Την Πέμπτη 18 Ιουνίου μετά τα μεσάνυκτα θα εκτοξευτούν με ένα πύραυλο Atlas V της ΝΑSΑ για τη Σελήνη οι δορυφόροι LRO (Δορυφορικός Χαρτογράφος της Σελήνης) και LCROSS (Δορυφόρος Παρατήρησης και Ανίχνευσης Σεληνιακών Κρατήρων) . Η αποστολή της ΝΑSΑ έχει δύο στόχους. Αφενός ο LRO να κινείται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη και να αναζητεί ασφαλή σημεία προσελήνωσης των μελλοντικών επανδρωμένων αποστολών (κυρίως στους πόλους της Σελήνης). Και αφετέρου, το δεύτερο σκάφος LCROSS αφού προσπαθήσει να ανιχνεύσει παγωμένο νερό να πέσει πάνω στη Σελήνη. Η αναζήτηση του νερού ασφαλώς είναι σε πρώτη προτεραιότητα γιατί θεωρείται απολύτως απαραίτητο προκειμένου να δημιουργηθούν εκεί αρχικά βάσεις και αργότερα αποικίες.
O κύριος στόχος του LRO είναι, σύμφωνα και με το όνομα του, η λεπτομερής χαρτογράφηση της επιφάνειας του φεγγαριού, που είναι απαραίτητο στοιχείο για το σχεδιασμό της σεληνιακής βάσης, καθώς και η καταγραφή των φυσικών πόρων που διαθέτει το σεληνιακό περιβάλλον. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει για κοιτάσματα πάγου, τα οποία με επεξεργασία θα μπορούσαν να παράγουν οξυγόνο για τους αστροναύτες και υδρογόνο για καύσιμο των πυραύλων. Γι’ αυτό και ο συνοδός δορυφόρος LCROSS έχει ως ειδική και μοναδική αποστολή του τον εντοπισμό παγωμένου νερού στη σκιά των κρατήρων του φεγγαριού.
Ο δορυφόρος LRO είναι κληρονόμος των αποστολών Ranger, Lunar Orbiter και Surveyor, που έθεσαν τις βάσεις για την επιτυχία του προγράμματος Apollo, εντοπίζοντας τις καταλληλότερες περιοχές προσσελήνωσης που προσέγγισαν τελικά οι επανδρωμένες άκατοι. Επίσης, είναι παρόμοιος με τον δορυφόρο του Άρη Μars Reconnaissance Οrbiter, που από το 2005 εξερευνά τον Κόκκινο Πλανήτη.
Ο LRO θα διαθέτει πολλά όργανα παρατήρησης όπως: μέτρησης θερμοκρασίας, τοπογραφίας, ραδιομετρήσεων, μετρήσεων των επιπέδων του υδρογόνου κ.ά. Έτσι, με την βοήθεια τους θα χτενίσει τις περιοχές γύρω από τους δύο πόλους αφού οι επιστήμονες θεωρούν ότι εκεί είναι περισσότερο πιθανή η παρουσία νερού, αλλά και ότι εκείνες οι περιοχές προσφέρονται περισσότερο για ασφαλή προσσελήνωση διαστημοπλοίων.
Η αποστολή αυτή είναι η πρώτη του φιλόδοξου προγράμματος Όραμα για την Εξερεύνηση του Διαστήματος (Vision for Space Exploration). Σαν μέρος του “Vision”, που περιλαμβάνει επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη και αργότερα στον Άρη, ο δορυφόρος LRO θα αναζητήσει πόρους για να μπορούν να ζήσουν εκεί πάνω άνθρωποι καθώς και κατάλληλες περιοχές προσελήνωσης.
Η αποστολή του LRO που ξεκίνησε να σχεδιάζεται το 2003, θα κρατήσει περίπου 1 χρόνο αλλά για 5 χρόνια θα μπορεί να παίξει το ρόλο του αναμεταδότη για τις επόμενες φάσεις του προγράμματος όταν άλλα ρόβερ θα βρίσκονται στη Σελήνη.
