Η ραδιενεργός σκόνη των 'βρώμικων' βομβών αποδεικνύεται υπερβολικά θανατηφόρα

Από το Nature, 5 Μαΐου 2004

Η ραδιενεργός σκόνη θα μπορούσε να εισπνευστεί από πολλούς ανθρώπους κοντά στην περιοχή της έκρηξης

Η βρώμικη ή φθηνή βόμβα, που είναι μια συμβατική βόμβα που έχει εμπλουτιστεί με ραδιενεργό υλικό, θα μπορούσε να είναι πιο θανατηφόρα από όσο προηγουμένως θεωρούσαμε, σύμφωνα με Βρετανούς φυσικούς που έχουν αναλύσει τις συνέπειες ενός ατυχήματος με ραδιενεργό υλικό το 1987 στην Goiâna της Βραζιλίας. Ο λόγος είναι ότι οι επιστημονικές εκτιμήσεις είχαν αγνοήσει τα αποτελέσματα της εισπνοής της ραδιενεργού τέφρας.

Εκτιμήσεις που έγιναν από κυβερνητικούς ανώτερους υπαλλήλους και επιστήμονες θα μπορούσαν να είναι χαμηλότερες κατά ένα μέγεθος, ανέφερε ο Peter Zimmerman του King College του Λονδίνου στην ετήσια συνεδρίαση της Αμερικανικής Ένωσης Φυσικής στο Ντένβερ του Κολοράντο, στις 3 Μαΐου.

Μερικοί ανώτεροι υπάλληλοι και πυρηνικοί εμπειρογνώμονες ισχυρίζονται ότι αν και η ακτινοβολία από μια βρώμικη βόμβα θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστια ψυχολογική και οικονομική καταστροφή, θα οδηγούσε σε λίγους, ενδεχομένως, θανάτους. Υποστηρίζουν, δε, ότι το ραδιενεργό υλικό που περιέχεται στη βόμβα θα αραιωνόταν τόσο πολύ στην ατμόσφαιρα ώστε η δόση της ακτινοβολίας θα ήταν σχετικά μικρή κι έτσι δεν θα μπορούσε να προκαλέσει θανατηφόρα πλήγματα.

Αλλά ο Zimmerman αναφέρει ότι ενώ αυτές οι εκτιμήσεις εξετάζουν τα αποτελέσματα της έκθεσης στα αναμενόμενα επίπεδα ακτινοβολίας στον τόπο της έκρηξης, δεν έχουν πάρει καθόλου υπόψη τους τη πιθανότητα τα θύματα να εισπνεύσουν ή να καταπιούν τη ραδιενεργό σκόνη.

Ο Zimmerman και ένας συνάδελφος του, ο Cheryl Loeb στο Πανεπιστήμιο της Εθνικής Άμυνας στην Ουάσιγκτον, διεύθυναν μια έρευνα για ένα θανατηφόρο ατύχημα στην Goiâna της Βραζιλίας, όπου ρακοσυλλέκτες παλιών μεταλλικών αντικειμένων μάζεψαν ένα μεταλλικό κουτί, που περιείχε 1.400 Κιουρί ραδιενεργού καισίου-137 από μια εγκαταλειμμένη κλινική ειδική στη θεραπεία του καρκίνου. Μην ξέροντας τι ήταν η σκόνη που έλαμπε, το μετέφεραν σε ένα πάρτι όπου και άδειασαν το ένα δέκατο του περιεχομένου του. Έτσι, κατά τη διάρκεια του πάρτυ πάνω από 150 άνθρωποι εισέπνευσαν ή κατάπιαν το υλικό.

Αργότερα, έξι άνθρωποι στην περιοχή πέθαναν ως αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος, λέει ο Zimmerman, τρεις από τους οποίους δεν ήταν στο πάρτυ και δεν είχαν καμία άμεση επαφή με το υλικό.

Χρησιμοποιώντας αυτούς τους αριθμούς, ο Zimmerman υπολογίζει ότι εάν μια βρώμικη βόμβα διασκορπίσει μια παρόμοια ποσότητα υλικού πάνω από μια μεγάλη περιοχή, τουλάχιστον 150 άνθρωποι θα μπορούσαν να πεθάνουν και 1400 θα μπορούσαν να αρρωστήσουν.

Αυτή η εκτίμηση "φαίνεται λογική", λέει ο Benn Tannenbaum, ένας φυσικός στην Ομοσπονδία των Αμερικανών Επιστημόνων, μια ομάδα ελέγχου των όπλων στην Ουάσιγκτον. Ο Tannenbaum εξηγεί ότι το γεγονός της Goiâna είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό επειδή δεν είναι σαφές, πώς μολύνθηκαν μερικά από τα θύματα, κάτι που δείχνει ότι ακόμη και η έμμεση επαφή με το υλικό ήταν αρκετή για να τους σκοτώσει.

Εντούτοις ο Michael Levi, που είναι φυσικός στο Ινστιτούτο Brookings, στην Ουάσινγκτον, επισημαίνει ότι τα θύματα στην Goiâna δεν δέχτηκαν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη μέχρι και αρκετές ημέρες μετά το ατύχημα, ενώ ο κόσμος που θα τύχαινε να βρεθεί στην ακτίνα δράσης μιας βρόμικης βόμβας θα είχε άμεση πρόσβαση σε εξειδικειμένες ιατρικές και απολυμαντικές υπηρεσίες.

Έτσι, ελπίζει ότι οι θάνατοι από μια βρώμικη βόμβα να μειωθούν αρκετά, εάν τα θύματα που κατάπιαν ή εισέπνευσαν το υλικό θεραπευτούν αμέσως μετά από την έκρηξη.