Η ESA επέκτεινε τις αποστολές των δύο διαστημόπλοιων της μέχρι το 2009

Πηγή: NewScientist, 15 Μαρτίου 2007

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) επέκτεινε τις αποστολές των Mars Express και Venus Express μέχρι το Μάιο του 2009. Η ανακοίνωση της ESA λέει ότι αναγνωρίστηκε η σημαντική κληρονομιά που έκτισαν τα Mars Express και Venus Expressο για τις μελλοντικές γενεές των επιστημόνων.

Και οι δύο αποστολές σύμφωνα με την ESA έδωσαν καταπληκτικές ποσότητες επιστημονικών δεδομένων.

Οι επιτυχίες της διαστημοσυσκευή Mars Express περιλαμβάνουν την πρώτη εξέταση κάτω από την επιφάνεια - με τη βοήθεια ραντάρ - ενός άλλου πλανήτη, καθώς και την πρώτη περιεκτική μελέτη της ορυκτολογικής σύνθεσης της επιφάνειας ενός πλανήτη.

Από την άλλη η διαστημοσυσκευή Venus Express, που ήδη βρίσκεται στο μισό της αρχικά προγραμματισμένης αποστολής της, έχει αποκαλύψει χαρακτηριστικά που ανιχνεύονται με τέτοιες λεπτομέρειες για πρώτη φοράν. Περιλαμβάνουν την τεράστια, με δύο "μάτια" ατμοσφαιρική δίνη στο νότιο Πόλο της Αφροδίτης και συνέθεσε την τρισδιάστατη απεικόνισή του καθώς και τον τρόπο που αυτός διαφοροποιείται ανάλογα με το υψόμετρο. Επιπλέον, η Venus Express παρατήρησε τα περίπλοκα συστήματα κυκλοφορίας των νεφών και του αέρα, ενώ προκαταρκτικά στοιχεία συγκέντρωσε για τη θερμοκρασία και τη χημική σύσταση της ατμόσφαιρας του πλανήτη, τα οποία στη συνέχεια θα φανούν χρήσιμα για να αποδειχθεί αν η Αφροδίτη είναι ένας πλανήτης γεωλογικά και ηφαιστειολογικά ενεργός.

Η διαστημοσυσκευή Mars Express προωθήθηκε στις 2 Ιουνίου 2003, και έφθασε στον Άρη έξι μήνες αργότερα. Venus Express προωθήθηκε στις 9 Νοεμβρίου του 2005, και έφθασε στον προορισμό της μετά από ένα ταξίδι πέντε μηνών.

Μια πύρινη κόλαση 470 βαθμών Κελσίου

Όπως λένε οι πλανητικοί επιστήμονες από πολλές απόψεις η Αφροδίτη και η Γη είχαν το ίδιο ξεκίνημα στη ζωή τους. Κάτι όμως πήγε πολύ στραβά από την αρχή στην Αφροδίτη. Κτυπημένη από ένα ανεξέλεγκτο φαινόμενο θερμοκηπίου, η επιφάνεια της Αφροδίτης είναι τόσο ζεστή ώστε να λειώνει ακόμα και ο μόλυβδος.

Στα κατώτερα στρώματα αυτής της πύρινης ατμόσφαιρας, η πίεση είναι 90 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Γης, γι' αυτό άλλωστε και ένας από τους βασικούς σκοπούς της διαστημοσυσκευής Venus Express είναι να αποτυπώσει σε έναν χάρτη τη σύσταση της ατμόσφαιρας, από την επιφάνεια του εδάφους μέχρι τα ανώτατα στρώματα.

Στην Αφροδίτη υπάρχουν 156 ηφαίστεια με διάμετρο μεγαλύτερη των 100 χιλιομέτρων και άλλα 300 με διάμετρο 20-100 χιλιομέτρων. Επίσης, διαθέτει μεγάλες ηφαιστειακές οροσειρές, όπως είναι η περιοχή Aphrodite Terra, στην οποία υπάρχουν πολλά και μεγάλα ηφαίστεια, ανάμεσά τους και το Maat Moons που έχει ύψος 9 km και διάμετρο 200 km.

Πιστεύουμε δε ότι υπάρχει ηφαιστειακή δραστηριότητα, και ότι ρέει συνεχώς λάβα σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Γι αυτό και θα προσπαθήσει η διαστημοσυσκευή να συγκεντρώσει ενδείξεις για ηφαίστεια που παραμένουν ενεργά, αναζητώντας ρευστά συστατικά του θείου στην ατμόσφαιρα και θα καταγράψει τις θερμοκρασιακές μεταβολές, τον σχηματισμό των νεφών και την ταχύτητα των ανέμων σε διάφορα υψόμετρα. Στο ηλιακό μας σύστημα, εκτός από τη Γη, ενεργά ηφαίστεια έχουν παρατηρηθεί μόνο στην Ιώ, που είναι δορυφόρος του Δία, στον δορυφόρο του Ποσειδώνα, τον Τρίτωνα και στον Εγκέλαδο που είναι φεγγάρι του Κρόνου. Η Αφροδίτη είναι ο πλανήτης με τις περισσότερες πιθανότητες να φιλοξενεί ηφαιστειακή δραστηριότητα.

Στην επιφάνεια της Αφροδίτης, δεν υπάρχουν θερμοκρασιακές διακυμάνσεις κατά τη μέρα ή τη νύχτα. Η θερμότητα είναι σε ολόκληρο τον πλανήτη παγιδευμένη από μια ατμόσφαιρα γεμάτη με διοξείδιο του άνθρακα. Έστω κι έτσι, οι κυριότερες διαφορές στη θερμοκρασία οφείλονται στην τοπογραφία του πλανήτη. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στη Γη, στην κορυφή των βουνών επικρατούν χαμηλότερες θερμοκρασίες απ' ότι στις πεδινές περιοχές. Έτσι λοιπόν, το κρύο στην Αφροδίτη είναι όταν το θερμόμετρο δείχνει 447 βαθμούς Κελσίου, ενώ αυτό που λέμε ζέστη είναι οι 477 βαθμοί Κελσίου. Οι απίστευτες αυτές θερμοκρασίες που παρατηρούνται στην Αφροδίτη οφείλονται στο πιο ισχυρό φαινόμενο θερμοκηπίου, που έχει παρατηρηθεί ποτέ στο ηλιακό μας σύστημα.

Η παράταση της αποστολής της διαστημοσυσκευής θα έχει ως αποτέλεσμα την εντατική μελέτη αυτού του φαινομένου που αποτελεί ένα εξαιρετικά σπουδαίο αντικείμενο για τους ειδικούς των πλανητικών κλιματικών συστημάτων. Τα στοιχεία που θα προκύψουν από την καταγραφή αυτή θα συγκριθούν με τα δεδομένα που έχουμε συλλέξει εδώ στη Γη, ώστε να υπάρξει σύγκριση της εξέλιξης του φαινομένου του θερμοκηπίου στον πλανήτη μας.