Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2003
δεύτερη ημέρα του συνεδρίου της AAS
Ένα σπάνιο άστρο στην κατηγορία
των υπεργιγάντων, ορατό με το γυμνό
μάτι από τη Γη, εξερράγη κατά τρόπο
εντυπωσιακό και μπορεί να το κάνει εκ
νέου οποιαδήποτε στιγμή. Ένα γεγονός
που θα είναι ορατό στους αστρονόμους,
ανακοίνωσε μια ομάδα ερευνητών στο
συνέδριο της AAS.
Το αστέρι μπορεί ακόμη και να
εξαφανιστεί σε λίγη ώρα.
Η έκρηξη καταγράφηκε στις αρχές
του 2000 και έγινε δημόσια γνωστό για
πρώτη φορά σε μια συνεδρίαση της AAS. Μια
ποσότητα ίση με 10.000 φορές τη μάζα της
Γης εκτοξεύθηκε στο διάστημα, ένα
γεγονός που δεν έχουν ξαναδεί οι
αστρονόμοι σε καμιά αστρική έκρηξη.
Το φαινόμενο είναι παρόμοιο με
το κύμα κλονισμού που ένα παράγει ένα
αεριωθούμενο αεροπλάνο. Το αέριο από το
άστρο έφυγε προς τα έξω με μια ταχύτητα
τέσσερις φορές την ταχύτητα του ήχου.
Από τότε, το 2000, το αστέρι, Rho
Cassiopeiae, είναι ανήσυχο, η ατμόσφαιρά του
πάλλεται άγρια, χωρίς ρυθμό. Η
εξωτερική ατμόσφαιρά του φαίνεται τώρα
πάλι να συρρικνώνεται, ένα γεγονός που
μοιάζει με το τελευταίο του ξέσπασμα. Η
διεθνής ομάδα ερευνητών είπε ότι μια
άλλη έκρηξη -- ενδεχομένως ισχυρότερη --
μπορεί να εμφανιστεί σύντομα.
Το Rho CAS, όπως αναφέρεται συχνά,
είναι ορατό στα παρατηρητήρια του
Ουρανού στο Βόρειο ημισφαίριο, που
έχουν σκοτεινές συνθήκες μακριά από τα
φώτα των πόλεων. Οι ερευνητές κάνουν
έκκληση στους ερασιτέχνες αστρονόμους
να παρατηρήσουν την επόμενη έκρηξη.
Πρώτα, εντούτοις, θα αυξανόταν η
φωτεινότητά του και έπειτα θα
μειωνόταν.
Η έκρηξη αυτή δεν θα έθετε
κανέναν κίνδυνο τη Γη, και στην
πραγματικότητα θα επισημαινόταν
πιθανώς μόνο από τα καλύτερα
παρατηρητήρια του Ουρανού.
Το αστέρι λάμπει σε κλίμακα
φωτεινότητας μεγέθους 4.5. Όσο πιο
μεγάλος αριθμός, τόσο πιο αμυδρό το
αντικείμενο. Το μέγεθος 6 δείχνει
αντικείμενο που είναι μόλις ορατό για
τους περισσότερους ανθρώπους. Τα πολύ
φωτεινά αστέρια είναι κοντά ή κάτω από
το μηδέν (αρνητικοί αριθμοί).
Το Rho Cassiopeiae είναι
περισσότερο από 10.000 έτη φωτός μακριά.
Όμως είναι ορατό με το γυμνό μάτι, κάτω
από σκοτεινές συνθήκες του ουρανού,
κάτι που οφείλεται στην αξιοπρόσεκτη
εγγενή φωτεινότητά του, κάπου 500.000
φορές περισσότερο από τον ήλιο
Περίπου μόνο δώδεκα τέτοιοι
υπεργίγαντες είναι γνωστοί στο Γαλαξία
μας.
Το αστέρι που φάνηκε αρχικά το
1946, εξασθένισε κατά ένα παράγοντα έξι
κι έγινε μεγέθους έξι καθώς έχασε το
υλικό του. Η έκρηξη του 2000 έγινε από
πέντε τηλεσκόπια και φάνηκε επίσης από
μερικούς ερασιτέχνες αστρονόμους. Το
αστέρι λάμπρυνε για λίγο και κατόπιν
εξασθένισε.
Είναι γνωστό ότι όλα τα αστέρια
στέλνουν κάποια μάζα τους στο διάστημα
καθώς γερνούν. Ο ήλιός μας θα αρχίσει να
το κάνει σε μερικά δισεκατομμύριο έτη.
Τα πιο ογκώδη αστέρια ρίχνουν την ύλη
τους κατά τρόπο εκρηκτικό και πολύ
γρηγορότερα κι έτσι η ζωή τους είναι
σύντομη. Για αυτό δεν υπάρχουν πολλοί
από αυτούς τριγύρω μας. Τελικά, το Rho CAS
θα πεθάνει με μια τελική, κολοσσιαία
έκρηξη σουπερνόβα, που θα κάνει τον
αστρικό χώρο γύρω της να λάμπει για
πολλά χρόνια.
Ο Lobel ανακοίνωσε ότι λόγω της
μεγάλης ηλικίας του αστεριού, αυτό
μπορεί να γίνει σουπερνόβα σε λιγότερο
από 50.000 έτη. |