Διαγράφοντας μια πολική τροχιά σε ύψος μόλις 50 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της Σελήνης, ο ο δορυφόρος LRO με βάρος 1 τόνου θα χρησιμοποιήσει τον υψηλής διακριτικής ικανότητας αισθητήρα νετρονίων της για να ανιχνεύσει τις πιθανολογούμενες αποθέσεις πάγου, με σκοπό τον ακριβέστερο προσδιορισμό των θέσεων τους.
Διαθέτει έξι όργανα μετρήσεων, μεταξύ των οποίων τo τηλεσκόπιο κοσμικών ακτίνων CRaTER που θα διερευνήσει το σεληνιακό περιβάλλον αναφορικά με τη σωματιδιακή ακτινοβολία, η οποία δυστυχώς, λόγω της απουσίας φυσικής μαγνητικής προστασίας στο φεγγάρι, έχει μη αμελητέες βιολογικές συνέπειες και μπορεί να είναι απειλητική για ανθρώπους αν και όταν αυτοί παραμένουν για μακρά χρονικά διαστήματα στη Σελήνη. Οι μετρήσεις του CRaTER θα ελέγξουν την ακρίβεια των μοντέλων ακτινοβολίας που διαθέτουμε και θα συμβάλουν στην ανάπτυξη τρόπων θωράκισης και προστασίας των αστροναυτών και των πληρωμάτων της σεληνιακής βάσης.
Πετώντας σε ύψος μόνο 50 χιλιομέτρων πάνω από τη Σελήνη, ο δορυφόρος LRO, θα χαρτογραφήσει το ένα δέκατο της επιφάνειας της με δύο κάμερες υψηλής ευκρίνειας, σε χωρική ανάλυση ενός μέτρου. Μια τρίτη κάμερα θα τραβήξει φωτογραφίες στο ορατό και το υπεριώδες σε χαμηλότερη ανάλυση (100 μέτρα). Συμπληρωματικά, το LOLA, ένα λέιζερ για τη μέτρηση του ύψους (Lunar Orbiter Laser Altimeter), θα μετρήσει την κλίση και το βαθμό ανωμαλίας του εδάφους και θα ετοιμάσει έναν λεπτομερή τρισδιάστατο (δηλαδή υψομετρικό) χάρτη της επιφάνειας της Σελήνης. Αυτός ο προηγμένος χάρτης θα αποτελέσει βασικό εργαλείο ετοιμασίας των επόμενων προσσεληνώσεων, αλλά και της επιλογής του καταλληλότερου σημείου για την κατασκευή της σεληνιακής βάσης. Τα υπόλοιπα τρία όργανα του LRO θα ανιχνεύσουν με διαφορετικούς τρόπους την παρουσία υδάτινου πάγου στην επιφάνεια της Σελήνης.
Ο δορυφόρος LCROSS
Το δεύτερο σκάφος της αποστολής – δορυφόρο παρατήρησης σεληνιακών κρατήρων LCROSS – θα ψάξει να βρει νερό με έναν άλλο τρόπο. Καθώς θα προσεγγίζει τη Σελήνη, σε 4 μήνες από την ημέρα της εκτόξευσης, θα αποχωριστεί από τον Κένταυρο – το πάνω μέρος του, που είναι ο ανώτατος όροφος του πυραύλου εκτόξευσης Atlas V.
O Κένταυρος θα χτυπήσει σαν βλήμα έναν επιλεγμένο κρατήρα με ταχύτητα πάνω από 9.000 χιλιόμετρα την ώρα. Από την πρόσκρουση του Κενταύρου με τη Σελήνη θα εκτοξευτούν περίπου 1.000 τόνοι σεληνιακών πετρωμάτων και πιθανώς πάγου στο Διάστημα. Ο κρατήρας που θα δημιουργηθεί θα έχει διάμετρο 20 μέτρα και βάθος τέσσερα.
Ας σημειωθεί ότι το σύννεφο από τα θραύσματα θα φτάσουν σε ύψος 10 χλμ., το οποίο θα είναι ορατό από τη Γη με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια.
