Νέα τεχνική για ακριβή πρόβλεψη του καιρού στην Ευρώπη

Πηγή: AP, 1 Δεκεμβρίου 2005

Ακόμη και η πιο μικρή περιοχή της Ευρώπης θα μπορεί σύντομα να έχει τη δική της ακριβή πρόβλεψη για τον καιρό για τα επόμενα 100 χρόνια, και κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο θα επηρεάζεται από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Κι αυτό χάρη σε μια νέα τεχνική, που έχει τεθεί σε εφαρμογή τα τελευταία χρόνια από επτά διεθνείς ομάδες ερευνητών.

Οι νέες μέθοδοι ανάλυσης στοιχείων έχουν σαν σκοπό να προβλέψουν την πρόβλεψη όχι τόσο των κλιματολογικών φαινομένων που αφορούν την Ευρώπη στο σύνολό της, όσο των ακραίων καιρικών φαινομένων που πλήττουν συγκεκριμένες περιοχές, με απολύτως προσδιορισμένα μορφολογικά χαρακτηριστικά. Κι αυτό γιατί οι αντασφαλιστικές εταιρείες θέλουν να προετοιμαστούν για τις τεράστιες απώλειες χρημάτων που υφίστανται από τις φυσικές καταστροφές.

Οι επτά ευρωπαϊκές ερευνητικές ομάδες που καθοδηγούνται από το πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας στο Νόργουιτς και χρηματοδοτούνται από την ΕΕ,  εργάζονται σε ένα πρόγραμμα κόστους 3 εκατομμυρίων ευρώ, που λέγεται STARDEX, και σκοπεύουν να προβλέψουν περιστατικά από πλημμύρες, κύματα θερμότητας και ξηρασίας ακόμα και στις πιο μικρές περιοχές όλης της Ευρώπης.

Με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία, για τη χώρα μας προβλέπεται αύξηση των ακραίων θερμοκρασιών, αύξηση του ποσοστού των βροχοπτώσεων για το χειμώνα στην κεντρική ηπειρωτική Ελλάδα και μέρος του Αιγαίου Πελάγους.

Η νέα μέθοδος ανάλυσης θα μπορούσε να βοηθήσει τις κυβερνήσεις να προετοιμαστούν για ή ακόμα και να αποτρέψουν τις προβλεφθείσες πλημμύρες. Προβλέπεται δε ότι οι πλημμύρες θα μπορούσαν να αυξηθούν μέχρι και 50 τοις εκατό σε ορισμένες περιοχές του ποταμού Ρήνου και κατά 25 τοις εκατό στις περιοχές όπως η βορειοδυτική Αγγλία μέχρι το τέλος του αιώνα.

Στο παρελθόν, οι αναλυτές της αλλαγής του κλίματος ήταν σε θέση να προβλέψουν τον αντίκτυπο της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας μόνο στη θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις, εξετάζοντας περιοχές στα μοντέλα τους έκτασης πλευράς 250 km.

Αυτή όμως η μεγάλης κλίμακας ανάλυση σήμανε ότι οι τάσεις της θερμοκρασίας και των βροχοπτώσεων υπολογίστηκαν κατά μέσο όρο, με συνέπεια τις γενικεύσεις για τον αντίκτυπο της αλλαγής του κλίματος στις τοπικές περιοχές. Έτσι για παράδειγμα στην Ιταλία, σε μια έκταση τέτοιου εμβαδού μπορεί να περιλαμβάνονται οι Άλπεις, όπου είναι σίγουρο ότι στο άμεσο μέλλον θα έχουμε κλιματολογικές αλλαγές που θα ποικίλλουν ουσιαστικά.

Με το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα οι προβλέψεις θα είναι δυνατόν να γίνονται σε πολύ μικρότερες εκτάσεις, που η μια τους διάσταση μπορεί και να μην ξεπερνά ούτε καν τα 50 χιλιόμετρα ενώ οι ομάδες των ερευνητών θέλουν να εξελίξουν ακόμη περισσότερο τη μέθοδο, ώστε να συμπεριληφθούν και περιοχές τόσο περιορισμένης έκτασης όσο ένα αστικό προάστιο ή μια μικρή πόλη.

Σε μια πρώτη φάση έχουν επιλεγεί ολόκληρες εκτάσεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο, όπως η λεκάνη του Ρήνου, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ελβετία, η δυτική Ισπανία και κάποιες περιοχές της Βρετανίας. Στην Ιταλία έχουν επιλεγεί δύο περιοχές με σημαντικές μορφολογικές διαφορές: η Εμίλια Ρομάνα και οι Άλπεις.

Το πρόγραμμα STARDEX ήταν η πρώτη πανευρωπαϊκή μελέτη για να εφαρμοστεί μια μεγάλη ποικιλία των καλύτερων στατιστικών και τεχνικών διαμόρφωσης των μοντέλων του κλίματος, με σκοπό να καθοριστεί ο πιθανός αντίκτυπος της αλλαγής του κλίματος σε συγκεκριμένους τόπους. Έτσι, αυτές οι τεχνικές θα δώσουν μια πολύ καλύτερη ιδέα των πιθανών αλλαγών στη θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις σε τοπική κλίμακα.

Οι ερευνητικές ομάδες παρατήρησαν τα στοιχεία των μετεωρολογικών σταθμών από έξι περιοχές σε ολόκληρη την Ευρώπη και ένα ειδικά κατασκευασμένο σύνολο δεδομένων από 491 πανευρωπαϊκά καθημερινά αρχεία του καιρού. Ο σκοπός τους ήταν να αναλύσουν τις τάσεις του κλίματος κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 40 ετών και τις πιθανές αλλαγές στο τέλος του 21ου αιώνα.

Οι ομάδες εξέτασαν 15 διαφορετικές θέσεις στα βορειοδυτικά της Αγγλίας και 20 στο νοτιοανατολικό σημείο. Αποκαλύπτουν ότι από το 2100 θα δουν μέχρι και 25% αύξηση των έντονων βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια περιόδων πέντε ημερών το χειμώνα - που αυτό θα οδηγήσει σε πλημμύρες το χειμώνα - και μέχρι 25% μείωση στις βροχοπτώσεις το καλοκαίρι, προκαλώντας έτσι ξηρασία.

Οι νέες στατιστικές θα βοηθήσουν να καθοριστεί η πιθανότητα για ακραία καιρικά φαινόμενα σε ορισμένες περιοχές, λαμβάνοντας υπόψη την τοπική τοπογραφία, και επιτρέποντας στους τοπικούς πληθυσμούς να προετοιμαστούν ώστε να αποτρέψουν ακόμη και τις καταστροφές, όπως οι πλημμύρες και οι ξηρασίες. Αυτή τη στιγμή τουλάχιστον πέντε εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στις περιοχές με έναν υψηλό κίνδυνο στην Αγγλία και την Ουαλία.

Διάσκεψη στο Μόντρεαλ του ΟΗΕ για το κλίμα

Τα αποτελέσματα έχουν ανακοινωθεί επίσης και στη διάσκεψη αλλαγής του κλίματος των Ο.Η.Ε στο Μόντρεαλ του Καναδά, όπου συναντήθηκαν από την προηγούμενη Δευτέρα όλες οι χώρες για να συζητήσουν το πρωτόκολλο του Κιότο και τον αντίκτυπο της αλλαγής του κλίματος.

Οι ΗΠΑ, που παράγουν πάνω από το 25% της παγκόσμιας εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα και δεν έχουν αποδεχθεί το Πρωτόκολλο, αναμένεται να κρατήσουν σκληρή στάση στη 12ήμερη διάσκεψης του ΟΗΕ, καθώς θα ταχθούν και πάλι κατά των δεσμευτικών μέτρων.

Στο επίκεντρο έρχονται τώρα οι μεγάλες αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα και η Ινδία, οι οποίες προς το παρόν εξαιρούνται από τη διεθνή συμφωνία. Στόχος του Καναδά, που φιλοξενεί τη συνάντηση, είναι να βρει μια φόρμουλα που θα περιλαμβάνει τόσο τις χώρες αυτές, όσο και τις ΗΠΑ.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο προβλέπει ότι μέχρι το 2012 το διοξείδιο του άνθρακα και άλλα τέσσερα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου πρέπει να έχουν μειωθεί κατά 5%, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Ακόμα και αν ο στόχος επιτευχθεί, δεν θα πρόκειται παρά για το πρώτο βήμα στη μάχη κατά της υπερθέρμανσης, εκτιμούν οι ειδικοί. Ο ΟΗΕ έχει προβλέψει ότι μέχρι το τέλος του αιώνα η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα έχει αυξηθεί κατά 1,8 έως 5,8 βαθμούς Κελσίου, με ολέθρια αποτελέσματα.