Η κυκλοφορία του νερού στο Βόρειο Ατλαντικό επανήλθε μετά από μια δεκαετία

Πηγή: ANI, 1 Δεκεμβρίου 2008

Η κυκλοφορία των νερών από την επιφάνεια σε βάθη κάτω από 1000 μέτρα στο Βόρειο Ατλαντικό κατά τη χειμερινή περίοδο 2007/2008 επανήλθε μετά από μια διακοπή δέκα ετών. Την ανακάλυψη αυτή βρήκαν δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες, μία στις ΗΠΑ και μία στον Καναδά, και μάλιστα στα μεγαλύτερα βάθη που έχουν καταγραφεί από το 1994 ως σήμερα.

Το φαινόμενο αυτό είναι κρίσιμης σημασίας για τα παγκόσμια ωκεάνια ρεύματα (όπως το Ρεύμα του Κόλπου), για πολλούς λόγους. Μέσω αυτής της κυκλοφορίας οδηγείται το διοξείδιο του άνθρακα βαθιά μέσα στους ωκεανούς, αλλά γιατί δεν ψύχονται οι χώρες του Βόρειου Ατλαντικού.

Ο Kjetil Vague από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole και οι συνάδελφοι του χρησιμοποίησαν δεδομένα από ορισμένες πλωτές εξέδρες στον Βόρειο Ατλαντικό, αναπαραστάσεις από υπολογιστή ιστορικών δεδομένων του κλίματος και δορυφορικά στοιχεία, προκειμένου να κατανοήσουν τους μηχανισμούς που είχαν σαν αποτέλεσμα να επιστέψει πάλι η βαθιά κυκλοφορία του νερού. Έκαναν δε ένα συνδυασμό διαφόρων αιτιών που ήταν υπεύθυνες για αυτή την επιστροφή.

Μια παγκόσμια ωκεάνια κυκλοφορία μεταξύ του βαθιών πιο ψυχρών υδάτων και των επιφανειακών υδάτων επηρεάζει έντονα τα περιφερειακά κλίματα γύρω από όλο τον κόσμο.

Ο χειμώνας 2007/2008 ήταν ασυνήθιστα ψυχρός, έτσι ώστε ψυχρά γλυκά νερά από το λιώσιμο των Αρκτικών πάγων άρχισε να χύνεται και πάλι στη λεκάνη του Λαμπραντόρ. Ο ψυχρός χειμώνας μαζί με το λιώσιμο των πάγων οδήγησε σε αύξηση της θερμικής ροής μεταξύ των ωκεανών και της ατμόσφαιρας, καθιστώντας έτσι την επιφάνεια αρκούντως ψυχρή και πυκνή που επέτρεψε την ανάμειξη των υδάτων.

Η ανωμαλία της θερμοκρασίας στον Βόρειο Ατλαντικό (κάτω του Πόλου) δεν ήταν ένα τοπικό φαινόμενο, γιατί η παγκόσμια θερμοκρασία μεταξύ του χειμώνα 2006/2007 και του 2007/2008 έπεσε κατά 0,45 βαθμούς Κελσίου. Όπως και ότι οι θερμοκρασίες τον τελευταίο χειμώνα ήταν 5-6 βαθμούς Κελσίου ψυχρότερες στο Βόρειο Ατλαντικό, από ό,τι τα τελευταία 7 χρόνια.

Πιθανώς, βοήθησε το ισχυρό φαινόμενο La Niña αυτό τον χειμώνα. Οι παγκόσμιες ατμοσφαιρικές αλλαγές επηρεάζουν την κυκλοφορία του νερού από την επιφάνεια κάτω βαθιά στον Βόρειο Ατλαντικό, εκτός από τα όποια τοπικά φαινόμενα. Η προκύπτουσα πολυπλοκότητα του συστήματος κάνει σαφείς προβλέψεις για τη μελλοντική συμπεριφορά των ρευμάτων.

