Από διπλή αιτία εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι;

Πηγή: Independent, 16 Αυγούστου 2005

Οι ηφαιστειακές εκρήξεις μπορεί να είχαν προκαλέσει τον θάνατο των δεινοσαύρων, κι όχι μόνο η πρόσκρουση ενός αστεροειδούς πριν 65 εκατομμύρια χρόνια, η οποία προκάλεσε και μια μαζική εξαφάνιση των ειδών.

Μια νέα μελέτη δείχνει ότι δεν φταίει μόνο η πτώση του αστεροειδή για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, αλλά η αιτία ήταν ένα πιο σύνθετο γεγονός, που άρχισε με μια σειρά εκρήξεων που πραγματοποιήθηκε σε μια περιοχή που είναι τώρα είναι η βορειοδυτική Ινδία. Το Deccan Traps στο κρατίδιο Maharashtra της Ινδίας είναι φτιαγμένο από ροές της ηφαιστειακές λάβας,  σαν αποτέλεσμα μιας τεράστιας υπερχείλισης λειωμένων βράχων και τέφρας. Αυτή η λάβα σήμερα έχει βάθος ένα μίλι και καλύπτουν περίπου μια έκταση 500.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Οι ειδικοί ηφαιστειολόγοι νόμιζαν μέχρι τώρα ότι αυτή η ηφαιστειακή έκρηξη, που χρονολογήθηκε ότι συνέβη περίπου πριν 65 εκατομμύρια έτη, θα μπορούσε να έχει προκαλέσει την μαζική εξάλειψη των ειδών και φυσικά των δεινοσαύρων, όταν τεράστιες ποσότητες τέφρας, θείου και αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα.

Όμως ξέρουμε ότι στο οροπέδιο του Deccan οι βασαλτικοί βράχοι δεν διαμορφώθηκε από μία και μοναδική έκρηξη, αλλά από μια σειρά εκρήξεων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια μιας μακράς χρονικής περιόδου, ίσως ενός εκατομμυρίου ετών -αρκετής δηλαδή για να μπορέσουν να προσαρμοστούν τα ζωντανά πλάσματα στις νέες συνθήκες και στ παγκόσμιο κλίμα να αυτορυθμιστεί. Αλλά η νέα μελέτη παρουσιάζει ότι ένα μεγάλο μέρος των εκρήξεων εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια μιας μικρής χρονικής περιόδου, ίσως μικρότερο των 30.000 ετών - προκαλώντας ξαφνικές και σημαντικές μεταβολές στο κλίμα, οι οποίες επηρέασαν κάθε μορφή ζωής πάνω στη Γη.

Επιστήμονες όμως από το Ινστιτούτο Φυσικής του Παρισιού - όπως η γεωφυσικός Αν-Λιζ Σενέ και ο συνάδελφός της Βενσάν Κουρτιγιό - ανέλυσαν με μαγνητική μέθοδο τα στρώματα της λάβας και υπολόγισαν ότι τουλάχιστον 600 μέτρα της λάβας αποτέθηκαν κατά τη διάρκεια μόνο 30.000 ετών, από το οποίο θα μπορούσαν να προκύψουν θειούχα αέρια αρκετά για να μεταβάλουν δραματικά το παγκόσμιο κλίμα και να δηλητηριάσουν με οξέα τη θάλασσα.

Επίσης, έχουν δείξει ότι στην περιοχή αυτή του Deccan οι ηφαιστειακές εκρήξεις έγιναν ταυτόχρονα με την συντριβή του αστεροειδούς στο σημερινό Μεξικό. Ήταν λοιπόν ένα θεαματικό και σχεδόν πρωτοφανές διπλό κτύπημα για τη Γη. Τεράστιες ηφαιστειακές εκρήξεις και η σύγκρουση με τον αστεροειδή.

Ο Mike Widdowson, ένας ηφαιστειολόγος που συνεργάστηκε με τους παραπάνω δύο γεωφυσικούς λέει ότι φαίνεται ότι το τέλος των δεινοσαύρων μπορεί να είχε ξεκινήσει με την αλλαγή του κλίματος που επήλθε από τις ηφαιστειακές εκρήξεις και τελείωσε με την ολέθρια σύγκρουση με τον αστεροειδή στη χερσόνησο του Γιουκατάν. Εξάλλου, πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια δεν εξαφανίστηκαν μόνο οι δεινόσαυροι. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι αφανίστηκε το 80%-90% των θαλάσσιων ειδών και περίπου το 85% των χερσαίων (εξέλιπαν όλα τα χερσαία ζώα άνω των 22 κιλών).

"Οι ηφαιστειακές εκρήξεις οδηγούσαν το παγκόσμιο περιβάλλον προς την καταστροφή προτού να εμφανιστεί η πρόσκρουση. Ο αστεροειδής ήταν το τελικό χτύπημα", ανέφερε  ο Widdowson.

Υπάρχουν αρκετά καλές αποδείξεις ότι στο τέλος της Κρητιδικής Περιόδου υπήρχε μια απέραντη ηφαιστειακή δραστηριότητα, ιδιαίτερα στην περιοχή Deccan της Ινδίας, όπου έγινε μία από τις μεγαλύτερες εκρήξεις των τελευταίων 200 εκατομμυρίων ετών. Εκτινάχθηκαν δε απέραντα σύννεφα συντριμμιών και  αερίων από την περιοχή αυτή, όπως και στις εκρήξεις που έγιναν τότε στη Βόρεια Αμερική και τον Ατλαντικό.