Μια εκπληκτική φωτογραφία του κόκκινου πλανήτη από τον Mars Express της Ευρώπης

Από σελίδα του BBC, 19 Ιανουαρίου 2004

Δόθηκε στη δημοσιότητα η πρώτη εικόνα του κόκκινου πλανήτη που τραβήχτηκε από το Mars Express της Ευρώπης από τότε που μπήκε σε τροχιά.

Το φαράγγι Valles Marineris όπως το είδε από ψηλά το διαστημόπλοιο (πάνω μέρος) και σε προοπτική όπως θα το έβλεπε ένα σκάφος σε χαμηλό ύψος (κάτω μέρος της εικόνας), με τη βοήθεια υπολογιστή.

Η εικόνα εμφανίζει ένα μέρος του Valles Marineris, ένα γιγαντιαίο φαράγγι που διατρέχει κατά μήκος το μέσον του πλανήτη.

Η εικόνα, που λήφθηκε από ένα ύψος 275 χλμ, τραβήχτηκε από μια φωτογραφική μηχανή υψηλής ανάλυσης του διαστημοπλοίου (HRSC) και εμφανίζει λεπτομέρειες έως 12 μέτρα.

Η ίδια εικόνα ελήφθη από δύο ελαφρώς διαφορετικές γωνίες, ώστε οι επιστήμονες να μπορούν να βλέπουν τη μορφολογία του εδάφους τρισδιάστατη, με τη βοήθεια ειδικών γυαλιών.

Ο Mars Express θα χρησιμοποιήσει το χρόνο του μελετώντας την Αρειανή ατμόσφαιρα, τη δομή του πλανήτη και τη γεωλογία του.

Καλύτερη γνωριμία

Όπως τόνισε και ο John Murray, του Ανοικτού Πανεπιστημίου στη Βρετανία, που είναι στην ομάδα που έχει την ευθύνη για τις κάμερες: "Στο τέλος της διετούς αποστολής, θα ξέρουμε την επιφάνεια του Άρη καλύτερα από ότι τη Γη".

ο John Murray είπε ότι η κάμερα αυτή (HRSC) είναι η πρώτη τρισδιάστατη φωτογραφική μηχανή που έχει σταλεί στον Άρη. Είναι δε 10 φορές καλύτερη από οποιαδήποτε έχει σταλεί πριν. Έχουμε, τόνισε, υψηλές ελπίδες για την κάμερα ότι θα βοηθήσει στο να κατανοήσουμε καλύτερα τον Άρη.

Πρόσθεσε δε: "Αυτές οι πρώτες εικόνες είναι το αποκορύφωμα περισσότερων από 10 χρόνων εργασίας. Σε λίγα λεπτά, θα είμαστε σε θέση να χαρτογραφήσουμε μια περιοχή μεγαλύτερη από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία με τέτοιες λεπτομέρειες, που θα διακρίνουμε αντικείμενα διαμέτρου μόνο λίγων μέτρων.

"Το γιγαντιαίο φαράγγι στον Άρη, το Valles Marineris, είναι το μεγαλύτερο φαράγγι στο ηλιακό μας σύστημα. Έχει μάκρος 4.000 χλμ (όσο το σύνολο της Ευρώπης) και βάθος μέχρι 10 χλμ σε ορισμένες θέσεις, περισσότερο από έξι φορές βαθύτερο από το μεγάλο φαράγγι της Αριζόνα."

Όλα τα όργανα του διαστημοπλοίου έχουν λειτουργήσει με επιτυχία, και έχουν αρχίσει να μεταδίδουν τα δεδομένα.

Εξαίρεση αποτελεί η επέκταση των βραχιόνων του ραντάρ που προγραμματίζεται για τον Απρίλιο.

Ήδη, ο Mars Express έχει συμμετάσχει στις πρώτες, διεθνώς συντονισμένες, παρατηρήσεις του πλανήτη. Την Παρασκευή, κοίταξε προς τον πλανήτη μέσω ενός τμήματος της Αρειανής ατμόσφαιρας στην ίδια θέση και ταυτόχρονα με το Αμερικανικό ρόβερ Spirit που είναι στον Άρη.

Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι αυτή η συνδυασμένη παρατήρηση θα αποκαλύψει νέες λεπτομέρειες για τη δυναμική της Αρειανής ατμόσφαιρας.

Ο καθηγητής David Southwood, επικεφαλής του επιστημονικού τμήματος στην ESA, Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, περιέγραψε την πρώτη εικόνα του Άρη σαν συναρπαστική.

"Έχουμε κάνει όλους τους ελιγμούς της τροχιάς, χρειαζόμαστε τώρα την τελική παρατηρητική τροχιά".

"Το διαστημόπλοιο περνάει πάνω από τον πόλο κάθε επτά ή οκτώ ώρες - τρεις φορές την  ημέρα - και καθώς ο πλανήτης περιστρέφεται από κάτω του, αυτό αποτελεί ένα πολύ τέλειο συνδυασμό για την παρατήρηση, καθώς ο χρόνος προχωρεί, ολόκληρης της επιφάνειας του Άρη".

Η εικόνα εμφανίζει ένα τμήμα μήκους 1.700 χλμ και πλάτους 65 χλμ, που λήφθηκε σε μια κατεύθυνση βορρά-νότου πάνω από το κάνυον Valles Marineris.

Είναι η πρώτη εικόνα αυτού του μεγέθους, που εμφανίζει την επιφάνεια του Άρη σε 12 μέτρα ανά pixel στο χρώμα, και σε τρισδιάστατη μορφή.

Το χαμηλότερο μέρος της εικόνας εμφανίζει την ίδια περιοχή σε προοπτική, όπως θα το έβλεπε ένα αεροπλάνο που πετάει σε χαμηλή τροχιά. 

Αυτή η προοπτική όψη δημιουργήθηκε σε έναν υπολογιστή από τα αρχικά στοιχεία της εικόνας.

Το όργανο HRSC βρίσκεται κάτω από την ηγεσία του καθηγητή Gerhard Neukum, του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου.