Αγώνας δρόμου στη σελήνη για πυρηνικά καύσιμα

Πηγή: Wired News, 15 Δεκεμβρίου 2006

Η NASA έχει ανακοινώσει ότι μια βάση στο φεγγάρι θα μπορούσε να προετοιμάσει το έδαφος για τη διαστημική εξερεύνηση του Άρη, αλλά φαίνεται ότι θα βοηθήσει και στην τροφοδότηση με ενέργεια της Γης.

Μεταξύ των 200 στόχων της αποστολής της NASA είναι και μια πρόταση να γίνει εξόρυξη ενός πυρηνικού καυσίμου - του ³He - από το φεγγάρι με σκοπό να τροφοδοτήσει κατάλληλους αντιδραστήρες σύντηξης, που ενώ έχει αποδειχθεί πειραματικά ότι μπορεί να μας δώσει ενέργεια στην πράξη δεν έχει δοκιμαστεί ακόμα. Ορισμένοι φυσικοί νομίζουν ότι θέλουμε πιθανώς μερικές δεκαετίες πριν από την εμπορική χρήση του.

Το ήλιο-3 θεωρείται ένα ασφαλές, φιλικό προς το περιβάλλον υποψήφιο καύσιμο για τους αντιδραστήρες σύντηξης, που ενώ είναι λιγοστό στη γη είναι άφθονο στο φεγγάρι. Κατά συνέπεια, οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να εξετάζουν με ποιο τρόπο μπορούν να εξαγάγουν ήλιο-3 στη Σελήνη για να αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα.

"Μετά από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πρέπει να υπάρχουν μεγάλα ποσά από ήλιο-3 στο φεγγάρι", λέει ο Gerald Kulcinski, καθηγητής στο Ίδρυμα Τεχνολογίας Σύντηξης στο πανεπιστήμιο του Wisconsin στο Μάντισον.

Ο Kulcinski μελετάει την διαδικασία της σύντηξης με τη βοήθεια του Ήλιου 3 για περισσότερο από 20 χρόνια. Όταν μαζί με την ερευνητική ομάδα του ανακάλυψαν ότι είναι δυνατή η εξόρυξη του από την σελήνη, ενθουσιάστηκε.

Το ισότοπο αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο στη Γη αλλά άφθονο στο φεγγάρι. Μερικοί ειδικοί υπολογίζουν ότι υπάρχουν εκατομμύρια τόνων στο σεληνιακό έδαφος -- και ότι ένα μόνο φορτίο διαστημικού λεωφορείου θα τροφοδοτούσε όλη την Αμερική για ένα έτος.

Πέρυσι ο διοικητής της NASA Mike Griffin όρισε τον Kulcinski να καθοδηγήσει διάφορες επιτροπές για να υποβάλλουν μια συμβουλευτική έκθεση στη NASA σχετικά με το πιο πάνω θέμα.

Ένας αστροναύτης από το Απόλλων 17, ο Harrison Hagan Schmitt, προεδρεύει της Επιτροπής της ΝΑΣΑ για το θέμα αυτό και υπερασπίζεται την άποψη να εξαχθεί από το φεγγάρι το ήλιο 3. Στην ίδια επιτροπή βρίσκεται κι ένας άλλος πρώην αστροναύτης, ο Neil Armstrong.

Στο Ίδρυμα Τεχνολογίας Σύντηξης η ομάδα του Kulcinski έχει παραγάγει μικρής κλίμακας αντιδράσεις σύντηξης με ήλιο-3. Αλλά ο αντιδραστήρας παρήγαγε ισχύ μόνο ένα milliwatt σε συνεχή βάση.

Ενώ είναι ακόμα θεωρητικά τα πράγματα, η πυρηνική σύντηξη λέγεται ότι είναι ο ασφαλέστερος και ο πιο βιώσιμος τρόπος για να παραχθεί η πυρηνική ενέργεια, γιατί: Οι εγκαταστάσεις σύντηξης παράγουν πολύ λιγότερα ραδιενεργά απόβλητα, ειδικά εάν τροφοδοτούνται με ήλιο-3. Αλλά οι εμπειρογνώμονες λένε ότι οι αντιδραστήρες σύντηξης για εμπορική χρήση είναι τουλάχιστον 50 χρόνια μακριά.

Η NASA προγραμματίζει να έχει μια μόνιμη βάση στο φεγγάρι μέχρι το 2024, αλλά η Αμερική δεν είναι το μόνο έθνος που έχει σχέδια για μια βάση στο φεγγάρι. Η Κίνα, η Ινδία, η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία, και τουλάχιστον μια ρωσική εταιρία, η Energia, έχουν οράματα για να κτίσουν επανδρωμένες σεληνιακές βάσεις  ως το 2020.

Η πιθανότητα εξόρυξης του Ήλιου 3 από τη σελήνη έχει συζητηθεί αρκετά. Η Κίνα και η Ρωσία έχουν δηλώσει ξεκάθαρα το ενδιαφέρον τους για το Ήλιο 3.

"Πρόκειται να εκθέσουμε μια πολύ αξιόπιστη αναφορά για την αξία του Ήλιου 3 ενώ όποιος κατακτήσει πρώτος το φεγγάρι θα επωφεληθεί πρώτος αυτού", λέει ο Ouyang Ziyuan, υπεύθυνος του διαστημικού προγράμματος της Κίνας.

Επίσης, ο Ρώσος γεωλόγος Erik Galimov ανέφερε ότι τα σχέδια της NASA για την διαστημική αποίκηση της σελήνης θα βοηθήσουν την Αμερική να εδραιώσει την κυριαρχία της στην παγκόσμια αγορά ενέργειας για τουλάχιστον 20 χρόνια.

Ο Schmitt αναφέρει ότι ο μόνος τρόπος για την πραγματοποίηση μιας τέτοιας μακροχρόνιας αποστολής θα ήταν η εκμετάλλευση των αποθεμάτων Ήλιου 3 της σελήνης.

Παρόλα αυτά υπάρχουν αρκετοί οι οποίοι αμφιβάλουν ότι το ήλιο 3 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο.

Ο Jim Benson, ιδρυτής της εμπορικής εταιρίας SpaceDev, η οποία βοήθησε στην κατασκευή του SpaceShipOne, αναφέρει ότι η εκμετάλλευση του Ήλιου 3 από τη σελήνη θα απαιτούσε πολύ περισσότερη ενέργεια για την ανάκτηση του και την μεταφορά του στη γη, παρά από αυτή που θα εξασφαλίζαμε από την όλη διαδικασία.