Οι τροπικοί κύκλοι διαδραματίζουν έναν ενεργό ρόλο στον έλεγχο του γήινου κλίματος

Πηγή: United Press, 12 Οκτωβρίου 2005

Ερευνητές από το πανεπιστήμιο Autònoma στη Βαρκελώνη και το βρετανικό Durham έχουν ανακαλύψει ότι πριν εκατομμύρια χρόνια, οι αλλαγές του παγκόσμιου κλίματος εμφανίστηκαν λόγω αλλαγών στην τροπική κυκλοφορία στον Ειρηνικό παρόμοιες με αυτές που προκαλούνται από τον Ελ Νίνιο σήμερα. Οι αλλαγές στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία προκάλεσαν τις μεταβολές στις ροές της θερμότητας και την μεταφορά της υγρασίας, προκαλώντας μια μεγάλη επέκταση των πολικών στρωμάτων του πάγου και μια αναδιοργάνωση του γήινου κλίματος.

Η ανακάλυψη, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Geology, δείχνει ότι οι τοπικές αλλαγές του κλίματος στους τροπικούς κύκλους μπορούν να δημιουργήσουν περισσότερες αλλαγές του κλίματος σε παγκόσμιο επίπεδο, και υπογραμμίζει την υπόθεση ότι οι τροπικοί κύκλοι διαδραματίζουν έναν πιο ενεργό ρόλο από ότι πίστευαν οι ειδικοί στον έλεγχο του γήινου κλίματος.

Ο πλανήτης εισέρχεται και αφήνει τις παγετώνικές περιόδους περίπου κάθε 100.000 χρόνια. Εντούτοις, πριν εκατομμύρια χρόνια αυτοί οι κύκλοι κρατούσαν μόνο 40.000 χρόνια. Επιστήμονες έχουν τώρα αναδημιουργήσει την αλυσίδα των κλιματολογικών γεγονότων που επέφεραν μια αλλαγή στη συχνότητα των παγετωνικών περιόδων, ενώ εμφανίστηκαν παράλληλα με τις αλλαγές στις θερμοκρασίες της θάλασσας στον Ειρηνικό Ωκεανό και παράλληλα με τις σημαντικές αλλαγές στα τροπικά κλίματα.

Οι ερευνητές έχουν εργαστεί κυρίως με τα στοιχεία που λαμβάνονται από τα υπολείμματα των θαλασσίων οργανισμών, τα οποία έχουν συσσωρευτεί για πολύ καιρό στον τροπικό Ειρηνικό. Αυτά τα απολιθωμένα αρχεία δείχνουν ότι πριν 1.2 εκατομμύρια χρόνια, περίπου, η διαφορά στις θερμοκρασίες της θάλασσας μεταξύ του ανατολικού και του δυτικού Ειρηνικού άρχισε βαθμιαία κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 400.000 ετών.

Στις ισημερινές περιοχές που περιβάλλουν την Κεντρική Αμερική, η θάλασσα ψύχεται ενώ γύρω από την Ινδονησία, οι θερμοκρασίες της θάλασσας μόλις άλλαξαν. Αυτό προκάλεσε τις αλλαγές στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία, και δημιουργεί αυτό που είναι τώρα γνωστό ως κυκλοφορία Walker.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτές οι αλλαγές στην τροπική ατμοσφαιρική κυκλοφορία προκάλεσαν μια αλλαγή στις ροές της θερμότητας και τη μεταφορά υγρασίας στις πολικές περιοχές. Αυτό εν συνεχεία επέφερε μια αύξηση στις χιονοπτώσεις, επιτρέποντας να σχηματιστούν τα στρώματα του πάγου, ιδιαίτερα στο βόρειο ημισφαίριο, για να επεκταθεί και να αλλάξει τη συχνότητα των παγετωνικών περιόδων από 40.000 έως 100.000 χρόνια.

Μέχρι τώρα αυτή η επέκταση εθεωρείτο ότι επηρεαζόταν μόνο από τα ίδια τα στρώματα του πάγου, από τα ωκεάνια ρεύματα, την ατμοσφαιρική κυκλοφορία σε υψηλά πλάτη στο βόρειο ημισφαίριο, καθώς επίσης και από τα επίπεδα του CO2 στην ατμόσφαιρα.

"Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι τοπικές κλιματολογικές αλλαγές στους τροπικούς κύκλους μπορούν να παραγάγουν παγκόσμιες αλλαγές", δήλωσε ο Antoni Rosell από τη Βαρκελώνη κι ένας από τους συντάκτες της έρευνας. 

Ο ανώμαλος ρυθμός της διαδικασίας ψύξης της Γης

Η γη έχει περάσει από περιόδους ψύξης για αρκετά εκατομμύριο χρόνια. Η διαδικασία δεν είναι μια βαθμιαία, συνεχούς ψύξης, αλλά μάλλον μία με σποραδικές στάσεις και ενάρξεις. Το προηγούμενο άρθρο του καθηγητή Rosell, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, εξέτασε μία από αυτές τις μεταβάσεις. Και αυτή η μετάβαση ήταν σημαντική επειδή οδήγησε στην ψύξη μεγάλων τμημάτων του βόρειου ημισφαιρίου, ειδικά στη Βόρεια Αμερική.

Το τελευταίο άρθρο εξετάζει άλλη μία από αυτές τις μεταβάσεις, αυτή τη φορά σε ένα πιο πρόσφατο παρελθόν και σε μια παγκόσμια κλίμακα. Αυτή η μετάβαση είναι πολύ σημαντική στην κλιματολογία, καθώς συμπίπτει με μια αλλαγή στη συχνότητα των παγετωνικών περιόδων, οι αιτίες της οποίας δεν γίνονται κατανοητές πλήρως. Αν και ήταν μια αλλαγή στο Βόρειο Ειρηνικό αυτή που προκάλεσε στο βόρειο ημισφαίριο μόνιμους πάγους πριν 2,7 εκατομμύρια χρόνια, στην πιο πρόσφατη περίπτωση - πριν 1 εκατομμύριο χρόνια - η προέλευση του μόνιμου πάγου ήταν από τους τροπικούς κύκλους.