Βρίσκονται οι αποδείξεις για άλλα σύμπαντα γύρω μας;

Πηγή: NewScientist, 9 Μαΐου 2007

Ορισμένες θεωρίες αποδέχονται, εδώ και καιρό,  ότι μπορεί να υπάρχουν άλλα σύμπαντα και μπορεί ακόμη και να συγκρουστούν με το δικό μας. Ακόμα έχει περάσει η άποψη σε κύκλους έξω από την επιστήμη, ότι θα ήμαστε σε θέση κάποτε να δούμε το επακόλουθο τέτοιων συγκρούσεων, και έτσι να βρούμε τις αποδείξεις για την παρουσία άλλων Κόσμων. Όμως αυτό πρόκειται να αλλάξει.

Ο Anthony Aguirre του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στην Santa Cruz, νομίζει ότι η απόδειξη για τις κοσμικές συγκρούσεις θα μπορούσε να είναι γύρω από μας, σαν σφραγίδες πάνω στην Μικροκυματική Κοσμική Ακτινοβολία (CMB), που έμεινε από τη Μεγάλη Έκρηξη.

Σύμφωνα με το καθιερωμένο μοντέλο της κοσμολογίας, το σύμπαν μας υποβλήθηκε σε μια φάση εκθετικής διαστολής, γνωστή ως πληθωρισμός, αμέσως μετά από το big bang. Θεωρητικά, ο πληθωρισμός θα μπορούσε ακόμα να συμβαίνει, με ξαφνικές εκρήξεις φυσαλίδων του χωροχρόνου για να δημιουργήσει νέα μικρά σύμπαντα. Μάλιστα παράμετροι της κοσμολογίας, όπως είναι ο ρυθμός διαστολής και οι νόμοι της φυσικής, θα μπορούσαν να είναι διαφορετικοί σε κάθε νέο σύμπαν, προκαλώντας ενδεχομένως νέους τύπους ύλης.

Η συνηθισμένη θεωρητική υπόθεση είναι ότι αυτά τα άλλα σύμπαντα είναι αποσυνδεμένοι από μας, και ότι δεν μπορούμε να μπούμε σε αυτά και να τα παρατηρήσουμε. "Οι άνθρωποι επικρίνουν συχνά τις συζητήσεις για τα πολλαπλά σύμπαντα σαν χωρίς νόημα, επειδή δεν μπορούμε να ανιχνεύσουμε εάν υπάρχουν πραγματικά", λέει ο Aguirre. Αυτός όμως δεν το δέχεται αυτό. Μερικές από αυτές τις υποθέσεις μπορούν να είναι λάθος, υποστηρίζει, και ότι άλλα σύμπαντα θα μπορούσαν να αφήσουν αποκαλυπτικά σημάδια της ύπαρξής τους όταν συγκρούονται με το δικό μας. "Είναι απογοητευτικό ότι δεν είχε γίνει ποτέ πολλή δουλειά για τις αισθητές συνέπειες αυτών των συγκρούσεων," λέει.

Ένα σύμπαν που επεκτείνεται πολύ γρήγορα μπορεί να συγκρουστεί με το δικό μας. Αλλά οι συνέπειες δεν είναι ακόμα ξεκάθαρες

Ένας λόγος που παραμελήθηκε αυτό το ζήτημα είναι η υπόθεση ότι οποιαδήποτε τέτοια σύγκρουση θα ήταν μοιραία για το σύμπαν μας, είτε επειδή θα ήταν τόσο βίαιη ή επειδή η ύλη και οι κοσμολογικές παράμετροι από το άλλο σύμπαν με το οποίο θα συγκρουόμαστε, όλα τους αφιλόξενα για την ύπαρξη της ζωής, θα διέρρεαν προς το δικό μας. "Το τοίχωμα της φυσαλίδας του άλλου σύμπαντος θα μπορούσε να αρχίσει να μπαίνει στο δικό μας, καταστρέφοντας όλα στην πορεία του", συμπληρώνει ο Aguirre.

