Ανακοινώθηκε ότι θα εγκαταλειφθεί ο Hubble

Από σελίδα του BBC-CNN-NewScientist, 17 Ιανουαρίου 2004

Χωρίς αμφιβολία το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble είναι ένα από τα σημαντικότερα τηλεσκόπια που έχουν φτιαχτεί ποτέ. Η επίδραση που είχε και έχει στην ανάπτυξη της επιστήμης είναι πολύ μεγάλη καθώς και τα επιστημονικά όργανα που φέρνει είναι άριστα. Έτσι, οι εικόνες του θεωρούνται αναντικατάστατες.

Γιατί λοιπόν η NASA ανακοίνωσε ότι θα αφεθεί χωρίς συντήρηση ώσπου να επέλθει ο θάνατος του;

Λίγοι ανέμεναν μια τέτοια ανακοίνωση για τη τύχη του Hubble. Μάλιστα μερικές εβδομάδες πριν, ο Steven Beckwith, διευθυντής του Επιστημονικού Ινστιτούτου για τα Διαστημικά Τηλεσκόπια στο Μέρυλαντ, είχε πει ότι ήθελε να προετοιμάσει την επόμενη αποστολή συντήρησης και βελτίωσης του Hubble.

Η αντικατάσταση του Hubble, με το Τηλεσκόπιο James Webb, θα γινόταν τουλάχιστον το 2012. Έτσι, πίστευαν όλοι ότι το Hubble θα μπορούσε να επιζήσει μέχρι τότε.

Αλλά τώρα το σχέδιο αυτό εγκαταλείφθηκε και το τηλεσκόπιο James Webb θεωρείται ότι δεν θα αντικαταστήσει ακριβώς τον Hubble.

Γιατί το νέο τηλεσκόπιο James Webb, θα δουλεύει στην υπέρυθρη ζώνη του φάσματος. Έτσι, θεωρείται συμπληρωματικό του Hubble κι όχι αντικαταστάτης του. Ο Hubble όπως είναι γνωστό, τραβάει εικόνες στο ορατό και υπεριώδες τμήμα του φάσματος. Γι' αυτό θεωρείται ότι θα μείνει ένα κενό στις παρατηρήσεις των αστρονόμων.

Γιατί λοιπόν εγκατέλειψε η NASA ένα από τα παραγωγικότερα επιστημονικά όργανα όλων των εποχών;

Ο βασικός λόγος, όπως λέει η NASA, είναι η ασφάλεια. Λέγεται ότι η απόφαση πάρθηκε μόνο από τον προϊστάμενο της NASA, Sean O'Keefe, και ότι δεν αφορούσε το νέο διαστημικό σχέδιο του Προέδρου George Bush για μια επιστροφή στο φεγγάρι και τις αποστολές στον Άρη. Πάντως, τα χρήματα δεν έπαιξαν ρόλο.

Επειδή, θα ακυρωθούν όλες οι αποστολές των διαστημικών λεωφορείων στο διάστημα, μέσω των οποίων γινόταν η συντήρηση και αντικατάσταση των οργάνων του Hubble, έτσι ο διοικητής της NASA πήρε την απόφαση να ακυρώσει την πέμπτη διαστημική αποστολή στο Hubble.

Υπάρχει όμως κι άλλος βασικός παράγοντας για τη μη βελτίωση του Hubble. Είναι οι συστάσεις της επιτροπής διερεύνησης του ατυχήματος του Κολούμπια.

Η επιτροπή απαιτεί ότι όλες οι μελλοντικές αποστολές των διαστημικών λεωφορείων πρέπει είτε να είναι προσιτές στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ώστε να παρέχει ένα ασφαλές λιμάνι σε μια έκτακτη ανάγκη, είτε να είναι σε θέση να φτιάξει το πλήρωμα οποιαδήποτε ζημιά στα μονωτικά υλικά που περιβάλλουν τα λεωφορεία όταν θα βρίσκονται σε τροχιά. Ως γνωστόν μια οπή που δημιουργήθηκε σε ένα από τα πάνελ προκάλεσε την καταστροφή του Κολούμπια κατά τη διάρκεια της επανεισόδου του στην ατμόσφαιρα από την τροχιά.

Το Hubble, θα βελτιωνόταν από μια αποστολή, που είχε σχεδιαστεί για το 2006, κι ήταν η μόνη αποστολή των διαστημικών λεωφορείων που δεν είχε προγραμματιστεί να είναι κοντά με το Διεθνή  Διαστημικό Σταθμό ISS. Η NASA επομένως θα έπρεπε να πάρει την ευθύνη του προβλήματος και τη δαπάνη μιας ειδικής αποστολής για τον Hubble.

Η αποστολή συντήρησης θα έστελνε στον Hubble νέες μπαταρίες και γυροσκόπια, που θεωρήθηκαν κρίσιμα για την επιβίωση του τηλεσκοπίου. Χωρίς αυτά, υπάρχει πιθανότητα 50% να επιβιώσει το τηλεσκόπιο μέχρι το 2007. Το διαστημικό τηλεσκόπιο χρειάζεται τουλάχιστον τρία γυροσκόπια για να είναι ικανό να επιτελέσει το έργο του.

Αλλά ακόμα πιο καταστρεπτικό για τους αστρονόμους θα είναι η απώλεια δύο νέων οργάνων που επρόκειτο να εγκατασταθούν κατά τη διάρκεια της αποστολής συντήρησης: μια νέα φωτογραφική ευρυγώνια μηχανή και ένας φασματογράφος που είχε σχεδιαστεί για να εξετάσει τις βαθύτερες περιοχές του κόσμου.

Τα νέα όργανα που προστέθηκαν στο τηλεσκόπιο στις προηγούμενες αποστολές "ήταν τόσο πολύ ανώτερα από τα παλιά όργανα που τα αποτελέσματα που προέρχονται από αυτά τα νέα όργανα έδωσαν πολλές νέες πληροφορίες", λέει ο Imke de Pater, ένας αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας, ο οποίος έχει χρησιμοποιήσει το Hubble.

Η υπάρχουσα ευρυγώνια φωτογραφική μηχανή είναι "θαυμάσια," τόνισε. "Αλλά η νέα φωτογραφική μηχανή θα είχε μεγαλύτερο πεδίο και θα συμβάδιζε με τα βραχύτερα και μεγαλύτερα μήκη κύματος".

Το δεύτερο όργανο που δεν θα τοποθετηθεί είναι ο φασματογράφος Cosmic Origins, ο οποίος θα εξέταζε κυρίως στα υπεριώδη μήκη κύματος. Οι UV παρατηρήσεις, έχουν δώσει σημαντικές νέες πληροφορίες για διαδικασίες, όπως ο σχηματισμός των πλανητών, κάτι που είναι αδύνατο να γίνει από τα τηλεσκόπια στη Γη.

Ο προηγούμενος αστροναύτης James Grunsfeld, που συμμετείχε στην τελευταία αποστολή συντήρησης του Hubble, ανέφερε η NASA πήρε τη σωστή απόφαση, αν και τους στεναχώρησε όλους.