Με τη γαλαξιακή συγχώνευση θα εκδιωχθεί ο ήλιος και η γη

Πηγή: NewScientist, 14 Μαΐου 2007

Είναι δύσκολο να γνωρίζετε πού θα είστε σε πέντε χρόνια, πόσο μάλλον σε 5 δισεκατομμύρια. Αλλά οι αστρονόμοι τα έχουν όλα υπολογίσει. Σε 5 δισεκατομμύρια χρόνια, λένε, ο ήλιος και η γη - μαζί με τα ατομικά υπολείμματά μας και οποιαδήποτε μορφή γήινης ζωής - θα κατοικούν στην 'Γαλαξιομέδα' (Milkomeda), τα συντρίμμια μιας βίαιης σύγκρουσης μεταξύ του Γαλαξία μας και του γιγαντιαίου γειτονικού μας γαλαξία Ανδρομέδα.

Τώρα μια νέα μελέτη έχει προσομοιώσει τη συγχώνευση και συντριβή και ρωτάει: πού θα καταλήξει ο ήλιος σε αυτήν την μαμμούθ γαλαξιακή ένωση; "Ζούμε στα προάστια του Γαλαξία, αλλά είναι πιθανό να μετακινηθούμε πολύ μακρύτερα έξω μετά από την κοσμική συντριβή", ολοκληρώνει ο T. J. Cox από το Σμιθσονιτικό Κέντρο για την αστροφυσική (CfA) του Χάρβαρντ στο Καίμπριτζ της Μασαχουσέτης.

Ο Γαλαξίας μας ανήκει σε μια ομάδα περίπου 40 γαλαξιών που τριγυρίζουν γύρω στην κοσμική γειτονιά μας, και η οποία δεσμεύεται μαζί λόγω της αμοιβαίος βαρυτικής έλξης τους. Οι δύο μεγαλύτεροι γαλαξίες είναι ο δικός μας και η Ανδρομέδα, μια στροβιλιζόμενη σπείρα με ένα τρισεκατομμύριο άστρα, που βρίσκεται περίπου 2,5 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά.

"Αυτοί οι δύο γαλαξίες ορμούν αυτήν την περίοδο ο ένας προς τον άλλον με ταχύτητα περίπου 120 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο και θα συγκρουστούν πιθανώς στο μέλλον. Τώρα ο Cox και ο συνάδελφός του Avi Loeb έχουν τρέξει πολλές προσομοιώσεις αυτής της σύγκρουσης, χρησιμοποιώντας 2,6 εκατομμύρια σωματίδια για να μοντελοποιήσουν την ύλη και τους γαλαξίες καθώς και το διαγαλαξιακό διάστημα. Αυτοί υπολόγισαν και τη μη αναγνωρισμένη ακόμα αόρατη "σκοτεινή ύλη", που είναι γνωστό πως υπάρχει στο διάστημα καθώς επίσης και την συνηθισμένη ύλη στα αστέρια και τα νέφη των αερίων.

Αριστερά: Η Ανδρομέδα

Σε λιγότερο από 2 δισεκατομμύρια έτη, δηλαδή μέσα στη διάρκεια ζωής του ήλιου, ο Γαλαξίας και η Ανδρομέδα θα περάσουν ο ένας κοντά στον άλλο. Κατόπιν θα απομακρυνθούν ο ένας από τον άλλο για λίγο και μετά θα πλησιάσουν για μια δεύτερη στενή επαφή, προτού τελικά συγχωνευτούν σε περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα. Ο νέος συγχωνευμένος γαλαξίας, που ονομάστηκε Γαλαξιομέδα, θα είναι ένας ελλειπτικός γαλαξίας μπερδεμένος όμως, κι όχι με τακτοποιημένες κανονικές σπείρες όπως η Ανδρομέδα ή ο Γαλαξίας σήμερα.

Για να ανακαλύψουν τη μοίρα του ήλιου, οι Loeb και Cox παρακολούθησαν όλα τα αστέρια στην προσομοίωση που είναι αυτήν την περίοδο κοντά στην τροχιά του ήλιου, γύρω από το Γαλαξία μας, και ο οποίος βρίσκεται περίπου 26.000 έτη φωτός από το κέντρο του Γαλαξία. Κατόπιν σημείωσαν τις μελλοντικές θέσεις αυτών των άστρων στο νέο γαλαξία, τον Γαλαξιομέδα.

Τα αποτελέσματα προτείνουν ότι ο ήλιος θα βρεθεί πολύ πιο μακριά από το νέο κέντρο από όσο είναι σήμερα, με μια πιθανότητα 67% να βρεθεί περισσότερο από 65.000 έτη φωτός από το κέντρο του Γαλαξιομέδα. Εντούτοις, υπάρχει και μια μακρινή πιθανότητα 3% ο ήλιος μας να πηδήσει έξω από το 'σκάφος' και να ορμήσει στο γαλαξία της Ανδρομέδας κατά τη διάρκεια της δεύτερης στενής επαφής. "Στον νυχτερινό ουρανό θα βλέπαμε τότε το Γαλαξία μας από απόσταση", λέει ο Loeb.

Η μελλοντική σύγκρουση είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας, σύμφωνα με τον αστροφυσικό John Dubinski από το πανεπιστήμιο του Τορόντο. "Είμαι βέβαιος ότι αυτή η νέα εργασία θα επιβεβαιώσει την ιδέα αυτή", λέει.

Αλλά προειδοποιεί ότι η έκβαση για τον ήλιο δεν μπορεί να προκαθοριστεί εύκολα. Υπάρχουν διάφορα εύλογα μοντέλα για τη δομή της ύλης στους δύο γαλαξίες που μπορούν να αλλάξουν ριζικά την τελική θέση του ήλιου. Ένας άλλος ισχυρός παράγοντας είναι η εγκάρσια ταχύτητα του γαλαξία της Ανδρομέδας. Αν και η ταχύτητά της προς εμάς είναι πολύ γνωστή, η εγκάρσια ταχύτητά της δεν έχει μετρηθεί ποτέ άμεσα.

Οι αστρονόμοι ελπίζουν ότι αυτή η αβεβαιότητα θα αλλάξει μετά από την εκτόξευση ενός διαστημικού σκάφους της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας, τη Γαία ή Gaia, περίπου το 2011. Αυτός ο δορυφόρος θα σχεδιάσει τις θέσεις των άστρων και των γαλαξιών με μια πρωτοφανή ακρίβεια, και θα κάνει ενδεχομένως την πρώτη άμεση μέτρηση του γαλαξία της Ανδρομέδα που σέρνεται λοξά πάνω στον ουρανό.