Βρέθηκε το χαμένο διαστημικό ρομπότ Mars Polar Lander

Πηγή: Reuters, 6 Μαΐου 2005

Σχεδόν έξι χρόνια μετά την εξαφάνιση του εξερευνητικού σκάφους Mars Polar Lander MPL) της NASA κατά την κάθοδό του στον Άρη, τα ίχνη του ίσως εντοπίστηκαν σε δορυφορικές φωτογραφίες του νότιου ημισφαιρίου του πλανήτη. Στην επεξεργασία εικόνων, που τράβηξε το 1999-2000 το διαστημόπλοιο Mars Global Surveyor, αποκαλύφθηκε το σημείο όπου προσεδαφίστηκε το MPL. Και όπως φαίνεται δεν έχει υποστεί σοβαρές ζημιές.

"Μια μικρή μοναδική λευκή κουκίδα στο κέντρο της περιοχής προσεδάφισης υποδεικνύει ότι το ρομπότ λίγο πολύ δεν υπέστη σημαντικές ζημιές κατά την πτώση του", γράφει ο Michael Malin στο περιοδικό Sky & Telescope, πρόεδρος της εταιρείας Malin Space Science Systems, η οποία διαχειρίζεται την κάμερα του Global Surveyor.

Το πόρισμα της επίσημης έρευνας για τον χαμό του ρομποτικού οχήματος κατέληγε στο συμπέρασμα ότι λόγω σφάλματος στο λογισμικό του κατά τη διαδικασία προσεδάφισής του έσβησαν νωρίτερα οι πύραυλοι προσεδάφισης, με αποτέλεσμα το MPL να συντριβεί από ύψος 40 μέτρων.

Για την ακρίβεια, ο υπολογιστής του MPL μπέρδεψε τα σκέλη προσεδάφισης του διαστημικού ρομπότ με την επιφάνεια του Άρη και αμέσως έσβησε τους πυραύλους προσεδάφισης. Ο Malin υποστηρίζει ότι μπορεί να διακρίνει το αλεξίπτωτο καθόδου και το σημάδι από τη βίαιη πρόσκρουση του διαστημικού ρομπότ.

"Το πόρισμα της έρευνας αποδεικνύεται σωστό. Η διαδικασία καθόδου εξελίχθηκε κανονικά, το ρομπότ εισήλθε επιτυχώς στην ατμόσφαιρα του Άρη, τα αλεξίπτωτα άνοιξαν κανονικά, αλλά η καταστροφή επήλθε λίγα δευτερόλεπτα πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας προσεδάφισης".

Σύντομα το Mars Global Surveyor θα περάσει πάλι επάνω από την τοποθεσία προσεδάφισης του MPL και θα φωτογραφήσει πάλι την περιοχή, χρησιμοποιώντας νέες εξελιγμένες τεχνικές υψηλότερης ανάλυσης, αργά το 2005 προκειμένου να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα. Η νέα ανάλυση των φωτογραφιών αποκάλυψε μια λευκή κηλίδα, η οποία θα μπορούσε να είναι το αλεξίπτωτο του σκάφους.

Μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα εντοπίστηκε μια πιο σκοτεινή περιοχή, η οποία μπορεί να δημιουργήθηκε από τη σκόνη που ανακινήθηκε από τους πυραύλους του σκάφους.

Η απώλεια του MPL - κόστους 165 εκατομμυρίων δολαρίων - το 1999 ήταν η δεύτερη μεγάλη αποτυχία του προγράμματος της NASA για τον Άρη, καθώς τρεις μήνες νωρίτερα είχε χαθεί και το Mars Climate Orbiter (MCO), το διαστημικό σκάφος που θα διατηρούσε επαφή με το Mars Polar Lander για την ανάλυση της ατμόσφαιρας του 'Αρη και τον εντοπισμό παγωμένου νερού στον νότιο πόλο του πλανήτη.

Η εξαφάνιση του MCO οφειλόταν στο γεγονός ότι η μία ομάδα της αποστολής χρησιμοποίησε το μέτρο ως μονάδα μέτρησης και η δεύτερη ομάδα αγγλικές μονάδες μέτρησης(!).   Tα δύο συνεχόμενα ατυχή γεγονότα είχαν αναγκάσει τη NASA να πραγματοποιήσει σημαντικές αλλαγές στις εξερευνητικές αποστολές.

