Το Βατικανό υποστηρίζει ότι ο Ευφυής Σχεδιασμός δεν είναι επιστημονική θεωρία

Πηγή: New York Times και Reuters, 18 Ιανουαρίου 2006

Το Βατικανό επαναδιατύπωσε την υποστήριξή του για την εξέλιξη με ένα άρθρο εγκωμιάζοντας την απόφαση αμερικανού δικαστηρίου που απορρίπτει τη θεωρία του ευφυούς σχεδιασμού, λέγοντας ότι δεν είναι επιστημονική και δεν υπάρχει καμία δικαιολογία να διδάσκεται ως τέτοια.

Η επίσημη εφημερίδα L’Osservatore Romano του Βατικανού - που βασικά εκφράζει τις απόψεις του - δημοσίευσε άρθρο με το οποίο χαρακτήριζε ορθή την πρόσφατη απόφαση δικαστηρίου της πολιτείας Πενσυλβάνια ότι η θεωρία του Ευφυούς Σχεδιασμού δεν πρέπει να διδάσκεται ως εναλλακτική επιστημονική ερμηνεία της θεωρίας της εξέλιξης και παράλληλα με τη θεωρία  της εξέλιξης του Δαρβίνου γιατί θα προκαλούσε μόνο σύγχυση.

"Αν δεν θεωρείται επαρκής η θεωρία του Δαρβίνου, πρέπει να αναζητηθεί κάποια άλλη", έγραψε πριν λίγες μέρες στην εφημερίδα L’Osservatore Romano ο Fiorenzo Facchini, καθηγητής της εξελικτικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Mπολόνια. Ο ίδιος προσθέτει στο άρθρο του ότι δεν είναι μεθοδολογικά ορθό να αποκλίνει κανείς από την επιστήμη, ενώ υποκρίνεται ότι κάνει επιστήμη.

Ο Fiorenzo Facchini, επίσης, ανέφερε ότι η εξέλιξη αντιπροσωπεύει "το ερμηνευτικό κλειδί της ιστορίας της ζωής στη γη" και η συζήτηση στις Ηνωμένες Πολιτείες "μολύνθηκε από τις πολιτικές θέσεις".

Το άρθρο δεν παρουσιάσθηκε ως επίσημη θέση της Εκκλησίας, αλλά είχε ιδιαίτερη βαρύτητα δεδομένης της ισχύος των επιχειρημάτων του στο ευαίσθητο θέμα που εξετάζεται εκτεταμένα μετά την εκλογή του καινούργιου Πάπα, Bενέδικτου IΣT΄.

Πολλοί επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι πρέπει να διδάσκεται η θεωρία της εξέλιξης χαιρέτισαν φυσικά το άρθρο λέγοντας πως δεν χρειάζεται να διδάσκεται η αντίφαση ανάμεσα στην καθολική διδασκαλία και στην εξέλιξη.

Όλα βέβαια τα άρθρα της εφημερίδας L’Osservatore δεν απηχούν τις θέσεις του Βατικανού, αλλά δεν δημοσιεύει και άρθρα που αποκλίνουν ουσιαστικά από την πολιτική του. Τον περασμένο Ιούλιο, ο Christoph Schoenborn, Αυστριακός καρδινάλιος προσκείμενος στον Πάπα Βενέδικτο, σε ένα άρθρο του στους New York Times αμφισβήτησε την επί μακρόν επίσημη θέση του Βατικανού ότι ο καθολικισμός και η θεωρία της εξέλιξης δεν έρχονται κατ’ ανάγκην σε σύγκρουση.

Επιστημονικά δεν αμφισβητείται η θεωρία της εξέλιξης, αλλά οι οπαδοί του Ευφυούς Σχεδιασμού επιμένουν ότι η ζωή είναι τόσο σύνθετη ώστε πρέπει να έχει σχεδιασθεί από κάποια νοήμονα οντότητα. Πολλοί καθολικοί επιστήμονες έχουν επικρίνει την επίμαχη θεωρία. Έτσι τον περασμένο Οκτώβριο, ο καρδινάλιος Schoenborn επιχείρησε να διασαφηνίσει τις δηλώσεις του τονίζοντας ότι δεν σκόπευε να αμφισβητήσει την επιστημονικότητα της θεωρίας της εξέλιξης, αλλά να επικρίνει τη χρήση της με σκοπό να αμφισβητηθεί ο ρόλος του Θεού στη δημιουργία. Όπως τόνισε, είναι όλα εντάξει, όσο η επιστήμη δεν διατείνεται ότι μπορεί να δώσει απαντήσεις σε πνευματικά ερωτήματα.

