400 χρόνια από την πρώτη παρατήρηση του Γαλιλαίου και 200 χρόνια από τη γέννηση του Δαρβίνου

Πηγή: Nature, 1 Ιανουαρίου 2009

Το 2009 θα γιορτάσουμε τα 400 χρόνια από την πρώτη παρατήρηση του Γαλιλαίου με τηλεσκόπιο και τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Δαρβίνου.

Το 1609, επίσης, ο Κέπλερ κυκλοφόρησε το βιβλίο του Νέα Αστρονομία, στο οποίο ερμήνευε τη φαινόμενη κίνηση των πλανητών στον ουρανό ως αποτέλεσμα της ελλειπτικής τροχιάς τους γύρω από τον ήλιο.

Τον Οκτώβριο του 1609 ο Γαλιλαίος γύρισε το τηλεσκόπιό που είχε φτιάξει ο ίδιος προς την Σελήνη και είδε τα βουνά στην επιφάνειά της. Συνειδητοποίησε λοιπόν πως είναι και αυτή ένα ουράνιο σώμα παρόμοιο με τη Γη. Οι παρατηρήσεις του Γαλιλαίου με το τηλεσκόπιο δεν επιβεβαίωσαν μόνο την ηλιοκεντρική φύση του πλανητικού μας συστήματος. Ίδρυσαν τη σύγχρονη αστρονομία που στηρίζεται στη λεπτομερή παρατήρηση των ουράνιων αντικειμένων και όχι σε φιλοσοφικές θεωρίες.

Το πρώτο τηλεσκόπιο που κατασκεύασε ο Γαλιλαίος είχε μεγέθυνση μόλις 3 φορές, όμως το καλοκαίρι του 1609 κατασκεύασε ένα τηλεσκόπιο με μεγέθυνση 20 φορές και με αυτό έκανε τις κρίσιμες παρατηρήσεις που τον οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι το κέντρο του ηλιακού μας συστήματος ήταν ο Ήλιος και όχι η Γη.

Μετά τη Σελήνη ο Γαλιλαίος είδε με το τηλεσκόπιο του και άλλα ουράνια αντικείμενα. Έτσι παρατήρησε ότι η Αφροδίτη έχει φάσεις όπως η Σελήνη, ότι ο Ήλιος έχει κηλίδες και ότι γύρω από τον Δία περιφέρονται τέσσερις δορυφόροι, που στην αρχή τα ονόμασε 'αστέρια΄. Στις παρατηρήσεις του φαινόταν πως αυτά άλλοτε βρίσκονται όλα από τη μία πλευρά του πλανήτη, άλλοτε δύο από τη μία και δύο από την άλλη και άλλοτε τρία και ένα. Ο Γαλιλαίος εύκολα κατάλαβε ότι τα μικρά αυτά αστεράκια περιφέρονται γύρω από τον Δία και είναι στην πραγματικότητα δορυφόροι του, ουράνια σώματα ανάλογα με τον δορυφόρο του δικού μας πλανήτη, τη Σελήνη.

Οι φάσεις της Αφροδίτης, που άλλοτε έμοιαζε με μηνίσκο και άλλοτε σαν φωτεινή σφαίρα, δεν μπορούσαν να ερμηνευθούν με βάση το γεωκεντρικό σύστημα του Αριστοτέλη, παρά μόνο αν δεχθούμε ότι δεν περιφέρεται γύρω από τη Γη αλλά γύρω από τον Ήλιο

