Το διαστημόπλοιο Messenger έκανε την πρώτη του μελέτη στη Γη

Πηγή: NASA, Αύγουστος 2005

Το διαστημικό σκάφος Messenger της NASA ταξιδεύοντας έκανε την πρώτη του μελέτη στη Γη. Συγχρόνως με τη βοήθεια του βαρυτικού πεδίου της Γης προωθήθηκε βαθύτερο στο εσωτερικό του ηλιακού συστήματος.

Οι χειριστές της αποστολής στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins ανέφεραν ότι τα συστήματα του Messenger λειτουργούν άψογα. Το δε διαστημικό σκάφος πλησίασε προς τη Γη αρχές Αυγούστου, σε μια απόσταση περίπου 2.347 χιλιόμετρα από αυτήν.

Το Messenger χρησιμοποίησε τη βαρύτητα της Γης για να αλλάξει την τροχιά του. Η μέση απόσταση του από τον ήλιο είναι σχεδόν 29 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Ο ελιγμός αυτός το έστειλε προς την Αφροδίτη για μια ακόμα βαρυτική ώθηση από αυτήν την επόμενη χρονιά.

Το διαστημόπλοιο, που πέταξε στις 3 Αυγούστου του 2004, από το ακρωτήριο Canaveral, τροφοδοτείται με ηλιακή ενέργεια και πρόκειται να κάνει ένα ταξίδι 7,9 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων. Το ταξίδι του περιλαμβάνει 14 βρόχους γύρω από τον ήλιο, δύο από την Αφροδίτη και τρεις από τον Ερμή πριν μπει σε τροχιά γύρω από αυτόν.

Γύρω από την Αφροδίτη το Messenger θα πετάξει τον Οκτώβριο του 2006 και τον Ιούνιο του 2007, ενώ θα χρησιμοποιήσει τη βαρύτητα του πλανήτη για να προωθηθεί προς τον Ερμή. Γύρω από τον Ερμή θα βρεθεί τον Ιανουάριο του 2008, τον Οκτώβριο του 2008 και τον Σεπτέμβριο του 2009 που θα τον βοηθήσουν να ταιριάξει με την ταχύτητα του πλανήτη. Αυτά τα γεγονότα θα βοηθήσουν τον τελικό ελιγμό που πρόκειται να κάνει τον Μάρτιο του 2011, την ημερομηνία που θα ξεκινήσει το επιστημονικό του ταξίδι γύρω από τον Ερμή.

"Αυτό το πέταγμα γύρω από τη Γη είναι το πρώτο κρίσιμο σημείο της αποστολής που περιλαμβάνει πολλές παρακάμψεις μέχρι να μπει σε τροχιά γύρω από Ερμή", λέει ο Sean Solomon, κύριος υπεύθυνος της αποστολής από το Ινστιτούτο Κάρνεγκι της Ουάσιγκτον. "Όχι μόνο βοήθησε το διαστημικό σκάφος να ευθυγραμμιστεί προς τον επόμενο ελιγμό, αλλά ήταν μια ευκαιρία να βαθμολογηθούν αρκετά από τα επιστημονικά όργανα μας."

Έτσι, η κύρια φωτογραφική μηχανή του Messenger τράβηξε διάφορα στιγμιότυπα της Γης και του φεγγαριού. Αργότερα πήρε έγχρωμες φωτογραφίες της Νότιας Αμερικής και συνέχισε για μια πλήρη περιστροφή της Γης.

Φωτογραφία του Ερμή με τους κρατήρες του που πάρθηκε από το διαστημόπλοιο Mariner 10

Όταν προσέγγισε τη Γη, το ειδικό φασματόμετρο του έκανε διάφορες ανιχνεύσεις του φεγγαριού ενώ συγχρόνως τράβηξε και φωτογραφίες. Επιπλέον, τα ειδικά του όργανα για την εξέταση του μαγνητικού πεδίου ξόδεψαν αρκετές ώρες για να μετρήσουν τη μαγνητόσφαιρα της Γης. Η επιστημονική ομάδα θα πάρει τα στοιχεία και τις εικόνες μέσω του Διαστημικού Δικτύου (Deep Space Network) της NASA τις επόμενες εβδομάδες συνεχίζοντας την αξιολόγηση της απόδοσης των οργάνων του Messenger.

