Τα νέφη επιταχύνουν τη μείωση του όζοντος

Από σελίδα του BBC 30 Νοεμβρίου 2000

Τα νέφη πάνω από τους πόλους περιέχουν χημικές ενώσεις καταστροφικές για την οζονόσφαιρα

Μια διεθνής ερευνητική ομάδα επιβεβαίωσε πως τα σωματίδια των νεφών πάνω από τους πόλους επιταχύνουν την καταστροφή του στρώματος του όζοντος. Συγκεκριμμένα ορισμένα από τα μόρια των νεφών ενεργοποιούν χημικές ουσίες που δημιουργήθηκαν  από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως αυτές που περιέχουν χλώριο. Οπως είναι γνωστό οι χημικές αυτές ουσίες διασπούν το όζον της ατμόσφαιρας.

Οι παρατηρήσεις έγιναν από Ευρωπαίους επιστήμονες που πέταξαν πάνω από την Αρκτική τον Ιανουάριο του 2000 με ένα αερόστατο, λαμβάνοντας δείγματα από διαφορετικές στρώσεις ενός νέφους.  Η παρουσία των σωματιδίων αυτών στα νέφη μπορεί να εξηγήσει γιατί η μείωση του όζοντος είναι πιό έντονη την άνοιξη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα μοντέλα πρόγνωσης της μείωσης του όζοντος πάνω από τους πόλους.

Φυσική ασπίδα

Μια μεγάλη τρύπα εμφανίστηκς στο στρώμα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική από τις αρχές του '80. Πρόσφατα άρχισε και το στρώμα του όζοντος πάνω στην Αρκτική να μειώνεται.

Οι χημικές ενώσεις που δημιουργούνται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες όπως ενώσεις του χλωρίου και του βρωμίου προξενούν την ελάττωση του προστατευτικού στρώματος του όζοντος, που είναι μια φυσική ασπίδα έναντι των επικίνδυνων ακτίνων του Ηλιου. Τώρα οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν πως επισπεύδεται η καταστροφή του στρώματος του όζοντος από την παρουσία των σωματιδίων των νεφών. Τον χειμώνα, τα νέφη συγκεντρώνονται πάνω από τον Νότιο Πόλο και λιγώτερα στον Βόρειο Πόλο, όταν ο αέρας στην κατώτερη ατμόσφαιρα παγιδεύεται και ψύχεται.

Κρίσημη συμπεριφορά

Αλλά τα χημικά στοιχεία που καταστρέφουν το όζον και που συσσωρεύονται στα νέφη είναι σχετικά αβλαβή μέχρι να ενεργοποιηθούν από παγωμένα σωματίδια και με το φως του Ηλιου.
Ενας από τους ερευνητές της μελέτης αυτής, ο καθηγητής Konrad Mauersberger από το Max Planck Institute της Χαϊδελβέργης, είπε πως τα σωματίδια των νεφών παίζουν ένα σπουδαίο ρόλο, γιατί ενεργοποιούν τα μόρια του χλωρίου. Και αυτή η ενεργοποίηση είναι κρίσιμη για το στρώμα του όζοντος.

Τα σωματίδια αυτά ονομάζονται NAT (ένα μίγμα νιτρικού οξέως και νερού). Αυτά υπάρχουν σε στερεά μορφή στα νέφη πάνω στους πόλους. Αυτά τα σωματίδια πιστεύεται πως επιταχύνουν τη μείωση του όζοντος παρά οι καθαροί κρύσταλλοι νερού, επειδή αυτά παραμένουν σε στερεά κατάσταση σε υψηλώτερες θερμοκρασίες.