Αλλά όταν ο Alex Vilenkin του πανεπιστημίου Tufts της Μασαχουσέτης και οι συνάδελφοι του υπολόγισαν πρόσφατα την πιθανότητα τέτοιων θανατηφόρων συγκρούσεων, την βρήκαν να είναι πολύ μικρή. Ο Aguirre έχει εξετάσει τώρα τις πιθανότητες για ήπιες συγκρούσεις, που θα άφηναν τον Κόσμο μας λίγο πολύ άθικτο, όπως όταν θα διεισδύσει μερικώς ένα άλλο σύμπαν στο δικός μας. Εάν οι κοσμολογικές παράμετροι στο δεύτερο σύμπαν δεν είναι πάρα πολύ διαφορετικές από τις δικές μας, μια τέτοια σύγκρουση δεν θα κατέστρεφε απαραιτήτως τη ζωή, λέει ο Aguirre. Μια άλλη δυνατότητα είναι ότι το τοίχωμα του σύμπαντος μας θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλα σύμπαντα, καταστρέφοντας τους κατοίκους του αλλά αφήνοντας το σύμπαν μας άθικτο.

Ο Aguirre και οι συνάδελφοί του Matthew Johnson και Assaf Shomer υπολόγισαν την πιθανότητα τέτοιων ήπιων συγκρούσεων και του αισθητού αντίκτυπού τους. "Αυτό που με εξέπληξε είναι όχι μόνο ότι τα σημάδια από τις συγκρούσεις θα υπήρχαν, αλλά ότι θα πρέπει να είναι αρκετά τεράστια για να μπορέσουμε να τα παρατηρήσουμε", τονίζει ο Aguirre. Και το πιο σημαντικό βρήκαν ότι τέτοιες συγκρούσεις θα μπορούν να έχουν εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της ιστορίας του σύμπαντος.

Τέτοια σημάδια θα ήταν ορατά ως μεγάλης κλίμακας ανωμαλίες στην κατανομή των καυτών και ψυχρών σημείων στην CMB. "Δεν θέλω να κάνω περίεργες σκέψεις, αλλά οι παρατηρησιακοί κοσμολόγοι έχουν επισημάνει σημάδια μιας παράξενης ευθυγράμμισης στην CMB που θα μπορούσε να είναι συμβατά με αυτήν την εικόνα", εξηγεί ο  Aguirre. Αυτό το μεγάλης κλίμακας μοτίβο φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με αυτό που καλείται συχνά "άξονας του κακού", εν τούτοις η ανακάλυψη παραμένει αμφισβητούμενη (New Scientist, 13 Απριλίου 2007).

Ο Carlo Contaldi, ένας ειδικός στην CMB στο Αυτοκρατορικό Κολέγιο του Λονδίνου, συμπαθεί την ιδέα του Aguirre. "Είναι βεβαίως μια από τις πιο συναρπαστικές εξηγήσεις των περίεργων μοτίβων της CMB", λέει. "Αν και μπορεί να φανεί εξεζητημένο, είναι αρκετά εύλογο ότι εάν αυτές οι συγκρούσεις συνέβησαν ενώ η φυσαλίδα μας διογκώθηκε, τότε αυτές θα μπορούσαν να αφήσουν μια τέτοια υπογραφή στη CMB." Αλλά πρέπει να γίνει πιο λεπτομερής δουλειά για να βάλουμε αυτήν την ιδέα σε δοκιμή, λέει.

Ο Alex Vilenkin είναι επίσης εντυπωσιασμένος. "Μέχρι τώρα υποθέταμε ότι άλλα σύμπαντα δεν είναι αισθητά", λέει. "Θα μπορούσαμε να επιζήσουμε μετά από τέτοιες συγκρούσεις, αφήνοντας μας ενδεχομένως να δούμε τις αποδείξεις άλλων συμπάντων."

Εάν τα άλλα σύμπαντα πραγματικά συγκρούονται με το δικό μας θέλοντας και μη, θα έπρεπε να είμαστε ανήσυχοι για μια μοιραία σύγκρουση; "Είναι γεγονός, υπάρχει πάντα μια πιθανότητα να κτυπηθούμε από μια θανατηφόρα φυσαλίδα, που θα ερχόταν χωρίς καμιά προειδοποίηση", πιστεύει ο Vilenkin. "Αλλά δεδομένου ότι θα εξατμιστούμε ακριβώς σε μια στιγμή και δεν θα μπορούμε να κάνουμε τίποτα να το σταματήσουμε, δεν υπάρχει κανένας λόγος  για ανησυχία."