Τα σύνθετα οικοσυστήματα ξεκίνησαν νωρίς στη Γη γιατί όχι και στον Άρη

Πηγή: Nature, 15 Ιουνίου  2006

Ερευνητές που μελετούν τους σχηματισμούς βράχων που σχηματίστηκαν μαζί με την πιο πρώιμη μορφή ζωή στη γη, έχουν διαπιστώσει ότι φιλοξενούσαν έναν μεγάλο αριθμό διαφορετικών μικροβίων. Οι βράχοι αυτοί,  ηλικίας 3,4 δισεκατομμυρίων ετών, θεωρούνται ότι είναι από τα παλαιότερα απολιθώματα και είναι στοιχεία ενός μικροβιακού οικοσυστήματος παρόμοιας πολυπλοκότητας με τους σύγχρονους κοραλλιογενείς υφάλους.

Γεωλόγοι έχουν διαιρεθεί πάνω στο θέμα του εάν οι βραχώδεις σχηματισμοί, οι γνωστοί στρωματόλιθοι που βρέθηκαν στην περιοχή Pilbara της Δυτικής Αυστραλίας, διαμορφώθηκαν από ζωντανούς οργανισμούς.

Οι βράχοι αυτοί έχουν σαν χαρακτηριστικό τους σχέδια γεμάτα κουκίδες, κυματιστά σημάδια που πολλοί θεωρούν ότι είναι οι σφραγίδες των αποικιών των αρχαίων μικροβίων. Αλλά άλλοι υποστηρίζουν ότι οι σχηματισμοί αυτοί, που είναι ηλικίας περισσότερο από 3,4 δισεκατομμυρίων ετών, είναι πάρα πολύ παλαιοί για να έχουν γίνει από ζωντανούς οργανισμούς, η οποία θεωρείται ότι έχει γεννηθεί μόνο μερικές εκατοντάδες εκατομμυρίων ετών πιο πριν.

Οι νέες μελέτες στην περιοχή Pilbara προτείνουν ότι διαμορφώθηκαν από ζωντανούς, λέει η Abigail Allwood του πανεπιστημίου Macquarie στο Σύδνεϋ, που καθοδήγησε την έρευνα. "Η ζωή έπαιρνε όχι μόνο υπήρχε εκείνη τη στιγμή - αλλά είχε εγκατασταθεί για καλά", λέει.

Η ποικιλία των διαφορετικών σημαδιών στους στρωματόλιθους φανερώνει ότι ζούσαν εκεί πολλοί διαφορετικοί τύποι μικροβίων, όπως αναφέρει η αναφορά στο Nature. Και εάν η ζωή θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί τόσο σύντομα, οι ερευνητές νομίζουν ότι τότε ίσως θα μπορούσε να έχει ακμάσει επίσης και σε εχθρικούς κόσμους, όπως ο Άρης. Ή θα μπορούσε να σημαίνει και ότι η εξωγήινη ζωή είναι τώρα πιο πιθανή.

Μικροβιακό θηριοτροφείο

Η Allwood και οι συνάδελφοί της συνέλεξαν τους βράχους κατά μήκος μιας γραμμής μήκους 10 χιλιομέτρων, και βρήκαν στοιχεία επτά διαφορετικών σχηματισμών, συμπεριλαμβανομένων κυμάτων, κορυφογραμμών και μορφών σαν τα χαρτόνια που συσκευάζονται τα αυγά - δείχνοντας έτσι την παρουσία μιας σειράς διαφορετικών πρωτόγονων οργανισμών.

Οι περισσότεροι είναι κωνικοί σχηματισμοί που δεν θα μπορούσαν να έχουν διαμορφωθεί με οποιαδήποτε γνωστή γεωλογική διαδικασία, λέει η ίδια. Αντίθετα, η Allwood προτείνει ότι πρέπει να έχουν γίνει από νηματοειδείς οργανισμούς που γλιστρούν ο ένας πάνω από τον άλλο, κινούμενα προς το φως του ήλιου. Τα ορυκτά αποθέματα τους κατά μήκος της διαδρομής τους θα είχαν παραγάγει τελικά τους βραχώδεις κώνους.

Οι στρωματόλιθοι στην Strelley Pool της περιοχής Pilbara είναι πιθανά τα υπολείμματα μιας αρχαίας βραχώδους ακτής. Οι οργανισμοί εκεί θα είχαν ζήσει στα ρηχά, ηλιόλουστα νερά συμπεραίνει η Allwood.

Ζωή στον Άρη

Αν και η ανακάλυψη δεν πάει πίσω την ημερομηνία για τη γέννηση της πρώτης μορφής της ζωής στη γη, η σειρά των διαφορετικών δομών προτείνει ότι η ποικιλομορφία μπορεί να προκύψει γρηγορότερα από ό,τι οι βιολόγοι θεωρούσαν μέχρι τώρα, υποστηρίζει η Allwood.

Αυτό φαίνεται ακόμη και να δείχνει ότι η ζωή σε άλλους πλανήτες είναι πιο πιθανή, προσθέτει: "Εάν ο Άρης ήταν κατοικήσιμος μόνο για έναν σύντομο χρονικό διάστημα, θα μπορούσε ακόμα και να έχει προκύψει ζωή εκεί πάνω."

Οι συνθήκες στη Γη και στον Άρη πριν 3,4 δισεκατομμύρια έτη θεωρούνται ότι ήταν γενικά παρόμοιες, και με παρουσία υγρού ύδατος και μιας ατμόσφαιρας φτιαγμένης συνήθως από διοξείδιο του άνθρακα. "Επειδή η ζωή εμφανίστηκε στη Γη υπό αυτούς τους όρους, είναι βεβαίως νόμιμο να σκεφτεί κάποιος ότι μπορεί να είχε εξελιχθεί και στον Άρη επίσης", λέει ο Ian Crawford, ένας πλανητικός επιστήμονας στο κολέγιο Birkbeck στο Λονδίνο.

"Μόνο η μελλοντική εξερεύνηση του Άρη θα καθορίσει εάν ήταν έτσι ή όχι", προσθέτει. "Η έρευνα για αρχαίες δομές σαν τους στρωματόλιθους, πρέπει βεβαίως να είναι υψίστης προτεραιότητας στον κατάλογο των μελλοντικών στρατηγικών εξερεύνησης".