Ιστορική η εκτόξευση του πρώτου ιδιωτικού διαστημικού σκάφους SpaceShipOne

Από το BBC, 19 Ιουνίου 2004

Το SpaceShipOne, το πρώτο ιδιωτικό επανδρωμένο διαστημικό σκάφος, υποβάλλεται στις τελικές δοκιμές πριν από την ιστορική πτήση του τη Δευτέρα 21 Ιουνίου 2004.

Το SpaceShipOne θα πετάξει με έναν πιλότο αλλά χωρίς επιβάτες

Το σκάφος, που κατασκευάστηκε από τον πρωτοπόρο της αεροπορίας Burt Rutan, θα προωθηθεί στον ουρανό από ένα φορέα-αεροπλάνο, το White Knight, και κατόπιν ο πύραυλος θα ανέβει προς τα πάνω σε ύψος 100km.

Κανένα ιδιωτικό σκάφος δεν έχει βρεθεί ποτέ τόσο ψηλά. Το Μάιο, ένα άλλο σκάφος έφθασε σε ύψος 64 km σε μια δοκιμαστική πτήση.

Η προσπάθεια αυτή θα πραγματοποιηθεί πάνω από την έρημο Mojave της Καλιφόρνιας το πρωί (ώρα Καλιφόρνιας) και στις 16.30 ώρα Ελλάδας.

Ο Rutan και η ομάδα του από την εταιρεία του, Scaled Composites, ελπίζουν ότι η πτήση τους θα τους φέρει το βραβείο-Χ Ansari αξίας 10 εκατομμυρίων δολαρίων, που απονέμεται στην πρώτη μη κυβερνητική, επανδρωμένη πτήση στο διάστημα.

"Η προσδοκία μου είναι να έχουμε έναν νικητή μέσα στους επόμενους τρεις έως τέσσερις μήνες," λέει ο Έλληνας Πήτερ Διαμαντής, πρόεδρος του Ιδρύματος Βραβείων-Χ, που βρίσκεται στο St. Louis, του Μισσούρι.

Στην αρχή δεν είχε ανακοινωθεί το όνομα του πιλότου που θα γινόταν ο πρώτος πολίτης που θα πέταγε το διαστημικό σκάφος  πάνω από τη γήινη ατμόσφαιρα.

Αργότερα, ο Rutan ανήγγειλε ότι ο Mike Melvill 62 χρόνων θα είναι ο πιλότος του σκάφους. Σημειωτέον ότι η δοκιμαστική πτήση του Μαΐου έγινε και πάλι από τον Mike Melvill.

Εάν η αποστολή επιτύχει, τότε το SpaceShipOne θα προσπαθήσει να πάρει το βραβείο-Χ σε ένα μεταγενέστερο στάδιο. Στους χρηματοδότες των αποστολών φέρονται να περιλαμβάνονται ο ιδρυτής του Amazon.com Τζεφ Μπέζος, ο Paul Allen της Microsoft καθώς και οι ιδρυτές του Google Λάρι Πέιτζ και Σέρτζεϊ Μπριν.

Για να κερδίσει τις άλλες 25 ομάδες που διεκδικούν κι αυτές το βραβείο-Χ, το SpaceShipOne πρέπει να φθάσει στο ύψος των 100km - το επίσημο όριο του διαστήματος - δύο φορές μέσα σε δύο εβδομάδες με ένα πλήρωμα τριών ατόμων.

Μια άλλη ομάδα, που διευθύνεται από τον Brian Feeney, και το όνομα του προγράμματος τους λέγεται Da Vinci, βρίσκεται στο Τορόντο του Καναδά. Ελπίζει να πάρει κι αυτή το βραβείο-Χ αυτό το καλοκαίρι με έναν πύραυλο, που προωθείται από το μεγαλύτερο μπαλόνι του κόσμου, γεμάτο με ήλιο.

Όταν θα κερδίσει το βραβείο, θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για μελλοντικά τουριστικά ταξίδια στην άκρη του διαστήματος για εκείνους που βαρέθηκαν τις συνηθισμένες παραθαλάσσιες διακοπές.

Η ιστορική πτήση της Δευτέρας θα γίνει νωρίς επειδή υπάρχει μικρότερη πιθανότητα τότε να προκύψει θύελλα και όταν ο Ήλιος θα είναι χαμηλά προσφέρεται καλύτερη θέα. 

Με δυνατούς ανέμους  ή με νεφοσκεπή ουρανό θα κινδύνευαν τα σχέδια της πτήσης.

Αλλά ο μετεωρολόγος του BBC, Rob McElwee, είπε ο καιρός πρέπει να είναι καλός πάνω από την έρημο Mojave.

