Η μαύρη οπή εμφανίζεται, εξαφανίζεται, και μπορεί να επιστρέψει πάλι

Από τη σελίδα space.com, 20 Ιανουαρίου 2003

Όταν δουλεύουμε με μεγάλους αριθμούς και στοιχεία από μακρινές θέσεις, τότε μικρά σφάλματα μπορούν να έχουν τεράστιες συνέπειες. Οι μαύρες οπές, παραδείγματος χάριν, μπορούν να φαίνονται ότι υπάρχουν και στην πραγματικότητα να μην υπάρχουν.

Τον τελευταίο Σεπτέμβριο του 2002, οι αστρονόμοι του Hubble ανακοίνωσαν ότι είχαν βρει μια μεσαίου μεγέθους μαύρη τρύπα σε έναν απόμακρο σμήνος αστεριών. Τα στοιχεία τους έδειχναν ότι οι πιο ογκώδεις μαύρες τρύπες μπορούσαν να εξελίσσονται μέσω των συγχωνεύσεων μικρότερων μαύρων οπών.

Η ομάδα του Hubble βάσισε τα συμπεράσματα της στις παρατηρηθείσες κινήσεις των αστεριών του σμήνους, μετακίνηση που μπορεί να εξηγηθεί μόνο αν υπάρχει πολλή μάζα στο κέντρο του σμήνους. Αλλά πόσο πυκνή είναι αυτή η μάζα; Χρησιμοποίησαν λοιπόν ένα μοντέλο που έτρεξε στους υπολογιστές, το οποίο είχε αναπτυχθεί νωρίτερα από τους θεωρητικούς στο Πανεπιστήμιο της Ινδιάνα, για να απαντήσει σε αυτή την ερώτηση.

Δυστυχώς όμως, το επιστημονικό έγγραφο που ερμήνευε το μοντέλο από την Ινδιάνα έκανε λάθος.

Το σφάλμα αυτό οδήγησε τους αστρονόμους του Hubble να ανακοινώσουν την ύπαρξη μιας μαύρης τρύπας με μάζα 4.000 περισσότερη από τον ήλιό μας.

Τώρα όμως μια ξεχωριστή ομάδα αστρονόμων λέει τώρα ότι μπορεί και να μην υπάρχει μια μαύρη οπή στο σμήνος των αστεριών, που ονομάζεται M15 . Αντ' αυτού, μια πιο εύλογη εξήγηση είναι ότι η κεντρική περιοχή του M15 είναι ένας μαζικός κοσμικός τάφος που ρυπαίνεται με τα αστρικά πτώματα. Αυτοί τα μεμονωμένα αστέρια νετρονίων και οι λευκοί νάνοι είναι πολύ πυκνά αντικείμενα, τα υπολείμματα των αστεριών.

Οι αστρονόμοι κι άλλη φορά έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα μιας μαύρης οπής στο σμήνος M15, εδώ και περίπου 30 έτη. Στην πραγματικότητα, στις αρχές της δεκαετίας του '90 χρησιμοποιήθηκαν μερικά στοιχεία του Hubble για να αντικρούσουν αυτή τη πιθανότητα.

Μια Ιαπωνική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο ανακοίνωσε στοιχεία, που δημοσιεύονται στο Αστροφυσικό Περιοδικό ότι τα αρχικά συμπεράσματα του Hubble δεν απαιτούν να υπάρχει μια μαύρη τρύπα", λέει ο Steve McMillan, ένας ερευνητής του Πανεπιστημίου Drexel και ένα μέλος της Ιαπωνικής ομάδας. "Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να εξηγηθούν τα στοιχεία." Ο McMillan ήταν προσεκτικός ώστε να επισημάνει ότι οι νέοι υπολογισμοί δεν υπολογίζουν την ύπαρξη μιας μαύρης οπής.

Από την άλλη πλευρά, οι ερευνητές που περιλαμβάνονταν στην ομάδα της εύρεσης της μαύρης οπής στο σμήνος Μ15 τον Σεπτέμβριο του 2002, έχουν φθάσει κι αυτοί σε ένα παρόμοιο συμπέρασμα και έχουν δημοσιεύσει τα αναθεωρημένα συμπεράσματά τους στο ίδιο περιοδικό.

Το σφάλμα που τροφοδοτήθηκε στη μελέτη του Hubble υποτίμησε τον αριθμό των άστρων νετρονίων που θεωρούνταν ότι υπήρχαν κοντά στο κέντρο του M15, το οποίο βρίσκεται περίπου 32.000 έτη φωτός μακριά, μέσα στο Γαλαξία μας. Αν βάλετε  ότι υπάρχουν περισσότερα αστέρια νετρονίων στην περιοχή, τότε δεν υπάρχει καμιά ανάγκη για μαύρη οπή.

Η σύγχυση είναι σημαντικό επειδή οι μαύρες οπές με ενδιάμεση μάζα εμφανίζονται ως μια πιθανή ελλείπουσα σύνδεση στην εξέλιξη των πρώτων αστρικών μαύρων οπών του Κόσμου προς τις υπερμεγέθεις μαύρες οπές, οι οποίες ζυγίζουν όσο και δισεκατομμύρια αστεριών. Επειδή τα σφαιρικά σμήνη είναι τυπικά αρχαίοι σχηματισμοί αστεριών, η εύρεση μιας μαύρης οπής  σε αυτά τα σμήνη θα πρότεινε ότι αυτές μπορεί να έχουν παίξει το ρόλο στο παρελθόν σαν δομές υλικών.  Οι συγχωνεύσεις μαύρες οπών να είναι πολύ σημαντικές στη αύξηση των μαύρων οπών.

Οι εμπειρογνώμονες συζητούν πάντως εάν υπάρχουν οπές μεσαίου βάρους (μεγέθους).

• Η αρχική ιστορία για M15 και G1 συμπεράσματα
• Άλλες μαύρες ειδήσεις οπών