Νέα καταπληκτική εικόνα του ανανεωμένου Hubble

Από σελίδα του BBC, 30 Απριλίου 2002

Τα ποντίκια (Mice): Μια γαλακτική σύγκρουση σπειροειδών γαλαξιών 300 εκατομμύρια έτη φωτός μακρυά.

Οι αστρονόμοι έχουν υποκλιθεί πάνω σε μερικές θεαματικές νέες εικόνες του σύμπαντος. Συλλήφθηκαν από τη νέα προηγμένη φωτογραφική μηχανή του Διαστημικού Τηλεσκοπίου Hubble για Έρευνες (ACS), το οποίο εγκαταστάθηκε κατά τη διάρκεια μιας αποστολής  το Μάρτιο του Διαστημικού Λεωφορείου, κατά την οποία ανανέωσαν και έφτιαξαν αρκετά όργανα του Hubble.

Οι πρώτες τέσσερις εικόνες δείχνουν δύο νεφελώματα στο δικό μας γαλαξία και τρεις πιο μακρινούς γαλαξίες. Το νεφέλωμα Κώνος (Cone) απέχει 2.500 έτη φωτός από τη Γη και το Ωμέγα 5.500 έτη φωτός. Όσο για το πιο μακρινό αντικείμενο που παρατηρήθηκε είναι ο γαλαξίας Γυρίνος (Tadpole)   που βρίσκεται σε απόσταση 430 εκατομμυρίων ετών φωτός.

"Το ACS ανοίγει ένα νέο ευρύ παράθυρο προς το σύμπαν," λέει ο αστρονόμος  Holland Ford του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, επικεφαλής επιστήμονας για τα νέα όργανα. "Αυτές είναι μεταξύ των καλύτερων εικόνων από το απόμακρο Σύμπαν που έχουν δεί ποτέ οι άνθρωποι."

Ο αστρονόμος Garth Illingworth, αναπληρωτής διευθυντής για την ομάδα ACS, είπε: "Το ACS θα μας οδηγήσει στη βαθύτερη εικόνα του κόσμου, στο εγγύς μέλλον."

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι ο Hubble λειτουργεί έξοχα μετά από την αποκατάστασή πολλών οργάνων του, και ανυπομονούν τώρα να λάβουν μεγάλες εικόνες από άλλες φωτογραφικές μηχανές του Hubble που διορθώθηκαν κατά τη διάρκεια της αποστολής του διαστημικού λεωφορείου.

Βίαιος κόσμος

Αλλά προς το παρόν, είναι οι νέες εικόνες από το βασικό όργανο που αποτελεί και το κέντρο της έλξης.

"Οι πρώτες αστρονομικές εικόνες από τη νέα προηγμένη φωτογραφική μηχανή για τις έρευνες είναι αξιοπρόσεκτες και συναρπαστικές, είναι όλα όσα αναμείναμε και κάτι περισσότερο." είπε ο Δρ David Leckrone, ο  ανώτερος διαστημικός επιστήμονας του προγράμματος των τηλεσκοπίων στο Hubble.

Οι εικόνες περιλαμβάνουν μια θεαματική όψη ενός συγκρουομένου γαλαξία, τον Tadpole, τοποθετημένο 420 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Το Tadpole (Γυρίνος), με ένα μακρύ παλιρροιακό ίχνος των αστεριών, συλλαμβάνει την ουσία του δυναμικού, ανήσυχου και βίαιου σύμπαντος μας.

Οι επιστήμονες ονόμασαν τον μεγάλο γαλαξία Γυρίνο, επειδή λόγω της σύγκρουσης απέκτησε μια ουρά από αστέρια και σκόνη μήκους 280.000 ετών φωτός. Στην ίδια εικόνα, πέρα από τον Γυρίνο, υπάρχει μια κόκκινη κουκκίδα, που δεν είχε εμφανιστεί στις προηγούμενες φωτογραφίες αυτού του τμήματος του ουρανού. Η κουκκίδα αυτή είναι ένας αμυδρός κόκκινος γαλαξίας, ο οποίος σχηματίστηκε όταν το Σύμπαν ήταν ενός εκατομμυρίου ετών, λέει ο δρ Ford αστρονόμος του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς.