Η κυκλοφορία του νερού στο Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό είχε γίνει από τη δεκαετία του 1990 πολύ αδύναμη, και μάλιστα είχε ανασταλεί πλήρως προσωρινά, εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών και σταδιακά είχε ουσιαστικά πάψει να λειτουργεί. Το νερό που βυθίζεται έχει σαν αποτέλεσμα να προσελκύει νέες ποσότητες νερού ώστε να βυθιστούν, γι αυτό και η αποδυνάμωση αυτού του φαινομένου επηρεάζει το Ρεύμα του Κόλπου, ως μέρος της παγκόσμιας μεταφορικής ταινίας των ωκεάνιων ρευμάτων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχει λιγότερη θερμότητα στην ατμόσφαιρα, κι έτσι το κλίμα για παράδειγμα στην Ευρώπη θα ήταν πολύ ψυχρό.

Απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα

Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το Ρεύμα του Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού, είναι ένας μηχανισμός που βοηθά και στην απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα.

Το λιώσιμο των πάγων και ο ψυχρός χειμώνας βοήθησαν στο να «επιστρέψει» το ρεύμα του Βόρειου Ατλαντικού, η παρουσία του οποίου είναι απαραίτητη για την κλιματική ισορροπία του πλανήτη

Η απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα γίνεται γιατί καθώς τα ψυχρά νερά βυθίζονται στον ωκεανό, μεταφέρουν μαζί τους διαλυμένο σε αυτά το διοξείδιο του άνθρακα, 'φυλακίζοντας' το σε μεγάλα βάθη του ωκεανού για αιώνες.

Έπειτα λοιπόν από δέκα χρόνια απουσίας το ρεύμα του Βόρειου Ατλαντικού επανήλθε κάνοντας την επιστημονική κοινότητα να χαμογελά, αφού η παρουσία του αποτελεί κλειδί για το κλίμα όλου του πλανήτη. Όπως ξέρουμε τα νερά των ωκεανών κινούνται αντίθετα από τη φορά των δεικτών του ρολογιού, δημιουργώντας ρεύματα που κινούνται σε πολλά μέρη της Γης. Το πιο γνωστό υποθαλάσσιο ρεύμα είναι αυτό του Βόρειου Ατλαντικού, που μεταφέρει θερμά ύδατα από τον Ισημερινό ως τα ανοιχτά της Βόρειας Ευρώπης μέσα από ένα σύστημα ανακύκλησης των νερών.

Τα ρεύματα που διατρέχουν τον Βόρειο Ατλαντικό ξεκινούν από τις τροπικές περιοχές (απ΄ όπου αντλούν θερμότητα) και ταξιδεύουν σε μικρά βάθη προς τις βορειότερες περιοχές. Καθώς πλησιάζουν την Ισλανδία ψυχραίνονται από τους αρκτικούς ανέμους αφού πρώτα προσφέρουν στο περιβάλλον τη θερμότητά τους. Η διεργασία επηρεάζει ευνοϊκά το κλίμα της Βορειοδυτικής Ευρώπης. Στη συνέχεια τα ρεύματα ενώνονται με ύδατα υψηλής αλατότητας και γίνονται πιο πυκνά. Έχοντας πλέον γίνει ψυχρότερα και βαρύτερα, τα ρεύματα βυθίζονται σε μεγάλα βάθη (ως και δύο χιλιόμετρα) και αλλάζουν κατεύθυνση επιστρέφοντας πάλι προς Νότο.

Σύμφωνα με κάποια σενάρια η παρατεταμένη απουσία του Ρεύματος του Βόρειου Ατλαντικού θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια νέα Εποχή των Παγετώνων.

Η εκ νέου διαρροή στη θάλασσα ψυχρού γλυκού νερού που προήλθε από το λιώσιμο των παγετώνων στον Αρκτικό Κύκλο το καλοκαίρι του 2007, σε συνδυασμό με τις χαμηλές θερμοκρασίες (τις χαμηλότερες των τελευταίων επτά ετών) που επικράτησαν στον Βόρειο Ατλαντικό τον χειμώνα που ακολούθησε, είχε σαν αποτέλεσμα μια αλυσιδωτή ατμοσφαιρική αντίδραση η οποία ενεργοποίησε ξανά την ανακύκλωση.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν, βέβαια, ότι αν συνεχιστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στο Βόρειο Ημισφαίριο, η ανακύκλωση θα αρχίσει και πάλι να «φθίνει» και κανείς ειδικός δεν μπορεί να προβλέψει ποιες θα είναι οι επιπτώσεις.

Home