Ωκεανός στον Άρη στο μέγεθος του Ειρηνικού Ωκεανού

Πηγή: Reuters, 13 Ιουνίου 2007

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ έχουν διαπιστώσει ότι ο Άρης φιλοξενούσε έναν αρχαίο ωκεανό στο μέγεθος του Ειρηνικού Ωκεανού. Μια θεωρία που υπήρχε από το 1991 και για την οποία το ισχυρότερο στοιχείο αποτελούσαν δυο πανομοιότυπες ακτογραμμές στο βόρειο ημισφαίριο του Άρη.

Ο Άρης πριν δύο δισ. χρόνια με τον ωκεανό της

Σύμφωνα με την ανακοίνωση τους στο Nature οι μακριές κυματιστές δομές που παρατηρούνται στις βόρειες πεδιάδες του Άρη αποτελούν πιθανώς, τα απομεινάρια ακτογραμμών ενός ωκεανού που κάλυπτε το ένα τρίτο της επιφάνειας του κόκκινου πλανήτη, πριν τουλάχιστον από 2 έως 3 δισ. χρόνια.

Στη δεκαετία του '90, εντούτοις, ο Global Surveyor του Άρη της NASA χαρτογράφησε την Αρειανή τοπογραφία με μία ανάλυση 300 μέτρων, και διαπίστωσε ότι η ακτή ποικίλλει σε κλίση κατά αρκετά χιλιόμετρα, ανυψούμενη και κατερχόμενη σαν ένα κύμα, με αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα από τη μια κορυφή έως την επόμενη. Ωστόσο, αυτό που θα ήταν ο βυθός της θάλασσας παρουσίαζε κλίση, με κάποια σημεία να βρίσκονται ως και 2500 μέτρα ψηλότερα από τα άλλα.

Επειδή οι ανυψώσεις των ακτών στη γη, σχετικά με τη στάθμη της θάλασσας, είναι τυπικά σταθερές, πολλοί εμπειρογνώμονες απέρριψαν την ιδέα ότι ο Άρης είχε κάποτε ωκεανούς. 

"Σε πλανήτες όπως ο Άρης και η Γη που έχουν ένα εξωτερικό φλοιό, η λιθόσφαιρα, που συμπεριφέρεται ελαστικά, η στερεά επιφάνεια θα παραμορφωθεί διαφορετικά από την επιφάνεια της θάλασσας, δημιουργώντας μια ανομοιόμορφη αλλαγή στην τοπογραφία", προσθέτει ο κύριος συντάκτης της έκθεσης Taylor Perron, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο πανεπιστημιακό τμήμα του Χάρβαρντ Γης και Πλανητικών Επιστημών.

Οι υπολογισμοί του Perron δείχνουν ότι η αντίσταση του ελαστικού φλοιού του Άρη θα μπορούσε να δημιουργήσει διαφορές στην κλίση αρκετών χιλιομέτρων για τοπία, που στο παρελθόν θα ήταν η ακτή, σύμφωνα με τις τοπογραφικές μετρήσεις. Η Arabia Ocean στον Άρη για παράδειγμα ποικίλλει στην κλίση των νερών περίπου κατά 2,5 χιλιόμετρα, ενώ η Ακτή Deuteronilus έχει μια διαφορά περίπου κατά 700 μέτρα.

Όμως, επί πολλά χρόνια οι ερευνητές βρίσκονταν σε σύγχυση σχετικά με αυτές τις δομές που μοιάζουν με τις ακτογραμμές. Τώρα όμως οι ειδικοί είδαν ότι υπάρχει εξήγηση για το φαινόμενο. Ηφαιστειακές εκρήξεις και αστεροειδείς πιθανότατα προκάλεσαν αλλαγή θέσης στους πόλους του Άρη, κάτι που είχε ως παρενέργεια την παραμόρφωση του εξωτερικού φλοιού του.