Επειτα από μερικά δευτερόλεπτα το σκάφος LCROSS θα περάσει μέσα από τον πίδακα των εκτοξευμένων υλικών και θα αναλύσει τη σύσταση τους. Δεν θα αρκεστεί όμως σε αυτό: λίγο αργότερα το ίδιο το LCROSS θα πέσει στην επιφάνεια της Σελήνης, δημιουργώντας έναν δεύτερο πίδακα υλικών που θα μελετηθεί από το σκάφος LRO που θα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Με αυτόν τον τρόπο θα εξεταστεί με ιδιαίτερη προσοχή η περιεκτικότητα σεληνιακού εδάφους σε παγωμένο νερό.
Αποστολή στη Σελήνη
Ας σημειωθεί ότι έχει να πατήσει άνθρωπος στη Σελήνη από το 1972. Γι αυτό και αυτή η δίδυμη αποστολή της NASA που σηματοδοτεί την έναρξη της προετοιμασίας για την επιστροφή στο φεγγάρι είναι πολύ σημαντική για όλους μας.
Οι αποστολές του προγράμματος Απόλλων εξερεύνησαν κυρίως την περιοχή γύρω από τον ισημερινό της Σελήνης. Οι επιστήμονες της NASA λένε ότι το υπόλοιπο φεγγάρι δεν το ξέρουν καλά και ότι έχουν πολύ καλύτερες φωτογραφίες από τον Άρη από ό,τι από τη Σελήνη.
Έτσι, ειδικά στους δύο πόλους, οι χάρτες είναι ελλιπείς και ανακριβείς. Αυτό όμως είναι πρόβλημα καθώς τα σχέδια της ΝΑSΑ τοποθετούν την αποικία σε έναν από τους πόλους, όπου κάποια σημεία βρίσκονται διαρκώς στο φως και κάποια στο σκοτάδι. Η ηλιοφάνεια είναι απαραίτητη για την παραγωγή ενέργειας στη βάση. Οι περιοχές που βρίσκονται στο σκοτάδι ίσως κρύβουν στρώματα πάγου ηλικίας μερικών δισεκατομμυρίων ετών.
Αυτός ο πάγος θα είναι πολύτιμος, όχι μόνο για τα αποθέματα νερού αλλά και για την παραγωγή οξυγόνου, το οποίο μπορεί να χρησιμεύσει και ως πυραυλικό καύσιμο για τα ταξίδια στη Γη.
Κανείς όμως δεν ξέρει αν υπάρχει σίγουρα και σε ποια ποσότητα πάγος στη Σελήνη. Το μόνο που ξέρουμε είναι τα δεδομένα που έδωσε μία αποστολή το 1998, η οποία εντόπισε μεγάλα αποθέματα υδρογόνου στους κρατήρες, όπου η θερμοκρασία είναι μονίμως χαμηλότερη από τους 160 βαθμούς υπό το μηδέν. Πάντως, άλλες αποστολές με δορυφόρους δεν έχουν καταφέρει να βρουν νερό.
Η ΝΑSΑ πάντως ακόμα δεν έχει αποφασίσει σε ποιον κρατήρα θα στείλει το αναγνωριστικό όχημα.. Αυτό θα γίνει περίπου ένα μήνα πριν από την πρόσκρουση, αφού μελετήσει τα δεδομένα τα οποία θα έχει συγκεντρώσει στο μεταξύ η αποστολή.
Αν πάντως υπάρχει νερό στη Σελήνη τότε οι επιστήμονες ελπίζουν πως θα το βρουν με αυτή την αποστολή. Ο πύραυλος Κένταυρος αφού αρχικά γυρίσει γύρω από τη Γη με μεγάλη ταχύτητα για να πάρει φόρα και αφού εξαντλήσει τα καύσιμά του, τότε θα πέσει στην επιφάνεια της Σελήνης, στον κρατήρα του στόχου. Τέσσερα λεπτά αργότερα, ο δορυφόρος που τον συνοδεύει θα πετάξει μέσα από το σύννεφο μετρώντας τη χημική του σύσταση και βιντεοσκοπώντας το με υπέρυθρες κάμερες. Μετά, θα πέσει κι αυτό στην επιφάνεια σε κοντινό σημείο. Κι από ψηλά, το όχημα αναγνώρισης θα παρακολουθεί τα πάντα, μαζί με τους χιλιάδες επαγγελματίες και ερασιτέχνες αστρονόμους από τη Γη.
Δείτε και τα σχετικά άρθρα:
Leave a Comment