Το γεγονός αυτό όμως δεν οδηγεί αναπόφευκτα στο συμπέρασμα ότι ο Ήλιος βρίσκεται στο κέντρο όλου του πλανητικού μας συστήματος. Για παράδειγμα ο φυσικός φιλόσοφος Ηρακλείδης ο Ποντικός είχε διατυπώσει, ήδη από τον 2ο αιώνα μ.Χ., την άποψη ότι Ερμής και Αφροδίτη κινούνται μεν γύρω από τον Ήλιο αλλά το τριπλό αυτό σύστημα, μαζί με τη Σελήνη και τους υπόλοιπους πλανήτες, κινείται γύρω από τη Γη. Με τον ίδιο τρόπο θα μπορούσε να ερμηνευθεί και η κίνηση των τεσσάρων δορυφόρων του Δία γύρω από αυτόν τον πλανήτη. Ο Γαλιλαίος, όμως, σκέφθηκε ότι το σύστημα του Δία με τους δορυφόρους του, όπου το φωτεινότερο και άρα μεγαλύτερο σώμα βρίσκεται στο κέντρο, είναι μια μικρογραφία του πλανητικού μας συστήματος, στο οποίο το φωτεινότερο αντικείμενο (δηλαδή ο Ήλιος) θα έπρεπε επίσης να είναι στο κέντρο.

Έτσι κατέληξε στην ορθότητα της ηλιοκεντρικής θεωρίας του Κοπέρνικου και του Κέπλερ και απέρριψε τη γεωκεντρική θεωρία του Αριστοτέλη και του Πτολεμαίου.

Για όλους αυτούς τους λόγους η Διεθνής Αστρονομική Ένωση σε συνεργασία με την UΝΕSCΟ ανακήρυξαν το 2009 Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας, με σκοπό να ενθαρρύνει το ενδιαφέρον του κοινού για την Αστρονομία.

Έτσι για την ενίσχυση του ενδιαφέροντος του κοινού στην Αστρονομία θα διανεμηθούν εκατομμύρια πολύ φθηνά τηλεσκόπια σαν του Γαλιλαίου σε όλο τον κόσμο, με στόχο 10 εκατομμύρια άνθρωποι να κάνουν την πρώτη τους παρατήρηση στους κρατήρες της Σελήνης, ή στους δακτυλίους του Κρόνου. Έτσι, η επιστημονική κοινότητα ελπίζει πως οι εν λόγω παρατηρήσεις της Σελήνης αλλά και άλλων πλανητών θα εμπνεύσουν μια νέα γενιά αστρονόμων.

Επίσης, το 2009 συμπληρώνονται 200 χρόνια από τη γέννηση του Κάρολου Δαρβίνου και η 150η επέτειος από τη δημοσίευση της Καταγωγής των Ειδών, το έργο-ορόσημο για τη βιολογία.

Όμως το 2009 έχει οριστεί και σαν το Έτος του Γορίλα, για να βοηθήσει να τονιστούν οι απειλές που θέτουν σε κίνδυνο το είδος αυτό, από την λαθροθηρία έως τη μείωση του φαγητού τους.

Τα Ηνωμένα Έθνη έχει ορίσει το 2009 σαν Διεθνές Έτος των φυσικών ινών. Οι φυσικές ίνες όπως το βαμβάκι, το μετάξι, το μαλλί, το λινό κλπ με την καμπάνια αυτή θα τραβήξουν την προσοχή των καταναλωτών, για να υπενθυμίσουν την αξία τους, αλλά και για να βοηθηθούν οι αγρότες καθώς και γενικότερα η προώθηση της βιωσιμότητας.

Ας μην ξεχνάμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ορίσει το 2009 Ευρωπαϊκό Έτος Δημιουργικότητας και Καινοτομίας. Στόχος της καμπάνιας αυτής είναι η συνειδητοποίηση της σημασίας της δημιουργικότητας και της καινοτομίας για την προσωπική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των λαών.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στις ΗΠΑ οργανώνεται το Έτος για την κατανόηση της επιστήμης από το κοινό και γι αυτό θα υπάρχει κάθε μήνα ένα διαφορετικό θέμα. Τον Ιούνιο του 2009 το θέμα θα είναι το νερό και οι ωκεανοί ενώ το Νοέμβριο θα είναι η χημεία.

Αλλά δεν λείπει και η μουσική. Ο αυστριακός συνθέτης Josef Hadyn πέθανε πριν από 200 χρόνια, και γι αυτό η μουσική του θα γιορτάζεται με μια σειρά από συναυλίες και εκθέσεις στο έτος Hadyn.

