Νανοτεχνολογία στη μάχη για τη διάγνωση καρκινικών όγκων

Πηγή: Guardian, 28 Δεκεμβρίου 2004

Επιστήμονες στις HΠA στράφηκαν στη νανοτεχνολογία στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τον καρκίνο. Ενώ πολλοί επιστήμονες ανησυχούν για τις επιπτώσεις των νανοσωματιδίων στην υγεία, ομάδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ εισήγαγε μαγνητικά νανοσωματίδια στο σώμα ασθενούς, με την ελπίδα ότι αυτά θα εντοπίσουν όγκους.

Τα εκατομμύρια των μικροσκοπικών μεταλλικών σφαιριδίων εισέρχονται στο σώμα, προτού συγκεντρωθούν στους λεμφαδένες. Η επιστημονική ομάδα οδήγησε αμέσως μετά τους ασθενείς στον μαγνητικό τομογράφο, ο οποίος μελετώντας τη συγκέντρωση των νανοσφαιριδίων πάνω στους λεμφαδένες μπορεί να διαπιστώσει εάν έχει εμφανισθεί νεοπλασία. Η διασπορά των σωματιδίων πάνω στο λεμφαδένα οδηγεί τους ιατρούς στην επιλογή της ορθής θεραπευτικής αγωγής.

Ο επικεφαλής της έρευνας, Mukesh Harisinghani, λέει: "Σε κάθε τύπο καρκίνου, οι απορίες είναι δύο: ποια είναι η καλύτερη θεραπευτική αγωγή για τον συγκεκριμένο ασθενή και ποια η μακροχρόνια πρόγνωση για την περίπτωσή του. Η απάντηση σε κάθε μία από τις απορίες αυτές βρίσκεται στην παρουσία ή την απουσία καρκινικής μετάστασης στους λεμφαδένες. Με την τεχνική μας θα ξέρουμε την απάντηση χωρίς να χρειάζεται επέμβαση".

Η μετάσταση εντοπιζόταν μέχρι σήμερα μόνο μέσω βιοψίας. "Η νέα τεχνολογία είναι μη παρεμβατική και ακριβής χωρίς να χρειάζεται να εγχειριστεί ο ασθενής", καταλήγει ο Harisinghani.

Τα νανοσωματίδια, το κάθε ένα με μέγεθος ενός μικρού ιού και 1.000 φορές μικρότερο από το πάχος ανθρώπινης τρίχας, είναι κατασκευασμένα από οξείδιο του σιδήρου. Οι ερευνητές εξοπλίζουν τα νανοσωματίδια με επίστρωση σακχάρου, ώστε να μη διαλύονται γρήγορα, προτού τα αναμίξουν με νερό και τα απελευθερώσουν με ένεση στο σώμα του ασθενούς.

Τα σωματίδια μετακινούνται στους λεμφαδένες, όπου παραμένουν για πέντε ημέρες, προτού αποδομηθούν. Το σάκχαρο απελευθερώνεται τότε, ενώ ο σίδηρος ανακυκλώνεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα νανοσωματίδια ευνοούν τον οργανισμό, προσφέροντας σίδηρο σε συμπυκνωμένες δόσεις.

Ο Harisinghani, μαζί με τον συνάδελφό του Ralph Weissleder, δοκίμασαν τα νανοσωματίδια σε 25 άνδρες και 9 γυναίκες, που έπασχαν από διάφορες μορφές καρκίνου, και η μετάσταση διαγνώστηκε κατά 98%. γεγονός που κρίνεται άκρως ικανοποιητικό και δίνει το πράσινο φως σε κλινικές δοκιμές.

Οι υγιείς λεμφαδένες εμφανίζονται διαφορετικοί στην Μαγνητική Αξονική Τομογραφία (MRI) απ’ ό,τι οι νεοπλασματικοί, καθώς τα οξείδια του σιδήρου προσκολλώνται στα κύτταρα αντισωμάτων (τα μακροφάγα), κάτι που απουσιάζει από τους ασθενείς με μετάσταση στους λεμφαδένες.

Στους ασθενείς, που συμμετείχαν στην έρευνα, είχαν ήδη γίνει βιοψίες, επιτρέποντας στην επιστημονική ομάδα να συγκρίνει τα αποτελέσματα της νέας μεθόδου τους. Τα νανοσωματίδια εντόπισαν με επιτυχία τις μεταστάσεις στο 98% των περιπτώσεων.

Ανάλογες μελέτες έχουν διεξαχθεί σε όγκους του εγκεφάλου, αλλά η ιατρική ομάδα του Χάρβαρντ, πρώτη, χρησιμοποίησε ειδικό υπολογιστή για τον διαχωρισμό υγιών και νεοπλασματικών κυττάρων.

Ο ραδιολόγος Andrea Rockall χρησιμοποιεί σφαιρίδια οξειδίου του σιδήρου για να απεικονίσει γυναικολογικούς καρκίνους στο νοσοκομείο St Bart στο Λονδίνο. "Είναι καταπληκτική ανακάλυψη", λέει για την εφαρμογή αυτή.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό  PLoS Medicine.