αυτός ήταν ένας από τους πιο σπουδαίους επιστήμονες του 20ού αιώνα, και στα μέσα της δεκαετίας του '40, είχε προτείνει πρώτος να πετάξουν τηλεσκόπια στο διάστημα.

Ο Ed Weiler διοικητής της NASA λέει ότι όπως το Hubble, το Compton και το Chandra, έτσι και το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer θα κάνει σύντομα σημαντικές ανακαλύψεις, και όπως αυτές οι πρώτες εικόνες του μας δείχνουν, θα πρέπει να μας δείξει το σύμπαν όπως ποτέ άλλοτε δεν το είχαμε δει.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer προωθήθηκε στις 25 Αυγούστου 2003 από το ακρωτήριο του Canaveral και είναι το τέταρτο και τελευταίο από τα μεγάλα παρατηρητήρια της NASA.

Είναι ένα τηλεσκόπιο που χρησιμοποιεί υπέρυθρες ακτίνες, ενώ το Hubble χρησιμοποιεί οπτικά μήκη κύματος, το Compton ακτίνες-γ και το Chandra ακτίνες-Χ.

Η πρωτοφανής ευαισθησία του Spitzer του επιτρέπει να ανιχνεύει ακτινοβολίες στην υπέρυθρη ζώνη ή την θερμική ζώνη, από τα πιο απόμακρα, ψυχρά και καλά κρυμμένα από την σκόνη ουράνια αντικείμενα.

Οι αρχικές του εικόνες αποκάλυψαν το πόσο διαφορετικά πράγματα μπορεί να δει αυτό το τηλεσκόπιο και τα τρία του επιστημονικά όργανα.

Οι εικόνες είναι οι εξής:

Αυτή η εικόνα, που συνελήφθη από τους ιδιαίτερα ευαίσθητους υπέρυθρους ανιχνευτές του Διαστημικού Τηλεσκοπίου Spitzer, εμφανίζει ένα σκοτεινό νέφος αερίου και σκόνης στο κοντινό νεφέλωμα εκπομπής IC1396 που για πρώτη φορά δείχνει τόσο λαμπερό. Μοιάζει δε με ένα πλάσμα που τρέχει με τις φλόγες να βρίσκονται πίσω του.

Οι υπέρυθροι ανιχνευτές του Spitzer παρουσίασαν το κρυμμένο λαμπερό  εσωτερικό αυτού του αδιαφανούς νέφους του αερίου και της σκόνης για πρώτη φορά, αποκαλύπτοντας έτσι τα νεαρά αστέρια για πρώτη φορά. 

Οι σκονισμένοι βραχίονες (κόκκινο χρώμα), ενός σπειροειδούς γαλαξία παρόμοιου με τον δικό μας που ονομάζεται Messier 81, φωτίζονται εδώ με μια πρωτοφανή λεπτομέρεια από το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer.

Οι κόκκινες περιοχές στους σπειροειδείς βραχίονες αντιπροσωπεύουν τις υπέρυθρες εκπομπές από τα πιο σκονισμένα μέρη του γαλαξία, εκεί όπου σχηματίζονται νέα αστέρια. Η εικόνα αναδεικνύει την ισχύ του Spitzer να εξερευνά περιοχές αόρατες στο οπτικό φως, και έτσι να μελετηθεί ο σχηματισμός νεαρών αστεριών σε μια γαλαξιακή κλίμακα.

Αυτή η εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer εμφανίζει, στην ολότητά της, έναν δίσκο με διάφορα υλικά από τα οποία φτιάχτηκε ένα πλανητικό σύστημα, να περικυκλώνουν ένα κοντινό αστέρι, το άστρο Fomalhaut

Τέτοιοι δίσκοι συντριμμιών είναι το υλικό που απέμεινε από την οικοδόμηση ενός πλανητικού συστήματος. Ενώ άλλα τηλεσκόπια έχουν απεικονίσει τον εξωτερικό δίσκο του άστρου Fomalhaut, κανένα δεν ήταν όμως σε θέση να δώσει μια πλήρη εικόνα της εσωτερικής περιοχής. Η ικανότητα του Spitzer να ανιχνεύει σκόνη σε διάφορες θερμοκρασίες του επιτρέπει να βρίσκει τι συμβαίνει στο εσωτερικό μέρος του συστήματος. Δίνει έτσι στους αστρονόμους την ευκαιρία να βλέπουν την εξέλιξη των πλανητικών συστημάτων.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer μπόρεσε να  διαπεράσει την παχιά κοσμική σκόνη και αποκάλυψε αυτό το εσωτερικό πρωτο-αστέρι ή άστρο σε εμβρυική κατάσταση, το HH46-IR.

Τα στοιχεία από το Τηλεσκόπιο Spitzer του νεαρού άστρου HH46-IR, και από έναν απόμακρο γαλαξία σε απόσταση 3,25 δισεκατομμυρίων ετών, εμφανίζουν την παρουσία νερού και μικρών οργανικών μορίων όχι μόνο εδώ και τώρα, αλλά, για πρώτη φορά, τόσο πίσω στον χρόνο, όταν είχε ξεκινήσει η ζωή πάνω στη Γη.