Η ομάδα του Malin ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε και το Viking Lander 2, το οποίο είχε προσεδαφιστεί στον Άρη το 1976, ένα μήνα μετά το Viking 1.

Ένας χρονολογικός πίνακας των αποστολών στον Άρη

Από τις 34 μη επανδρωμένες αμερικανικές, σοβιετικές και ρωσικές αποστολές στον πλανήτη από το 1960, τα δύο τρίτα αυτών απέτυχαν.

	Mariner 4, ΗΠΑ: 14 Ιουλίου 1965, πρώτη επιτυχημένη πτήση στον Άρη, στέλνοντας στη Γη 21 εικόνες του.
	Mariner 9, ΗΠΑ: Σε τροχιά γύρω από τον Άρη από τις 13 Νοεμβρίου 1971 έως τις 27 Οκτωβρίου 1972, στέλνοντας στη Γη  7.329 φωτογραφίες.
	Mars 3, ΕΣΣΔ: Έκανε την πρώτη επιτυχή προσεδάφιση στην επιφάνεια στις 3 Δεκεμβρίου 1971, και η φωτογραφική μηχανή του άρχισε να ανιχνεύει. Αλλά χάθηκε η επαφή του με τη Γη μετά από 20 δευτερόλεπτο χωρίς να προλάβει να στείλει καμία εικόνα.
	Mars 6 και 7, U.S.S.R: Δύο προσεδαφιστές απέτυχαν να φθάσουν στην επιφάνεια τον Μάρτιο του 1974.
	Βίκινγκ 1, ΗΠΑ: Ήταν σε τροχιά από τον Ιούνιο του 1976 έως το1980, ο προσεδαφιστής λειτούργησε από τον Ιούλιο του 1976 έως το1982.
	Βίκινγκ 2, ΗΠΑ: Ήταν σε τροχιά από τον Αύγουστο του 1976 έως το 1987, ο προσεδαφιστής που έφθασε στον Άρη ήταν σε λειτουργία από το Σεπτέμβριο του 1976 έως το 1980. Μαζί οι δύο Βίκινγκ έστειλαν περισσότερες από 50.000 εικόνες.
	Παρατηρητής του Άρη (Mars Observer), ΗΠΑ: Προωθήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1992 για να μπει σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Αλλά χάθηκε τον Αύγουστο του 1993 λίγο ακριβώς πριν φτάσει.
	Mars Global Surveyor, ΗΠΑ: Άρχισε να κινείται σε τροχιά γύρω από τον Άρη τον Σεπτέμβριο του 1997. Χαρτογραφεί την επιφάνεια του Άρη ακόμα και σήμερα.
	Ανιχνευτής του Άρη (Mars Pathfinder), ΗΠΑ: Ήταν ένα rover που προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια του Άρη στις 4 Ιουλίου 1997, κινούμενο στην επιφάνεια του και διαβιβάζοντας στοιχεία μέχρι τις 27 του Σεπτεμβρίου του 1997.
	Nozomi, Ιαπωνία: Προωθήθηκε τον Ιούλιο του 1998 σε αποστολή για να μπει σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Απέτυχε να αφήσει την τροχιά του ήλιου και εγκατέλειψε στις 3 του Δεκεμβρίου το 2003.
	Mars Climate Orbiter, ΗΠΑ: Προωθήθηκε τον Δεκέμβριο του 1998, και χάθηκε τον Σεπτέμβριο του 1999.
	Mars Polar Lander/Deep Space 2, ΗΠΑ: Το σκάφος αυτό προωθήθηκε τον Ιανουάριο του 1999 σε αποστολή για να εξετάσει το έδαφος στον Νότιο Πόλο του Άρη. Χάθηκε όταν έφθασε εκεί Δεκέμβριο του 1999.
	Οδύσσεια του Άρη, ΗΠΑ: Προωθήθηκε τον Απρίλιο 2001, και την εποχή αυτή είναι ακόμα σε τροχιά γύρω από τον Άρη και κάνει την χαρτογράφηση του.
	Beagle-2, ESA: Συντρίφτηκε στον Άρη τα Χριστούγεννα του 2003.
	Opportunity και Spirit, ΗΠΑ: Είναι δύο ρόβερ, που προωθήθηκαν τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2003 αντίστοιχα, και σχεδιάστηκαν να φθάσουν στον Άρη τον Ιανουάριο του 2004 αλλά να προσεδαφιστούν σε αντίθετες πλευρές του πλανήτη.