Γαλιλαίος ή Δαρβίνος;

Το 2009 είναι η 400ή επέτειος της χρήσης του τηλεσκοπίου από τον Γαλιλαίο καθώς και και η 200ή επέτειος από τη γέννηση του Δαρβίνου. Και οι δύο επέτειοι έχουν ισχυρούς λόγους ύπαρξης και είμαστε ανήμποροι να αποφασίσουμε ποια είναι η σημαντικότερη. Φυσικά πρόκειται για ένα άδικο ερώτημα. Ο Γαλιλαίος και ο Δαρβίνος εργάστηκαν σε διαφορετικά πεδία, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και κάτω από διαφορετικές κοινωνικές πιέσεις. Παρ΄ όλα αυτά θέσαμε σε ειδήμονες ένα ερώτημα το οποίο είναι πολύ απλό: Ποιος από τους δύο γκρέμισε την ανθρωπότητα από το βάθρο της; Ο άνδρας που έδειξε ότι ο άνθρωπος δεν είναι παρά το τελευταίο μιας σειράς ζώων; Ή ο άνθρωπος που κατέδειξε υπεράνω πάσης αμφισβήτησης ότι η Γη δεν είναι το κέντρο κανενός;

Αν αφήναμε τον Δαρβίνο και τον Γαλιλαίο να επιχειρηματολογήσουν σχετικά με την υπεροχή τους δεν χωρεί αμφιβολία ότι θα επικρατούσε ο Γαλιλαίος. Ο κατ΄ οίκον περιορισμός ο οποίος του επιβλήθηκε μετά την υποστήριξη των ιδεών του μπροστά στην Ιερά Εξέταση της Καθολικής Εκκλησίας διήρκεσε ως το τέλος της ζωής του. Ως μέγας πολεμιστής, όμως, ο Γαλιλαίος ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς του στην υπεράσπιση του εαυτού του.

Αντιθέτως ο Δαρβίνος αποτραβήχτηκε από την αντιπαράθεση και άφησε άλλους να επιχειρηματολογήσουν για τις θέσεις του. Ορρωδούσε ο Δαρβίνος ή άφηνε το έργο του να μιλήσει από μόνο του; Η στάση του ως προς τη δημοσιοποίηση της χαμένης πίστης του μας δίνει μια ένδειξη. Μη θέλοντας να πληγώσει τη σύζυγό του και την οικογένειά του με τη νεοαποκτηθείσα ασέβειά του, περιέγραψε τη θρησκευτική του θέση με τον νεολογισμό - εκείνης  της  εποχής - «αγνωστικιστής». Ο Δαρβίνος ήταν ένας ήρεμος πραγματιστής ο οποίος δεν είχε διάθεση να γκρεμίσει κανέναν από το βάθρο του. Τούτου λεχθέντος, η πίστη του Γαλιλαίου δεν επηρεάστηκε καθόλου από την ανακάλυψή του.

Ανεξάρτητα, πάντως, από το τι πίστευε ο καθένας από τους δύο μεγάλους άνδρες, ο Γαλιλαίος είχε τη μεγαλύτερη μακροχρόνια επίδραση. Πολύ περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο σε σχέση εκείνους οι οποίοι πιστεύουν ότι οι άνθρωποι προέκυψαν από τα ζώα χάρη στη φυσική επιλογή.

Πρέπει πάντως να παραδεχθούμε ότι ο Γαλιλαίος είχε ένα πλεονέκτημα: 200 περισσότερα χρόνια για τη διάδοση των ιδεών του. Επίσης ο Δαρβίνος εργάστηκε πολύ σκληρότερα.

Τελικώς οι ειδήμονες αποφάσισαν ότι ο Δαρβίνος συνέβαλε περισσότερο στο να αλλάξει η ιδέα μας για τους εαυτούς μας. Έτσι το 2009 είναι το Έτος Δαρβίνου!

