|
|
|
Το Mars Global Surveyor ανακάλυψε νερό στον ΆρηΠηγή: AP, 7 Δεκεμβρίου 2006 |
|
Μετά από δεκαετίες έρευνας στον Άρη προς αναζήτηση γεωλογικών στοιχείων για προηγούμενη δραστηριότητα του νερού, οι επιστήμονες θεωρούν ότι έχουν βρει καταπληκτικές αποδείξεις ότι το νερό μπορεί ακόμη και τώρα να ρέει πάνω στη ψυχρή επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη. Οι ειδήσεις διέγειραν κάποιους επιστήμονες που κυνηγούν κάποια μορφή εξωγήινης ζωής. Εάν επιβεβαιωθεί η ανακάλυψη, λένε, υπάρχουν στον Άρη όλα εκείνα τα συστατικά που είναι ευνοϊκά για τη ζωή: υγρό νερό και μια σταθερή πηγή θερμότητας.
Μέχρι σήμερα, οι ειδικοί επιστήμονες προσπαθούσαν να εντοπίσουν ίχνη νερού σε ρευστή κατάσταση στον Βόρειο Πόλο του πλανήτη, εκεί όπου είχαν εντοπιστεί ίχνη πάγου. Όμως, εδώ και καιρό τώρα οι επιστήμονες είχαν παρατηρήσει διάφορα χαρακτηριστικά του εδάφους του Άρη που έμοιαζαν να έχουν σχηματιστεί από νερό. Τα νέα φωτογραφικά ευρήματα όμως δείχνουν κοίτες και χαντάκια, που οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι πρόσφατης γεωλογικής εποχής και έχουν σχηματιστεί από τη ροή του νερού ανάμεσα από κορυφογραμμές και απότομους κρατήρες. Ο Kenneth Edgett ένας ειδικός επιστήμονας της NASA που ενεργοποιεί μια φωτογραφική μηχανή στο διαστημικό όχημα Mars Global Surveyor ανέφερε ότι είναι σίγουρο ότι υπάρχει νερό. Το Mars Global Surveyor ήταν η αιτία της ανακοίνωσης με τις φωτογραφίες που πήρε στον Άρη προτού να χάσει την επαφή του με τη Γη τον περασμένο μήνα. Τα πρόσφατα συμπεράσματα θα εμφανιστούν στο περιοδικό Science.
Οι εικόνες δεν παρουσιάζουν στην πραγματικότητα νερό που ρέει. Μάλλον, παρουσιάζουν αλλαγές στους κρατήρες προσφέροντας τα πιο ισχυρά στοιχεία μέχρι τώρα ότι νερό κυλούσε μέσα στους κρατήρες λίγα χρόνια πριν, και ίσως το κάνει ακόμα και τώρα. Σε όλες της αποστολές εξερεύνησης του Άρη, η NASA έχει ακολουθήσει μια στρατηγική παρακολούθησης του νερού για να καθορίσει εάν ο πλανήτης περιείχε κάποτε ζωή ή θα μπορούσε να την υποστηρίξει τώρα. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι ο αρχαίος Άρης ήταν πλημμυρισμένος από νερό. Και στο βόρειο πόλο του σημερινού Άρη, οι ερευνητές έχουν επισημάνει στοιχεία για την παρουσία υδάτινου πάγου. Αλλά πρέπει να δουν το νερό με υγρή μορφή. "Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία για τη ζωή στον Άρη, είτε είναι παρόν τώρα είτε υπήρχε προηγουμένως", λέει ο Bruce Jakosky, ένας αστροβιολόγος στο πανεπιστήμιο του Κολοράντο, ο οποίος δεν είχε κανέναν ρόλο στη μελέτη. "Το νερό είναι ένας πρόσθετος λόγος για να θεωρηθεί ότι η ζωή θα μπορούσε να υπάρχει εκεί". Μερικοί ερευνητές ήταν δύσπιστοι ότι το υγρό νερό ήταν υπεύθυνο για τις αλλαγές των χαρακτηριστικών της επιφάνειας που φάνηκαν από το διαστημικό σκάφος. Και έλεγαν ότι άλλα υλικά όπως η άμμος ή η σκόνη θα μπορεί να ρέει όπως ένα υγρό και να παραγάγει παρόμοια αποτελέσματα. "Τίποτα στις εικόνες, ανεξάρτητα από το πόσο ψυχρές είναι, δεν αποδεικνύει ότι οι ροές ήταν υγρές, ή ότι αυτές ήταν κάτι άλλο εκτός από χιονοστιβάδες