Επιστήμονες από τα
πανεπιστήμια του Sheffield και Leeds θα
είναι σύντομα σε θέση να
μελετήσουν κάποια από τα πιο
άπιαστα σωματίδια που γνωρίζουμε,
χάρις σ' ένα γιγάντιο τηλεσκόπιο
κάτω από τη θάλασσα που σκοπεύει
προς το κέντρο της Γης αντί για τον
ουρανό.
Από κοινού με τους
συναδέλφους τους απ' όλη την Ευρώπη,
κατασκευάζουν ένα τηλεσκόπιο 2400 m
κάτω από τη Μεσόγειο θάλασσα που θα
ανιχνεύει τα νετρίνα. Τα νετρίνα
είναι στοιχειώδη σωματίδια χωρίς
φορτίο και σχεδόν χωρίς μάζα. Τα
νετρίνα περνάνε μέσα από τη Γη
έχοντας σχεδόν την ταχύτητα του
φωτός, προερχόμενα από κάποιες
ακραίες περιοχές του Σύμπαντος. Η
κατανόησή τους θα μας δώσει μια νέα
εικόνα του Σύμπαντος και μπορεί να
επιτρέψει στους επιστήμονες να
πιστοποιήσουν ότι αποτελούν μέρος
ή το σύνολο της σκοτεινής ύλης. Η
σκοτεινή ύλη πιστεύεται ότι
αποτελεί περίπου το 90% της ύλης που
λείπει από το Σύμπαν και ουδέποτε
έχει ανιχνευτεί.
Το πρόγραμμα θα κοστίσει 20
εκατομμύρια Ευρώ, και είναι το
αποτέλεσμα της συνεργασίας 150
φυσικών και αστρονόμων από 16
Ευρωπαϊκούς οργανισμούς.
Το τηλεσκόπιο θα
αποτελείται από 10 χορδές μήκους 480 m
η καθεμιά, στερεωμένες στο βυθό της
θάλασσας, με ένα βάρος στο ένα τους
άκρο και ένα πλωτήρα στο άλλο. Κάθε
χορδή θα φέρει περίπου 30
φωτοανιχνευτές κατανεμημένους σε
όλο της το μήκος. Οι χορδές
συνδέονται μέσω ενός κιβωτίου-συνδέσμου,
που θα βρίσκεται στο βυθό, με ένα
καλώδιο οπτικών ινών μήκους 40 km, το
οποίο θα μεταβιβάζει τις
καταγραφόμενες πληροφορίες σ' ένα
σταθμό βάσης στις νότιες ακτές της
Γαλλίας. Έως σήμερα το υποβρύχιο
Ναυτίλος έχει συνδέσει την πρώτη
χορδή με το καλώδιο, με τη βοήθεια
ενός ρομποτικού βραχίονα.
Ο Dr Lee Thompson του τμήματος
Φυσικής και Αστρονομίας του
πανεπιστημίου του Sheffield που είναι ο
προϊστάμενος του Αγγλικού μέρους
του προγράμματος, εξηγεί πως
δουλεύει το τηλεσκόπιο. "Οι
φωτοπολλαπλασιαστές ανιχνεύουν το
φως που εκπέμπεται κατά τα σπάνια
γεγονότα όπου τα νετρίνα
αλληλεπιδρούν με την ύλη, όπως π.χ.
με τα πετρώματα του βυθού είτε
ακόμη και με το νερό, και γίνονται
μιόνια. Τα μιόνια είναι σωματίδια
που μοιάζουν με τα ηλεκτρόνια αλλά
είναι βαρύτερα. Όταν λοιπόν αυτά τα
μιόνια ταξιδεύουν μέσα στο νερό,
εκπέμπουν ένα μπλε φως το οποίο
καταγράφεται από τους
φωτοπολλαπλασιαστές.
"Τα νετρίνα δεν έχουν
φορτίο, κι έτσι ταξιδεύουν πάντα σε
ευθεία γραμμή αφού δεν
επηρεάζονται από ηλεκτρικά και
μαγνητικά πεδία. Ακολουθώντας τη
διαδρομή των μιονίων, θα
μπορέσουμε να βρούμε από που
προήλθαν τα νετρίνα, και ν'
ανακαλύψουμε την πηγή της
προέλευσής τους."
"Ο λόγος για τον οποίο
χρειαζόμαστε να φτιάξουμε το
τηλεσκόπιο κάτω από τη θάλασσα
είναι ότι το νερό εμποδίζει τα
μιόνια των κοσμικών ακτίνων της
ατμόσφαιρας να αλλοιώσου το
πείραμά μας. Στρέφοντας επίσης το
τηλεσκόπιο προς τα κάτω, προς το
εσωτερικό της Γης, καταφέρνουμε
ώστε η Γη να δρα ως φίλτρο. Δηλαδή
τα μιόνια που δεν έχουν παραχθεί
από νετρίνα, θα απορροφηθούν πριν
εισέλθουν στην περιοχή της μελέτης
μας."
Αναφορά : http://www.shef.ac.uk/uni/academic/N-Q/phys/research/pa/antares/faq.html
και http://antares.in2p3.fr/
|