1. Lawrence Krauss

Ο θεωρητικός φυσικός και κοσμολόγος λέει: Ήταν ξεκάθαρο πριν από τον Δαρβίνο ότι μοιραζόμαστε πολλά κοινά με τα άλλα είδη. Αυτό που άριστα έκανε ήταν να απομακρύνει την ασυνέχεια ανάμεσα στους ανθρώπους και στα άλλα είδη και να καταδείξει ότι οι μη ορχηστρωμένοι νόμοι της φύσης θα μπορούσαν να παράξουν την ποικιλομορφία της ζωής που παρατηρούμε. Αλλά ο Γαλιλαίος μάς απομάκρυνε από το κέντρο του Σύμπαντος: πόσο μεγαλύτερη πτώση θα μπορούσαμε να βιώσουμε; Επιπροσθέτως αντικατέστησε τη «θεϊκά αποκαλυπτόμενη» γνώση με την εμπειρική γνώση. Ψηφίζω Γαλιλαίο.

2. Paul Davis

Ο φυσικός και κοσμολόγος λέει: Και οι δύο έκαναν προκλητικές ανακαλύψεις αλλά η Κοσμολογία είναι πολύ πιο απόμακρη, κυριολεκτικά, συγκριτικά με τη Βιολογία. Η Γη γυρίζει γύρω από τον Ήλιο αλλά πόσο αυτό επιδρά στην τιμή της μπίρας; Η ιδέα δεν άρεσε στην Εκκλησία, αλλά κανείς δεν έπαθε κατάθλιψη ούτε επαναστάτησε για αυτό. Αντιθέτως ο Δαρβίνος χτύπησε τη ρίζα τού τι σημαίνει να είναι κανείς άνθρωπος. Αυτό είναι τόσο σημαντικό ώστε πολλοί Αμερικανοί βρίσκονται ακόμη σε άρνηση σχετικά με το ότι η ανθρώπινη φύση είναι προϊόν της εξέλιξης.

3. Steven Arthur Pinker

Ο διάσημος ψυχολόγος λέει: Θα έλεγα ο Δαρβίνος. Το δόγμα που εξισώνει τη σχηματική κεντρικότητα των ανθρώπων στην ηθική τάξη με την κυριολεκτική κεντρικότητά τους στον φυσικό κόσμο είναι πιθανότατα μια ιδιοτροπία της μεσαιωνικής Εκκλησίας και όχι μια βασική ενδογενής ιδιότητα της ανθρώπινης σκέψης. Είναι λοιπόν ευκολότερο να ανατραπεί σε σχέση με την ιδέα ότι μια πολύπλοκη οργάνωση απαιτεί έναν σχεδιαστή, πράγμα το οποίο είναι βαθιά ριζωμένο στον τρόπο με τον οποίο βρίσκουμε νόημα στον κόσμο.

4. Mat Ridley

Ο Εξελικτικός Βιολόγος λέει: Δεν υπάρχει ανταγωνισμός: ο Δαρβίνος, επειδή ο βαθμός στον οποίο μας έριξε από το βάθρο μας δεν έχει ακόμη αφομοιωθεί. Μόλις πριν από 12 χρόνια οι επιστήμονες πίστευαν ότι υπήρχαν γονίδια τα οποία καθιστούσαν μοναδικό τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Τώρα γνωρίζουμε ότι οι εγκέφαλοί μας είναι μεγαλύτεροι από αυτούς των ποντικών μόνο και μόνο επειδή έχουμε εξελιχθεί να ενεργοποιούμε μια ομάδα από γονίδια που αυξάνουν τον εγκέφαλο για λίγο περισσότερο χρόνο. Οι βαθιές ομοιότητες της ζωής είναι εκπληκτικές. Συγκρίνεται αυτό με τι; Ποιος νοιάζεται για ποια μπάλα βράχων περιφέρεται γύρω από την άλλη;