Το αεροπλάνο White Knight μεταφέρει το SpaceShipOne

Εάν ο καιρός είναι καλός, το SpaceShipOne θα μεταφερθεί από ένα σκάφος, το αεροπλάνο White Knight, σε ένα ύψος 15 km.

Η πτήση αυτή θα κρατήσει μια ώρα, και μετά το SpaceShipOne θα εξαπολυθεί μόνο του στους ουρανούς.

Λίγο μετά θα πυροδοτήσει τον πύραυλό του για, περίπου, 80 δευτερόλεπτα. Και τότε θα φτάσει με κατακόρυφη πτήση μέχρι το ύψος των 100 km με ταχύτητα 3 Mach (τρεις φορές την ταχύτητα του ήχου).

Ο πιλότος θα έχει την εμπειρία της μηδενικής βαρύτητας για περίπου τρία λεπτά, πριν το σκάφος αρχίσει την κάθοδό του.

Και όταν τελικά φθάσει στο ύψος που επιδιώκει, το σκάφος θα αλλάξει τη διαμόρφωση των φτερών του για να επιτρέψει υψηλή αντίσταση του αέρα, και έτσι θα αρχίσει να πέφτει πίσω προς τη Γη. 

Κατά την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα, η ειδική διαμόρφωση των φτερών του σκάφους θα του επιτρέψει να γλιστρήσει πίσω προς τη Γη σε, περίπου, 20 λεπτά.

Το σκάφος θα ξεφύγει από τη γήινη ατμόσφαιρα και θα κάνει μία υποτροχιακή πτήση. Αλλά δεν θα είναι σε θέση να μπει σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, λόγω της μικρής ταχύτητας του σε σχέση με την ταχύτητα που απαιτείται.

Μια τέτοια πτήση είναι αφ' ενός φτηνότερη και αφ' ετέρου έχει λιγότερο ρίσκο, αλλά σημαίνει ακόμα ότι ο πιλότος θα έχει μια καταπληκτική άποψη της Γης.

Σε δύο εβδομάδες περίπου θα ακολουθήσουν δύο πτήσεις ακόμα. Πιθανότατα αυτές θα γίνουν με δύο επιβάτες.

Ο Burt Rutan έχει μεγάλη φήμη για τα πρωτοποριακά επιτεύγματά του στον τομέα της αεροπορίας.

Ο White Knight και το SpaceShipOne θεωρούνται επαναστατικά από πολλές απόψεις. Οι υβριδικές μηχανές του SpaceShipOne χρειάζονται ειδικά καύσιμα που να είναι ασφαλέστερα, ενώ ο Λευκός Ιππότης και το σκάφος μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν.

Τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται, αναπτύχθηκαν ειδικά από την αμερικανική εταιρεία SpaceDev, και είναι  μια ένωση με βάση το πολυβουταδιένιο (HTPB) που βρίσκεται στα λάστιχα των αυτοκινήτων. Είναι ένα μίγμα ελαστικού και οξειδίου του αζώτου, που είναι γνωστό σαν αέριο του γέλιου.

Δεν είναι πτητικό και είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον από άλλα διαστημικά καύσιμα των πυραύλων. Τα υποπροϊόντα του είναι υδρατμός, διοξείδιο του άνθρακα, μονοξείδιο του άνθρακα και άζωτο.

Οι συμβατικοί πύραυλοι του διαστημικού λεωφορείου καίνε υπερχλωρικό αμμώνιο και  αργίλιο.

Πληροφορίες για την πτήση

Μόνο τρία κράτη έχουν στείλει ανθρώπους στο διάστημα: Οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα. Τα διαστημικά τους προγράμματα είναι κυβερνητικά και πολυδάπανα. Είναι η πρώτη φορά που μια ιδιωτική πτήση θα φτάσει μέχρι το ύψος των 100 km.

Η καμπίνα του χωράει τρία άτομα, έχει πλάτος 60 ίντσες και κατασκευάστηκε από την Καλιφορνέζικη εταιρεία Scaled Composites μέσα σε λίγα χρόνια.

Το SpaceShipOne θα μεταφερθεί μέχρι το ύψος των 15km, κάτω από το σκάφος White Knight.

Και τότε το SpaceShipOne αφού ελευθερωθεί από το αεροπλάνο, θα πυροδοτήσει ο πιλότος του τον πύραυλο για να σηκωθεί στο ύψος των 100 km - με ταχύτητα 3 Mach.

Για τρία λεπτά ο πιλότος τότε δεν θα αισθάνεται καμιά βαρύτητα.

Η κάθοδος θα διαρκέσει περίπου 30 λεπτά.