άμμου και σκόνης", λέει ο Allan Treiman, ένας γεωλόγος στο Σεληνιακό και Πλανητικό Ίδρυμα στο Χιούστον. Ο Global Surveyor είχε επισημάνει προηγουμένως δεκάδες χιλιάδων ξεροπόταμους - κοίτες - που οι επιστήμονες θεώρησαν ότι ήταν γεωλογικά νέοι σχηματισμοί και ότι χαράχθηκαν από το νερό που έτρεχε γρήγορα κάτω από απότομους βράχους και τα απότομα τοιχώματα των κρατήρων. Οι επιστήμονες αποφάσισαν να ξαναπάρουν τις φωτογραφίες από χιλιάδες ρεματιές ή κοίτες προς μια αναζήτηση στοιχείων πρόσφατης δραστηριότητας του νερού. Δύο κρατήρες στο Νότιο ημισφαίριο που φωτογραφίστηκαν αρχικά το 1999 και το 2001 εξετάστηκε πάλι το 2004 και το 2005, και οι εικόνες έδειξαν πρόσφατες αλλαγές σύμφωνες με το σενάριο ότι το νερό ρέει κάτω από τα τοιχώματα των κρατήρων, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι επιστήμονες είπαν ότι 5 έως 10 λιμνούλες με νερό όρμηξαν κάτω από τους κρατήρες σε κάθε περίπτωση. Και στους δύο κρατήρες, οι επιστήμονες βρήκαν φωτεινές, ελαφρά έγχρωμες καταθέσεις αρκετών μέτρων στα ξεροπόταμα, που δεν υπήρχαν στις αρχικές φωτογραφίες. Και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι καταθέσεις - ενδεχομένως λάσπη, άλας ή παγετός - αφέθηκαν εκεί όταν έπεσε εκεί απότομα νερό πρόσφατα. Ο Edgett τόνισε ότι ένας συνδυασμός παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της μορφής και του χρώματος των καταθέσεων, οδήγησε την ομάδα να θεωρήσει ότι ήταν λόγω μιας πρόσφατης δράσης του νερού και όχι σκόνη που γλίστρησε κάτω από την κλίση. Και εξήγησε ότι η σκόνη θα άφηνε σκοτεινές καταθέσεις. Το νερό δεν μπορεί να παραμείνει υγρό στον Άρη για πολύ καιρό λόγω της εξαιρετικά χαμηλής θερμοκρασίας της επιφάνειας και της χαμηλής ατμοσφαιρικής πίεσης που θα μετέτρεπαν το νερό σε πάγο ή αέριο. Αλλά οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το υγρό νερό έρχεται μέχρι την επιφάνεια από μια υπόγεια πηγή, όπως είναι τα γκέιζερ. Ο Άρης σχηματίστηκε πριν περίπου 4,5 δισεκατομμύρια έτη και οι επιστήμονες θεωρούν γενικά ότι πέρασε από μια πρώιμη υγρή και θερμή εποχή που τελείωσε μετά από 1,5 έως 2,5 δισεκατομμύρια έτη, αφήνοντας τον πλανήτη εξαιρετικά ξηρό και κρύο. "Συνειδητοποιούμε τώρα ότι ο Άρης είναι πιο ενεργός από όσο νομίζαμε προηγουμένως και ότι στα μέσα πλάτη φαίνεται να υπάρχει δραστηριότητα, " λέει ο επιστήμονας Phil Christensen του Πολιτειακού πανεπιστημίου της Αριζόνα, ο οποίος όμως δεν συμμετείχε στην τρέχουσα έρευνας. Δυστυχώς υπάρχει ένα μυστήριο που βασανίζει τους επιστήμονες εδώ και μέρες: η ξαφνική απώλεια κάθε επικοινωνίας με το διαστημόπλοιο Global Surveyor, που τράβηξε τις φωτογραφίες. Μέχρι σήμερα έχει αποτύχει κάθε προσπάθεια εντοπισμού του διαστημόπλοιου, το οποίο χαρτογραφεί τον Άρη από το 1996. |
Φωτογραφίες του Mars Global Surveyor
πριν χαθεί κάθε επικοινωνία μαζί του. Στην εικόνα 1 φαίνονται ενδείξεις υδάτινης δραστηριότητας στο κέντρο του κρατήρα Βικτόρια.
Στην εικόνα 2 έχουμε ένα πεντακάθαρο ίχνος κοίτης στην επιφάνεια του Άρη.
Και τέλος στην 3η εικόνα σχηματισμοί από κοίτες στην κορυφογραμμή ενός
κρατήρα.