Κι άλλες ενδείξεις για ροή νερού στον Άρη

Πηγή: Telegraph, 16 Φεβρουαρίου 2007

Νερό έτρεχε κάποτε μέσω υπόγειων ρωγμών κάτω από την επιφάνεια του Άρη, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science. Κάποιες θεαματικές εικόνες, που τραβήχτηκαν με κάμερα του Mars Reconnaissance Orbiter, αποκαλύπτουν τη διέλευση ενός ρευστού - πιθανά του νερού - κατά μήκος ρωγμών σε στρώσεις βράχων.

 Στρώσεις βράχων - άλλες σκοτεινές κι άλλες φωτεινές - στον κρατήρα Becquerel του Άρη. Οι μπλε περιοχές είναι εκτενή πεδία με αμμόλοφους. Οι δε ρωγμές στον Αρειανό βράχο είναι στοιχεία από διέλευση ενός ρευστού.

Οι εικόνες προσθέτουν κι άλλες αποδείξεις ότι ο Άρης στις πρώτες του εποχές είχε έναν ενεργό υδρολογικό κύκλο ρευμάτων, λιμνών, κατακρημνισμάτων και ροή υπόγειου νερού, και ενός κλίματος που ενδεχομένως μπορούσε να υποστηρίξει την ανάπτυξη της ζωής παρόμοιας με αυτή της Γης.

Μια σειρά προηγούμενων και μελλοντικών αποστολών στον Άρη έχει υιοθετήσει τη στρατηγική "ακολούθησε το νερό", επειδή η παρουσία του νερού θεωρείται ως ουσιαστικός πρόδρομος της ζωής.

Από το Σεπτέμβριο του 2006, το Mars Reconnaissance Orbiter της NASA έχει πάρει εικόνες από την τροχιά του 250 έως 320 χλμ πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη,  που παρουσιάζουν χαρακτηριστικά μεγέθους 30 εκατοστών - οι πιο ποιοτικές εικόνες που έχουν τραβηχτεί ποτέ από τον κόκκινο πλανήτη.

Αυτές οι εικόνες, που παρουσιάστηκαν στην διάσκεψη της Αμερικανική Ένωση για την Πρόοδο της Επιστήμης, παρουσιάζουν τμήματα του Candor Chasma, ένα από τα μεγαλύτερα φαράγγια που αποτελούν την κοιλάδα Valles Marineris - μια Αρειανή κοιλάδα με ρωγμές έξι φορές βαθύτερες από το Grand Canyon της Αμερικής.

Οι περιοχές που παρουσιάζονται στις εικόνες θα ήταν αρκετά χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια εκατομμύρια έτη πριν - όταν, πιστεύουν οι ερευνητές ότι έρεε νερό μέσω των ρωγμών το ιζηματώδες στρώμα του βράχου.

Ο Chris Okubo από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, είπε ότι οι φωτεινοί και σκοτεινοί  δακτύλιοι στις εικόνες αντιπροσωπεύουν εκλεπτυσμένες στρώσεις, που έχουν διαβρωθεί σε διαφορετικό ποσοστά. Στα κοντινά πλάνα υπάρχουν αποδείξεις για λεύκανση του βράχου κάτι που δείχνει ότι έγιναν χημικές αντιδράσεις στα μεταλλεύματα από το ρευστό που ανάβλυζε μέσω των ρωγμών.

Ο Okubo αναφέρει: "Στη Γη, η λεύκανση του βράχου που περιβάλλει μία ρωγμή είναι μια σαφής ένδειξη των χημικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ των υγρών που κυκλοφορούν μέσα στη ρωγμή και του βράχου. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι 'παράθυρα' στις περιοχές που ήταν αρκετά χιλιόμετρα υπόγεια. Αυτές οι εικόνες μας παρουσιάζουν ότι υπήρχε κάποιο ρευστό, πιθανώς νερό, που ανάβλυζε κατά μήκος αυτών των ρωγμών. Βλέπουμε δε παρόμοια χαρακτηριστικά της ροής κι αλλού στον Άρη, κι έτσι μπορούμε να αρχίσουμε να συναρμολογούμε όλα αυτά τα χαρακτηριστικά. Αυτό θα μας βοηθήσει να ορίσουμε τις πιο ενδιαφέρουσες περιοχές στις οποίες θα θελήσουμε να στείλουμε ένα μελλοντικό ρόβερ για έρευνα."

Ο Alfred McEwen, ένας καθηγητής της πλανητικής επιστήμης στο πανεπιστήμιο της Αριζόνα, είναι ο επικεφαλής επιστήμονας για την HiRISE, την κάμερα υψηλής ανάλυσης που πήρε τις εικόνες.

Ο McEwen είπε ότι αποδεικνύεται έντονα ότι το ρευστό που κάποτε έρεε στην υπόγεια ρωγμή ήταν νερό, ενδεχομένως και υγρό διοξείδιο του άνθρακα ή ίσως ένας συνδυασμός και των δύο.

Σήμερα, το νερό δεν μπορεί να υπάρξει σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Άρη εξ αιτίας της χαμηλής θερμοκρασίας και της χαμηλής πίεσης,. Όμως υπάρχει στο υπέδαφος, κάτω υπό υψηλή πίεση και περιοδικά αναβλύζει στην επιφάνεια. Έτσι, το Δεκέμβριο η NASA δημοσίευσε εικόνες από το Mars Global Surveyor που δείχνουν ότι μπορεί να είχε αναβλύσει νερό πριν λίγα χρόνια σε δύο Αρειανές ρεματιές πριν προλάβει να παγώσει. Συγκεκριμένα το Mars Global Surveyor εντόπισε στο νότιο ημισφαίριο τις κοίτες δύο χειμάρρων που σχηματίστηκαν πριν από λίγα χρόνια στο χείλος ενός κρατήρα.

Αριστερά: Mars Reconnaissance Orbiter
 

Δεξιά: Βραχώδεις στρώσεις από μια κοιλάδα με ρωγμές στον Άρη αποκαλύπτουν νερό που έρεε στην επιφάνεια