Ο Βόρειος Πόλος είχε κάποτε υποτροπικό κλίμα

Από σελίδα του BBC, 7 Σεπτεμβρίου 2004

Μια διεθνής επιστημονική ομάδα που έχει κάνει γεώτρηση κάτω από τον πυθμένα του αρκτικού ωκεανού λέει ότι βρήκε στοιχεία για ένα υποτροπικό κλίμα που συνέβη πριν 55 εκατομμύρια χρόνια.

Η αποστολή Arctic Coring Expedition (Acex)  ήταν υπεύθυνη για την εξαγωγή ενός αρκτικού πυρήνα ιζημάτων από ένα βάθος, σχεδόν, 400 m κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας.

Στην ανακοίνωση της κάνει λόγο ότι τα ιζηματοποιημένα άλγη στους πυρήνες αυτούς, δείχνουν ότι η θερμοκρασία της θάλασσας ήταν κάποτε 20 βαθμούς Κελσίου, αντί του μέσου όρου τώρα, -1.5 ^οC.

Η αποστολή, που υποστηρίχθηκε από τρία παγοθραυστικά κατά τη διάρκεια της εργασίας της, επιστρέφει τώρα πίσω στην πόλη Tromso στη Νορβηγία.

Ξεκλειδώνει η ιστορία της Αρκτικής

Οι επιστήμονες, από οκτώ κράτη, ανάκτησαν τους πυρήνες κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας σε βάθος 1.300m.

Η αποστολή Acex πήρε πυρήνες από την κορυφογραμμή Lomonosov, μεταξύ της Σιβηρίας και της Γροιλανδίας. Η κορυφογραμμή, μήκους 1.500km, ξεκινάει 800 m κάτω από τη στάθμη της θάλασσας και ολοκληρώνεται σε βάθος 450m με στρώσεις ιζημάτων.

Οι επιστήμονες έλεγαν τον περασμένο μήνα ότι τα συμπεράσματά τους θα βοηθούσαν την επιστήμη να βρουν πόσο χρόνο είχε διατηρηθεί ο αρκτικός πάγος της θάλασσας, που τώρα υποχωρεί συνέχεια. 

Οι πυρήνες που έχουν εξαγάγει παρουσιάζουν ότι ο αρκτικός ωκεανός ήταν κάποτε μια υποτροπική, ρηχή θάλασσα. Τα στοιχεία, αναφέρει η αποστολή Acex, είναι υπό μορφή μικροσκοπικών απολιθωμάτων από φύκια τα οποία βρίσκονται στους πυρήνες, και κάποτε ήταν θαλάσσια φυτά και ζώα.

Αυτά προέρχονται από μια περίοδο γνωστή ως θερμικό μέγιστο Παλαιόκενου-Ηώκαινου, μια περίοδος που εμφανίστηκε πριν, περίπου, 55 εκατομμύρια χρόνια.

Τεράστιο νεκροταφείο

Σε αυτή την περίοδο επικρατούσε ένα εξαιρετικά θερμό κλίμα που δημιούργησε ένα φυσικό φαινόμενο του θερμοκηπίου, και το οποίο ανάγκασε να κατατεθούν μεγάλα ποσά άνθρακα στη θάλασσα και στον αέρα.

Τα ατμοσφαιρικά επίπεδα του άνθρακα τότε θεωρούνται ότι ήταν περίπου 2-3.000 μέρη ανά εκατομμύριο (PPM), έναντι σχεδόν 380 PPM που είναι σήμερα.

Τα άλγη βρίσκονται στους πυρήνες Lomonosov και έζησαν μόνο σε υποτροπικές συνθήκες, αποδεικνύουν δε πόσο θερμή ήταν τότε η Αρκτική, ανακοίνωσε η Acex. Και εξηγεί ότι η θερμοκρασία του αρκτικού ωκεανού ήταν τότε παρόμοια με τα νερά της Νέας Υόρκης τον Αύγουστο.

Ο Δρ Michael Kaminski, παλαιοντολόγος από το Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου, είπε: "Βλέπουμε μια μαζική εξάλειψη των οργανισμών που ζούσαν στον πυθμένα της θάλασσας, η οποία προκλήθηκε από αυτές τις συνθήκες.

"Μετά από εκείνη την περίοδο, βλέπουμε πολλά είδη να εξαφανίζονται. Μόνο μερικοί σκληραγωγημένοι οργανισμοί υπομένουν τη μέγιστη θερμότητα".

Υπάρχουν επίσης αποδεικτικά στοιχεία ότι μέρος του αρκτικού ωκεανού ήταν κάποτε μια λίμνη γλυκού νερού, πιθανώς όταν η κορυφογραμμή Lomonosov ήταν στην περιοχή της Σιβηρίας.

Τα τελευταία 250.000 χρόνια της αρκτικής ιστορίας ήταν ήδη γνωστά με κάποιες λεπτομέρειες χάρις στους πυρήνες που εξήχθησαν από τον  πάγο της Γροιλανδίας.

Αντιμέτωποι με τη φύση

Όμως ο καθηγητής Jan Backman του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, ένας από τους δύο υπεύθυνους επιστήμονες της Acex, λέει : "Έχουμε στα χέρια μας ιζήματα ηλικίας 56 εκατομμυρίων χρόνων, και τα οποία βρίσκονται σε ένα στρώμα βράχου ηλικίας 80 εκατομμυρίων ετών.

Η Acex έπρεπε να αντιμετωπίσει τους φυσικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου και ενός παγόβουνου πάχους μέχρι 10 m, που απείλησε τις διαδικασίες της διάτρησης προτού να το ρίξει ένα ρωσικό παγοθραυστικό.

Το δε σκάφος με το τρυπάνι προσεγγίστηκε, επίσης, από δύο πολικές αρκούδες, ικανές να σκαρφαλώσουν από τις χαμηλές πλευρές του, και έπρεπε να τις διώξουν με τα σφυρίγματα του πλοίου.

Οι επιστήμονες της Acex πρόκειται να πάνε το Νοέμβριο στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης στη Γερμανία για να εξετάσουν τα στοιχεία.

Η αποστολή Acex είναι μέρος του προγράμματος Ωκεάνιων Διατρήσεων (IODP) και διευθύνεται από την ευρωπαϊκή κοινοπραξία για την Ωκεάνια Ερευνητική Διάτρηση.