Πώς να φτιάξετε το τηλεσκόπιο του Γαλιλαίου

Τα πρόχειρα τηλεσκόπια - σαν του Γαλιλαίου - είναι πολύ εύκολο να κατασκευαστούν, οπότε ο κάθε ένας μας μπορεί να κοιτάξει τον ουρανό και να μιμηθεί το μεγάλο αστρονόμο. Το μόνο που χρειάζεται είναι δύο φακοί και ένας σωλήνας από χαρτόνι. Λεπτομερείς οδηγίες κατασκευής μπορεί να βρει κανείς στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Rice των ΗΠΑ: http://galileo.rice.edu/lib/student_work/astronomy96/mtelescope.html

Βέβαια στα σύγχρονα τηλεσκόπια δεν χρησιμοποιούμε πια αντικειμενικούς φακούς, όπως έκανε ο Γαλιλαίος και ο Κέπλερ, αλλά κάτοπτρα, μια ιδέα που οφείλουμε σε έναν άλλον σημαντικό επιστήμονα, τον Νεύτωνα. Τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια σήμερα έχουν αντικειμενικά κάτοπτρα διαμέτρου 10 μέτρων τα οποία συλλέγουν 1 εκατομμύριο φορές περισσότερο φως απ΄ όσο συγκέντρωναν τα πρώτα τηλεσκόπια του Γαλιλαίου. Γι αυτό και μπορούμε να παρατηρήσουμε δεκάδες εκατ. φορές πιο αμυδρά ουράνια σώματα από αυτά που μπορούσε να παρατηρήσει με το πρώτο του τηλεσκόπιο ο Γαλιλαίος.

Οι έντεκα διεθνείς δράσεις για το Έτος της Αστρονομίας

1.100 Ωρες Αστρονομίας (100 Ηours of Αstronomy- www.100hoursofastronomy.org)

Οι «100 Ωρες Αστρονομίας» θα καλύψουν το χρονικό διάστημα από την Πέμπτη 2 Απριλίου ως και την Κυριακή 5 Απριλίου. Το διάστημα αυτό περιλαμβάνει δύο εργάσιμες (σχολικές) ημέρες, που είναι ιδανικές για μαθητές και καθηγητές, και δύο ημέρες στο Σαββατοκύριακο, που είναι ιδανικές για οικογένειες. Η Σελήνη βρίσκεται στο πρώτο τέταρτο στις 2 Απριλίου, δηλαδή σε μια καλή φάση για παρατηρήσεις νωρίς το απόγευμα ολόκληρο το Σαββατοκύριακο αυτό.

2. Το Γαλιλαιοσκόπιο (Τhe Galileoscope- www.astronomy2009.org/globalprojects/cornerstones/galileoscope/)

Το βασικό αυτό πρόγραμμα θέλει να μοιραστεί αυτή την παρατηρησιακή και προσωπική εμπειρία με όσο το δυνατόν περισσότερους σε όλον τον κόσμο. Η ομάδα εργασίας αναπτύσσει ένα απλό, προσιτό και εύκολο στη χρήση του τηλεσκόπιο, το οποίο θα μπορεί να μοιραστεί σε εκατομμύρια. Το ιδανικό θα ήταν καθένας που θα πάρει μέρος στον εορτασμό του Διεθνούς Ετους Αστρονομίας (ΙΥΑ 2009) να μπορέσει να πάρει σπίτι του ένα από τα μικρά αυτά τηλεσκόπια.

3. Κοσμικό Ημερολόγιο (Cosmic Diary- www.cosmicdiary.org)

Ο πρώτος στόχος του Κοσμικού Ημερολογίου είναι να συστήσει ένα ιστολόγιο (blog), όπου μια ομάδα αστρονόμων θα μπορεί να συζητήσει τη δουλειά, τη ζωή και τα χόμπι τους, την ίδια ώρα που εκλαϊκεύουν την επιστήμη στο ευρύ κοινό. Το επόμενο βήμα του θα είναι να παρουσιάσει ένα Βιβλίο Κοσμικού Ημερολογίου και ένα αντίστοιχο ντοκυμαντέρ.