Αλλά αυτό που βγήκε αναπάντεχα, λένε οι ερευνητές, είναι ο τεράστιος αριθμός γαλαξιών πέρα από το Tadpole - δύο φορές ο αριθμός που φαινόταν με τη θρυλική Hubble Deep Field (HDF) που είχε ληφθεί το 1995.

Η μοίρα μας

Η ισχύς και η δυνατότητα του ACS καταδεικνύονται από το γεγονός ότι η εικόνα του Tadpole λήφθηκε στο ένα-δωδέκατο του χρόνου που την είχε πάρει το αρχικό όργανο HDF - και στο γαλάζιο φως βλέπει ακόμα και τα πιό εξασθενημένα αντικείμενα από το  HDF.

Οι γαλαξίες που φαίνονται στη νέα εικόνα βρίσκονται σχεδόν πίσω στην αρχή του χρόνου.

Οι εικόνες του ACS είναι τόσο ακριβείς που οι αστρονόμοι μπορούν να προσδιορίσουν τις "δομικές μονάδες" των γαλαξιών, των συγκρουμένων γαλαξιών, και των εξαιρετικά απόμακρων γαλαξιών σε αυτήν την όψη.

Οι άλλες εικόνες περιλαμβάνουν μια καταπληκτική εικόνα μιας σύγκρουσης μεταξύ δύο σπειροειδών γαλαξιών - και αυτό έχει ονομαστεί τα ποντίκια (Mice).

Μια τέτοια μοίρα μπορεί να επιφυλάσσεται και για το Γαλαξία μας αρκετά δισεκατομμύρια έτη από τώρα, όταν συγκρουστεί με το γειτονικό γαλαξία μας στον αστερισμό της Andromeda.

Οι προσομοιώσειες στους υπολογιστές εμφανίζουν ότι τα δύο γαλαξιακά ποντίκια (οι γαλαξίες της εικόνας) θα συγχωνευτούν τελικά, σχηματίζοντας έναν ελλειπτικό γαλαξία. Ο Γαλαξίας μας και η Ανδρομέδα (Andromeda) θα μπορούσαν να καταλήξουν κατά τον ίδιο τρόπο.

Περισσότερα τον Ιούνιο

Το ACS επίσης συνέλαβε την εικόνα του νεφελώματος Cone, μια στήλη ψυχρού αερίου και σκόνης που θυμίζουν πολύ τις εικόνες του Hubble των "στυλών της δημιουργίας" στο νεφέλωμα των Αετών (Eagle), που φωτογραφίστηκαν το 1995.

Το ACS έχει κοιτάξει επίσης αδιάκριτα σε έναν ουράνιο βρεφικό σταθμό που καλείται M17 ή Νεφέλωμα των Κύκνων, που αποκαλύπτει αυτό που έχει κληθεί "υδατογραφική φαντασία στο παγκόσμιο τάπητα των ζωηρών χρωμάτων και φλογισμένων κορυφογραμμών των αερίων".

Μέσα σε αυτήν την χοάνη της δημιουργίας του αστεριού, είναι εσωματωμένα εμβρυικά πλανητικά συστήματα.

Στο μέλλον, το ACS αναμένεται να υπερβεί την ευαισθησία των μεγαλύτερων επίγειων τηλεσκοπίων και να δει ακόμη πιό εξασθενημένα αντικείμενα από αυτά που έχουν ανιχνευθεί ποτέ.

Ένα νέο σύστημα ψύξης που εγκαταστάθηκε στον Hubble κατά τη διάρκεια της πρόσφατης αποστολής των συντηρήσεων φαίνεται να έχει αναβιώσει την Κάμερα Υπέρυθρου και του Φασματόμετρου (Nicmos).

Οι επιστήμονες ελπίζουν να εκδώσουν τον Ιούνιο τις πρώτες αστρονομικές εικόνες που λήφθηκαν με το Nicmos από 1998.