Το Messenger θα πραγματοποιήσει την πρώτη τροχιακή μελέτη του Ερμή, τον πλανήτη στον οποίο έχει γίνει η μικρότερη εξερεύνηση από τους 4 επίγειους πλανήτες του ηλιακού συστήματος (Ερμής, Αφροδίτη, Γη  και Άρης). Κατά τη διάρκεια ενός έτους της Γη (τέσσερα έτη του Ερμή), το Messenger θα δώσει τις πρώτες εικόνες ολόκληρου του πλανήτη. Επίσης, θα συλλέξει αναλυτικές πληροφορίες για τη σύνθεση και τη δομή του φλοιού του Ερμή, τη γεωλογική ιστορία του, τη φύση της ατμόσφαιρας και της μαγνητόσφαιράς του, την κατασκευή του πυρήνα του και τα υλικά των πόλων του.

Πληροφορίες για τον Ερμή

Ο Ερμής εδώ και 5.000 χρόνια ήταν στόχος παρατηρήσεων από τους αρχαίους Σουμέριους. Ο λόγος ήταν η περίεργη και ακανόνιστη τροχιά του γι αυτό και θεώρησαν ότι ήταν ο αγγελιαφόρος των θεών. Τον 19ο αιώνα οι επιστήμονες πίστευαν ότι ένας κρυμμένος πλανήτης βρισκόταν κοντά του και προκαλούσε αυτή την τροχιά, αλλά κανείς δεν βρήκε καμιά απόδειξη για τον κρυμμένο πλανήτη. Τελικά ο Αϊνστάιν το 1916, με τη βοήθεια της γενικής θεωρίας της σχετικότητας έδειξε ότι η παρουσία του ήλιου προκαλεί τη μετάπτωση της τροχιάς του Ερμή.

Ο πλανήτης Ερμής έχει διάμετρο 4.800 km, το έτος του διαρκεί 88 ημέρες ενώ η περιστροφή του γίνεται σε 58,64 γήινες ημέρες, λόγω της παλιρροιακής σύζευξης μεταξύ της βαρυτικής δύναμης του ήλιου στο περιήλιο και των ανωμαλιών στη μορφή του Ερμή.

Η βαρύτητά του, η οποία δεν υπερβαίνει το 1/3 της γήινης, δεν αρκεί για να συγκρατήσει κάποια ατμόσφαιρα, παρ' όλο που περιβάλλεται από ένα λεπτό στρώμα ηλίου.

Οποιοδήποτε άλλο είδος ατμόσφαιρας και αν είχε, χάθηκε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Το ήλιο προέρχεται από τον ηλιακό άνεμο και συγκρατείται από το μαγνητικό του πεδίο, ενώ η ποσότητα που υπάρχει είναι πάρα πολύ μικρή.

Χωρίς ατμόσφαιρα γύρω του, δεν υπάρχει προστασία ούτε από τη ζέστη, ούτε από το κρύο. Έτσι στο αφήλιό του οι θερμοκρασίες το μεσημέρι, στην επιφάνεια του, φθάνουν σε 285 βαθμούς Κελσίου, ενώ στο περιήλιο φθάνουν σε 430 βαθμούς Κελσίου.  Για σύγκριση η μέγιστη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στην επιφάνεια της Γης είναι 57,7 βαθμοί Κελσίου στη Λιβύη, τον Σεπτέμβριο του 1922. Αντίθετα οι νύχτες του Ερμή είναι ιδιαίτερα παγερές και ξεπερνούν τους 180 βαθμούς Κελσίου κάτω από το μηδέν.

Στον Ερμή βρέθηκε ότι έχει ένα μικρό μαγνητικό πεδίο, περίπου το 1% της Γης. Δεν γνωρίζουμε αν παράγεται από τον πυρήνα ή το μαγνητισμό του φλοιού. Η πυκνότητα του Ερμή πάντως υπονοεί ότι έχει έναν πυρήνα από σίδηρο και νικέλιο.

Η μοίρα πάντως του Ερμή είναι προδιαγεγραμμένη από τώρα. Αφού σε πέντε περίπου δισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, όταν ο Ήλιος θα αρχίσει να διογκώνεται μετατρεπόμενος σε κόκκινο γίγαντα, η επιφάνειά του θα φτάσει τον Ερμή και θα τον εξαερώσει.