4. Η Πύλη προς το Σύμπαν (Τhe Ρortal to the Universe- www.portaltotheuniverse.org)

Η Πύλη προς το Σύμπαν θα επιτρέψει μια καινοτόμο πρόσβαση στις πηγές των αστρονομικών πολυμέσων και θα μεγιστοποιήσει τη χρήση τους. Στις πηγές αυτές περιλαμβάνονται νέα, εικόνες, βίντεο, γεγονότα κτλ., καθώς και η επεξεργασία τους με συνεργατικά εργαλεία του Web 2.0. Η δράση του προγράμματος διοργανώνεται από την ομάδα της ΕSΑ για το δορυφορικό τηλεσκόπιο Ηubble, η οποία θα διαθέσει ανθρώπινο δυναμικό για την κατασκευή της πύλης και οικονομική υποστήριξη για το ένα ή τα δύο πρώτα χρόνια της λειτουργίας της.

5. Είναι και Εκείνη μια Αστρονόμος (She is an Αstronomer)

Ο σκοπός του προγράμματος αυτού είναι να διαλύσει τις προκαταλήψεις για το ότι «ο αστρονόμος είναι γένους αρσενικού» και να δώσει χρήσιμες πληροφορίες σε γυναίκες επαγγελματίες ή ερασιτέχνες αστρονόμους, σε φοιτήτριες και γενικά σε όσους ενδιαφέρονται για το πρόβλημα της ισότητας των δύο φύλων στην επιστήμη. Ελπίζει ότι με την παροχή των πληροφοριών αυτών θα αυξηθεί το ενδιαφέρον των νέων γυναικών όσον αφορά τη μελέτη και την επιδίωξη σταδιοδρομίας στην αστρονομία.

6. Συνειδητοποίηση του Σκοτεινού Ουρανού (Dark Skies Αwareness- www.darkskiesawareness.org)

 Η ανίχνευση των άστρων χωρίς σκοτεινό ουρανό είναι... υποβρύχιο ψάρεμα χωρίς μάσκα! Γι΄ αυτό η Διεθνής Αστρονομική Ενωση συνεργάζεται με το Εθνικό Οπτικό Αστρονομικό Αστεροσκοπείο των ΗΠΑ, τη Διεθνή Ομοσπονδία Σκοτεινού Ουρανού (Dark- Sky Αssociation) και άλλους εθνικούς και διεθνείς εταίρους, προκειμένου να μας εκπαιδεύσει στη διαφύλαξη του σκοτεινού ουρανού, αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος. Στις δράσεις του προγράμματος περιλαμβάνονται παγκόσμιες μετρήσεις της σκοτεινότητας του ουρανού σε διάφορα μέρη και από χιλιάδες πολίτες και επιστήμονες με τη χρήση τόσο των γυμνών ματιών τους όσο και με ψηφιακούς μετρητές της ποιότητας του ουρανού. Επίσης, θα περιλαμβάνει «αστροπάρτι», νέες τεχνολογίες φωτισμού, τέχνες και αφηγήσεις, υγεία και οικοσυστήματα.

7. Αστρονομία και Παγκόσμια Κληρονομιά (Αstronomy and World Ηeritage)

Η UΝΕSCΟ και η Διεθνής Αστρονομική Ενωση εργάζονται από κοινού για να πραγματώσουν μια συνεργασία στην έρευνα και στην εκπαίδευση ως τμήμα του προγράμματος της UΝΕSCΟ «Αstronomy and World Ηeritage». Η πρωτοβουλία αυτή έχει σκοπό την αναγνώριση και προώθηση των επιτευγμάτων της επιστήμης μέσω του συσχετισμού τους με μορφολογικά στοιχεία της Γης. Στο πλαίσιο αυτό θα αναδειχθούν τα αρχιτεκτονικά μνημεία, περιοχές ή μορφές τοπίων που σχετίστηκαν με τις παρατηρήσεις του ουρανού στη διάρκεια της ιστορίας του ανθρώπινου γένους ή σχετίζονται με την αστρονομία με κάποιον άλλο τρόπο.