"Έτσι η απόφαση από το δικαστή της Πενσυλβανίας φαίνεται σωστή."

Σύγχυση για την εξέλιξη

Η σύγχυση για την άποψη των Καθολικών για την εξέλιξη προέκυψε πέρυσι όταν και ο πρόσφατα εκλεγμένος Πάπας Βενέδικτος και ο Καρδινάλιος Christoph Schoenborn της Βιέννης, έλεγαν ότι οι άνθρωποι ήταν μέρος ενός ευφυούς προγράμματος που σχεδιάστηκε από το Θεό.

Αλλά το άρθρο από τον Schoenborn στους New York Times τον Ιούλιο φάνηκε να δείχνει μια μετατόπιση της εκκλησίας προς το Ευφυές Σχέδιο επειδή υπήρχε μια δήλωση του 1996 από τον τότε Παπά Ιωάννη Παύλο ότι η εξέλιξη ήταν "περισσότερο από μια υπόθεση".

Αυτό προκάλεσε ένα κύμα εναντίον του Βατικανού από τους επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και πολλοί καθολικοί, οι οποίοι υποστήριξαν ότι αποδειγμένα ο άνθρωπος εξελίχθηκε από τα χαμηλότερα όντα.

Ο Schoenborn αργότερα ξεκαθάρισε ότι η εκκλησία θεωρεί την εξέλιξη ως μια αληθινή επιστήμη, αλλά αντιτέθηκε στην άποψη κάποιων Δαρβινιστών που συμπέραναν ότι αποδείχθηκε πως δεν υπήρχε Θεός και ότι θα μπορούσαν να εξηγήσουν όλα από τη Μεγάλη Έκρηξη μέχρι την Ένατη συμφωνία του Μπετόβεν.

Η εκκλησία, που δεν έχει απορρίψει ποτέ την εξέλιξη, διδάσκει ότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο και τους φυσικούς νόμους από τους οποίους αναπτύχθηκε η ζωή. Ακόμη και ο πιο γνωστός διαφωνών, Ελβετός θεολόγος Hans Kueng, αυτό έγραψε σε ένα πρόσφατο βιβλίο του στη Γερμανία.

Ο Schoenborn είπε ότι μίλησε πάνω σε αυτό το θέμα επειδή συμμερίστηκε την ανησυχία του Βενέδικτου, που έγινε αμέσως πριν από την εκλογή του τον περασμένο Απρίλιο, ότι μια "δικτατορία του σχετικισμού" προσπαθούσε να αρνηθεί την ύπαρξη του Θεού.

Αρχή της πίστης

Ο δικαστής John Jones της Πενσυλβανίας αποφάσισε ότι ο Ευφυής Σχεδιασμός ήταν μια άλλη διατύπωση του Δημιουργισμού, η γνωστή πεποίθηση ότι ο Θεός έκανε τον κόσμο σε έξι ημέρες όπως λέει η Βίβλος, και έτσι δεν θα μπορούσε να διδαχθεί χωρίς παραβίαση μιας απαγόρευσης στη διδασκαλία της θρησκείας στα δημόσια σχολεία. Δεν είναι επιστήμη, παρά όσα αξιώνουν οι υποστηρικτές του, εξήγησε.

Αυτή η ακριβής και στην κυριολεξία ανάγνωση της Γένεσης, το πρώτο βιβλίο της Βίβλου, είναι η αρχή της πίστης για τους Ευαγγελιστές Προτεστάντες, μια ομάδα που έχει ισχυρή πολιτική επίδραση στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Πολλοί αμερικανοί Καθολικοί μπορούν να συμφωνούν με τους Ευαγγελιστές πολιτικά, αλλά η εκκλησία δεν μοιράζεται με τη θεολογική τους άποψη σε αυτό το σημείο. Το Ευφυές Σχέδιο έχει λίγους υποστηρικτές έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες.