Ο Γαλιλαίος ετοιμάζεται για τη τελευταία βουτιά του στο Δία

Από σελίδα του BBC, 15 Σεπτεμβρίου 2003

Η NASA ετοιμάζεται να καταστρέψει το διαστημικό της σκάφος Γαλιλαίο  στην ατμόσφαιρα του Δία.  Στις 21 Σεπτεμβρίου, το σκάφος θα βυθιστεί στα θυελλώδη νέφη του γιγαντιαίου πλανήτη με αποτέλεσμα να καταστραφεί από τη θερμότητα και την πίεση.

Παρά τις μερικές τεχνικές δυσλειτουργίες του, ο Γαλιλαίος μελέτησε το Δία και τα φεγγάρια του για μεγάλο χρονικό διάστημα πολύ περισσότερο από όσο είχε προγραμματιστεί.

Επειδή το απόθεμα του προωθητικού αερίου στον Γαλιλαίο έχει σχεδόν εξαντληθεί, το σκάφος θα μπορούσε να παρεκκλίνει από την τροχιά του εξαιτίας της βαρύτητας του Δία και των δορυφόρων του και να προσκρούσει ανεξέλεγκτα στην Ευρώπη.

Πρέπει όμως να καταστραφεί έτσι ώστε οποιαδήποτε λαθραία μικρόβια πάνω στο σκάφος να μη μολύνουν την Ευρώπη, ένα από τα φεγγάρια του Δία, στην οποία μπορεί να υπάρχει ζωή.

Πλανητική προστασία

Η προστασία της Ευρώπης είναι σημαντική καθώς πιστεύεται από πολλούς ότι μπορεί να είναι μια πολλά υποσχόμενη κατοικία για τη ζωή.

Αν μόλυναν βακτηρίδια από τη Γη την Ευρώπη, τότε αυτό θα μπέρδευε τις μελλοντικές προσπάθειες για την έρευνα του φεγγαριού αν υπάρχει γηγενής ζωής.

"Φαίνεται ότι η Ευρώπη είναι καλή τοποθεσία για την ύπαρξη ζωής και φαίνεται επίσης σαν μια τοποθεσία όπου η ζωή πάνω στη Γη θα έβρισκε καταφύγιο εκεί για να επιζήσει," λέει ο John Rummel, πλανητικός επιστήμονας της NASA.

Το σκάφος Galileo δεν είχε αποστειρωθεί πριν από την εκτόξευσή του, όπως γίνεται με τις νεώτερες αποστολές της NASA, και οι υπεύθυνοι της αποστολής φοβούνται ότι γήινα βακτήρια ίσως έχουν επιζήσει σε νάρκη πάνω και μέσα στο σκάφος.

Η NASA αποστειρώνει συνήθως τα διαστημικά της σκάφη ώστε να είναι καθαρά από μικρόβια για να αποτρέψει τη μόλυνση άλλων τοποθεσιών στο ηλιακό σύστημα.

Αλλά αυτό δεν έγινε με το Γαλιλαίο, τον οποίο η NASA σκόπευε αρχικά να αφήσει σε τροχιά γύρω από το Δία.

Εντούτοις, η πολλά υποσχόμενη Ευρώπη για την ύπαρξη ζωής, και η πιθανότητα ο Γαλιλαίος να μπορούσε κάποτε να συγκρουστεί τυχαία με αυτήν, έπεισε τη NASA να καταστρέψει το διαστημικό σκάφος.

Επιτυχής αποστολή

Η 14-ετής αυτή αποστολή ήταν μεταξύ των επιτυχέστερων αποστολών της NASA, παρά τα μερικά τεχνικά προβλήματα.

Λίγο πριν ο Γαλιλαίος φθάσει στο Δία το 1995, άφησε να πέσει ένα μικρό σκάφος στην ατμόσφαιρα του πλανήτη για να δώσει μια αναφορά για τον καιρό του αεριώδους γίγαντα πλανήτη.

Οι αστρονόμοι θεωρούν ότι αυτό το μικρό σκάφος βυθίστηκε σε μια ασυνήθιστα καυτή και ξηρά περιοχή των νεφών του πλανήτη.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων περιφορών του Γαλιλαίου στο Δία πέρασε από το φεγγάρι Iώ και αποκάλυψε πώς το μικροσκοπικό αυτό φεγγάρι είχε μεταβληθεί από τότε που το είχε επισκεφτεί το 1979 το Voyager.

Ιδιαιτέρως, πήρε κοντινά πλάνα του ηφαιστείου Ra Petara που έδειξαν ροές λάβας θείου, που προέρχονταν από μια κεντρική καλδέρα.

Πάνω από το ηφαίστειο, ο Γαλιλαίος, που το παρατήρησε και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, διερεύνησε ένα μπλε λοφίο ύψους 100 km, αποτελούμενο από αέριο διοξειδίου του θείου καθώς και χιόνι.

Ακόμα και στην τελική περιφορά του, ο Γαλιλαίος παρατήρησε το ισχυρότερο ηφαίστειο της Ιούς, Loki, στο υπέρυθρο φως, βλέποντας το πιο πρόσφατα εκτεθειμένο υλικό στις ακτές μιας λίμνης από λάβα.

Ένα άλλος κύριος στόχος των παρατηρήσεων του Γαλιλαίου ήταν το φεγγάρι Ευρώπη. Η Ευρώπη, ένας  κόσμος σκεπασμένος από πάγο, που καλύπτει τις κορυφογραμμές και τις πεδιάδες, μπορεί να έχει έναν θερμό υδάτινο ωκεανό, και ίσως ζωή, κάτω από την παγωμένη επιφάνειά του.

Ο Γαλιλαίος παρατήρησε επίσης στα μικρά, επιμήκη φεγγάρια του Δία, που κρίνοντας από τους μεγάλους κρατήρες που είναι ενεργοί μέχρι τώρα.

Η στροβιλώδης ατμόσφαιρα του Δία ήταν επίσης ένα βασικό αντικείμενο της μελέτης. Ο Γαλιλαίος έκανε μερικές εκτενείς παρατηρήσεις των ισημερινών νεφοσκεπών ζωνών του και των νεφών σε σχήμα οβάλ, μερικά από τα οποία είχαν πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής.

Ο Γαλιλαίος θα συμπληρώσει 35 περιφορές γύρω από το Δία με μια βουτιά στην πυκνή του ατμόσφαιρα, το βράδυ της Κυριακής, οπότε θα περάσει πίσω από τον πλανήτη και δεν θα έχει επαφή με τη Γη. Η ταχύτητά του τη στιγμή της εισόδου θα φτάνει τα 174.000 km/h, και η τριβή θα εξαερώσει το βάρους ενάμισι τόνου σκάφος.

Η NASA ελπίζει να πάρει μερικές ακόμη επιστημονικές μετρήσεις από τον Γαλιλαίο πριν από τη θανάσιμη βουτιά του.