Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Άρη βρέθηκαν στη Γη

Από την ιστοσελίδα του BBC, 17 Μαίου 2003

Μερικοί επιστήμονες ισχυρίζονται ότι απολιθωμένα κατάλοιπα στη λίμνη Van είναι όμοια με τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός Αρειανού μετεωρίτη, που θεωρούνται εξωγήινα βακτηρίδια και τα οποία μπορεί να είχαν σχηματιστεί κάτω από το νερό.

Τα νανο-σώματα από τη λίμνη Van (αριστερά) μοιάζουν πολύ με εκείνα από το μετεωρίτη ALH84001 (δεξιά)

Οι ερευνητές έχουν βρει μια "εντυπωσιακή" αντιστοιχία μεταξύ μικροσκοπικών χαρακτηριστικών γνωρισμάτων στους υποβρύχιους βράχους και τα ορυκτά αποθέματα από τη Γη και των δομών σαν τα μικρόβια στο διάσημο Αρειανό μετεωρίτη ALH84001.

Η ανακάλυψη θα μπορούσε να φέρει τους επιστήμονες πιο κοντά στο να μάθουν εάν ο μετεωρίτης, ηλικίας 3.9 δισεκατομμυρίων ετών, περιέχει απολιθωμένη εξωγήινη ζωή.

Τα στοιχεία προέρχονται από ηφαιστειακούς βράχους και υποβρύχιους γεωλογικούς σχηματισμούς, τους λεγόμενους ασβεστούχους πυργίσκους, που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της λίμνης Van στην Τουρκία, τη μεγαλύτερη, σε παγκόσμιο επίπεδο, αλκαλική λίμνη.

Αρειανές λίμνες

Αυτοί οι βράχοι και οι πυργίσκοι περιέχουν σφαιρίδια σύνθετων ανθρακικών αλάτων, αρκετά παρόμοια με αυτά που βρίσκονται στο μετεωρίτη ALH84001. Επίσης φιλοξενούν αποικίες των φωτοσυνθετικών κυανοβακτηρίων.

Όταν εξετάστηκαν κάτω από ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης, τα ανθρακικά άλατα από τη λίμνη Van φάνηκαν να αποτελούνται από μικροσκοπικούς ράβδους και ωοειδείς δομές - που αναφέρονται σαν "νανο-σώματα" από τους ερευνητές.  Αυτές οι δομές ήταν παρόμοιου μεγέθους και σύστασης με εκείνες που περιγράφηκαν στον περίφημο ALH84001.

Οι πυργίσκοι σχηματίζονται εκεί όπου νερό, πλούσιο σε ασβέστιο, ρέει στη λίμνη

Η έρευνα διεξήχθη από τον καθηγητή Jozef Kazmierczak της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών και τον καθηγητή Stephan Kempe του Technische Universität του Ντάρμσταντ στη Γερμανία.

Ο καθηγητής Kazmierczak είπε ότι τα δείγματα της λίμνης Van ήταν η καλύτερη αντιστοιχία για τις δομές στον ALH84001.

"Φυσικά και χημικά, υπάρχει μια ισχυρή ένδειξη ότι εξετάζουμε κάτι παρόμοιο", αναφέρει.

Στο περιοδικό Naturwissenschaften, οι συντάκτες υποστηρίζουν ότι τα σφαιρίδια στον ALH84001 μπορεί να είχαν σχηματιστεί σε μια αλκαλική λίμνη στον Άρη.

Όριο μεγέθους

Τα συμπεράσματα υποστηρίζουν, τα ολοένα και περισσότερα στοιχεία, ότι κάποτε στον Άρη ήταν κάτι συνηθισμένο οι λίμνες και οι ρηχές θάλασσες.

Προτείνουν δε αρκετές πιθανές προελεύσεις για τα άλατα της λίμνης Van. Μια πιθανότητα, για παράδειγμα λένε οι επιστήμονες, είναι ότι αυτά σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια της αποσύνθεσης των κυανοβακτηρίων από  ετερότροφα  βακτηρίδια, τα οποία αντλούν την ενέργειά τους από τις οργανικές ενώσεις.

Ίδιο μέγεθος: Σφαιρίδια  ανθρακικού άλατος στη λίμνη Van (αριστερά) και στον μετεωρίτη ALH84001 (δεξιά)

Αλλά οι ερευνητές προτείνουν επίσης ότι τα ανθρακικά άλατα θα μπορούσαν να έχουν σχηματιστεί αυθόρμητα μέσω της ιζηματοποίησης. Εάν αυτό αποδειχθεί αληθινό, θα δημιουργούσε αμφιβολία για τις θεωρίες ότι το ALH84001 περιέχει κατάλοιπα από Αρειανές μορφές ζωής.

Οι Kazmierczak και Kempe δεν συνάγουν κανένα συμπέρασμα για τη φύση των νανο-σωμάτων. Αλλά άλλοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι υπάρχουν τα εξαιρετικά μικρά μικρόβια, που ονομάζονται "νανοβακτήρια".

Η ύπαρξη των νανοβακτηρίων συζητείται μανιωδώς από πολλούς επιστήμονες, οι οποίοι πιστεύουν σε ένα χαμηλότερο όριο μεγέθους για τη ζωή. Μια συνεχώς επαναλαμβανόμενη κριτική εναντίον της θεωρίας για τη ζωή στον Άρη είναι ότι τα νανο-σώματα στον ALH84001 είναι απλά πάρα πολύ μικρά για να είναι πετρωμένες μορφές ζωής.

Επιστροφή δειγμάτων

Ο καθηγητής Hojatollah Vali, ένας πλανητικός επιστήμονας από το πανεπιστήμιο McGill στο Μόντρεαλ, του Καναδά, που έχει εργαστεί στην έρευνα του ALH84001, είπε ότι δεν υπήρξε κανένα στοιχείο για την ύπαρξη του νανοβακτηρίου.

Κομμάτια του διάσημου μετεωρίτη ALH84001

Αντιθέτως, πιστεύει σε μια μη βιολογική προέλευση για τα άλατα της λίμνης Van. Ο καθηγητής Vali είπε ότι η παρουσία του μαγνητίτη και ο θειούχος σίδηρος στον ALH84001 παρόμοια με αυτά που παράγονται από ορισμένα βακτηρίδια στη Γη ήταν το καλύτερο σημάδι της ζωής, που κάποτε υπήρξε στον Άρη.

Αλλά η Kathie Thomas-Keprta της εταιρίας Lockheed-Martin Corporation στο Χιούστον του Τέξας, που έχει δουλέψει επίσης εκτενώς στον ALH84001, διεγέρθηκε από τα δείγματα της λίμνης Van.

"Η ομοιότητα μεταξύ των ανθρακικών αλάτων της λίμνης Van και των αλάτων του ALH84001 είναι εντυπωσιακή, δεδομένου ότι τα επίγεια ανθρακικά άλατα είναι μεταβλητής σύνθεσης και εμφανίζονται σύνθετα από χημική άποψη", είπε.

Η διαμάχη αυτή μπορεί να λυθεί μόνο όταν επιστρέψουν οι διαστημικές αποστολές στη Γη με βράχους από τον κόκκινο πλανήτη.

Ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες

• ALH84001 και άλλοι μετεωρίτες από τον Άρη (Nasa)

• ALH84001 (Nasa)

• Nannobacteria 

• Fossil Life in ALH84001?