8. Πρόγραμμα Γαλιλαίος για την Εκπαίδευση των Διδασκόντων (Galileo Τeacher Τraining Ρrogramme)

Ο σκοπός του προγράμματος αυτού είναι να δημιουργήσει ως το έτος 2012 έναν παγκόσμιο ιστό από πιστοποιημένους «πρεσβευτές του Γαλιλαίου», οι οποίοι με τη σειρά τους θα εκπαιδεύσουν «εκπαιδευτές διδασκόντων» και «διδάσκοντες». Στο πρόγραμμα περιλαμβάνεται η διαδικτυακή χρήση των εργαστηρίων και των διδακτικών εργαλείων, για να διδάξουν θέματα ρομποτικών οπτικών τηλεσκοπίων, ραδιοτηλεσκόπιων, φωτογραφικών μηχανών δικτύου, αστρονομικών ασκήσεων, πηγών άλλων επιστημών, επεξεργαστών εικόνας και «ψηφιακών συμπάντων» (πλανητάρια σε υπολογιστή ή στο Διαδίκτυο).

9. Συνειδητοποίηση του Σύμπαντος (Universe Αwareness- www.unawe.org)

Η Συνειδητοποίηση του Σύμπαντος (UΝΑWΕ) είναι μια διεθνής δράση που προτίθεται να εμπνεύσει τα μειονεκτικά παιδιά με την ομορφιά και το μεγαλείο του Σύμπαντος. Το πρόγραμμα κάνει δυνατή την ανταλλαγή ιδεών και υλικών σε όλον τον κόσμο μέσα από δίκτυα και διεπιστημονικά εργαστήρια. Παράλληλα τονίζει την πολυπολιτισμική προέλευση της αστρονομίας και την αδελφότητα όλων των ανθρώπων του πλανήτη μας κάτω από τον ίδιο ουρανό.

10. Από τη Γη στο Σύμπαν: Μια Έκθεση Αστρονομικών Εικόνων (From Εarth to the Universe- www.fromearthtotheuniverse.org)

Το πρόγραμμα αυτό θα δημιουργήσει και θα διευκολύνει εκθέσεις αστρονομικών φωτογραφιών σε όλον τον κόσμο στη διάρκεια του ΙΥΑ 2009. Ο κύριος στόχος της προσπάθειας αυτής είναι να φέρει τις εικόνες του Σύμπαντος σε ένα ευρύτερο κοινό με έκθεση σε όχι και τόσο συνηθισμένους χώρους. Εκτός, δηλαδή, από την παρουσίαση των φωτογραφιών σε «παραδοσιακά» μέρη, όπως επιστημονικά κέντρα και πλανητάρια, θα αξιοποιηθούν και τοποθεσίες όπως δημόσια πάρκα, σταθμοί μετρό, μουσεία τέχνης, δημόσιες γκαλερί και εμπορικά κέντρα.

11. Αναπτύσσοντας την Αστρονομία σε όλον τον Κόσμο (Developing Αstronomy Globally)

Έχει διαπιστωθεί ότι οι χώρες που δεν έχουν ακόμη ισχυρές αστρονομικές κοινότητες χρειάζονται ανάπτυξη της αστρονομίας σε τρία κύρια επίπεδα: επαγγελματικό (στα πανεπιστήμια και στην έρευνα), εκλαϊκευτικό (επικοινωνία, πολυμέσα, ερασιτεχνικές οργανώσεις) και εκπαιδευτικό (στα σχολεία). Το πρόγραμμα αυτό εστιάζεται στην ανάπτυξη αυτών των επιπέδων σε αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά και σε περιοχές των αναπτυγμένων χωρών που παρουσιάζουν υστέρηση.
 

Πρόσθετες πληροφορίες: Χ. Βάρβογλης, Τάσος Καφαντάρης και Michael Brooks στο ΒΗΜΑ

Home