Οι βράχοι θα μπορούσαν να καταστρέψουν την προσγείωση στον Άρη

Από την ιστοσελίδα ABC News, 3 Δεκεμβρίου 2003

Προσομοίωση σε υπολογιστές ενός ρομποτικού οχήματος από τα δύο που θα προσεδαφιστούν, την ώρα  που ερευνά την επιφάνεια του Άρη.

Δυνατά μπουρίνια ή ένας σκληρός βράχος θα μπορούσαν να χαλάσουν τις αποβάσεις των δύο ρόβερ, τον επόμενο μήνα, που έχουν ως σκοπό να εξερευνήσουν την επιφάνεια του Άρη, προειδοποίησε η NASA.

Αλλά η NASA , που συγκλονίστηκε από τους θανάτους επτά αστροναυτών του διαστημικού λεωφορείου το Φεβρουάριο και την απώλεια δύο ρομποτικών αποστολών στον Άρη το 1999, είπε ότι δεν λυπήθηκε χρήματα στον σχεδιασμό για την πρόσφατη αποστολή αυτών των δύο ρόβερ.

Εάν πετύχουν, τα δύο ρόβερ, που ονομάστηκαν Spirit και Opportunity, θα βοηθήσουν στο να απαντηθούν οι ερωτήσεις για το πόσο νερό υπήρχε κάποτε στην επιφάνεια του Άρη και εάν κατά πόσον άφησε αργά-αργά  τις λίμνες ή τα ποτάμια που μπορούν να υποστηρίξουν τη ζωή.

"Αυτή η αποστολή είναι απλώς το ξεκίνημα για να βρούμε τη σωστή θέση για να ψάξουμε για ζωή," είπε ο Δρ Ed Weiler, διοικητής της NASA.

Ο Άρης είναι ένας επικίνδυνος προορισμός. Από τις 30 διαστημικές αποστολές που προωθήθηκαν από  διάφορα κράτη, κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών, μόνο 12 έχουν πετύχει. Μόνο τρεις από τις εννέα προσπάθειες πέτυχαν να προσγειωθούν.

"Η προσγείωση στον Άρη είναι πολύ, πολύ, πολύ δύσκολη," αναφέρει ο Weiler."Ο Άρης είναι ένας πιο αποθαρρυντικός προορισμός. Μερικοί, όπως και εγώ, τον ονομάζουν 'πλανήτη θανάτου'".

Αλλά, συνέχισε, ότι έχει ληφθεί μεγάλη προσοχή με τις εκτοξεύσεις των δύο ρόβερ, που μοιάζουν με τα αυτοκινητάκια του γκολφ. "Δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσαν οι άλλοι άνθρωποι να έχουν κάνει, για να κάνουν την αποστολή αυτών των δύο ρόβερ επιτυχημένη."

Τα ελλείμματα της χρηματοδότησης της NASA έχουν κατηγορηθεί για μερικές από τις άλλες αποτυχίες.

"Αλλά ο Άρης θα καθορίσει εάν πετύχαμε", πρόσθεσε ο Weiler. "Θα μπορούμε να προσγειωθούμε σε έναν βράχο. Θα μπορούμε να συναντήσουμε ένα μπουρίνι."

Οι δύο εξερευνητές του Άρη, αξίας 800 εκατομμυρίων δολαρίων, βρίσκονται μέσα σε ένα ειδικό  όχημα προσγείωσης, που θα πέσει με αλεξίπτωτο στον Άρη, μετά από το επτά μηνών ταξίδι τους, περίπου 500 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Το ρόβερ Spirit θα προσγειωθεί στις αρχές του Ιανουαρίου και το Opportunity θα ακολουθήσει, στην αντίθετη πλευρά του πλανήτη, τρεις εβδομάδες αργότερα.

Όταν ανοίξουν τα εννέα μπαλόνια, που περιβάλλουν το ρόβερ για μην κτυπήσει, το Spirit θα αναπηδήσει περίπου 3 χιλιόμετρα πριν ακινητοποιηθεί στο έδαφος.

Αναμονή στο σκοτάδι

Η NASA δεν θα είναι σε θέση να 'ακούσει' τι συμβαίνει στα ρόβερ επί 24 ώρες μετά από την προσγείωση του Spirit, μην ξέροντας πώς είναι, έως ότου μπορέσουν να βγουν οι κεραίες του και να στείλει ένα σήμα πίσω στη Γη. Η Γη θα είναι έξω από τη περιοχή μετάδοσης 10 λεπτά μετά από την προσεδάφιση του ρόβερ.

Εάν όλα πάνε καλά, το Spirit θα ανοίξει μια φωτογραφική μηχανή που μπορεί να κοιτάζει γύρω-γύρω και να βρει κατάλληλους βράχους για να κυλήσει πάνω τους και να τους παρατηρεί. Οι προηγούμενες αποστολές έχουν δείξει "άφθονο, πολύ άφθονο νερό στον Άρη," συνεχίζει ο Weiler.

Αλλά ποιο είδος νερού και πόσο καιρό διάρκεσε;

Τα ρόβερ μπορούν να ταξιδεύουν περίπου 100 μέτρα ανά ώρα σε μια επίπεδη επιφάνεια χωρίς εμπόδια.

Τα σημεία προσγείωσης είναι δύο μεγάλοι κρατήρες σε αντίθετες πλευρές του πλανήτη.

Ο ένας, ο κρατήρας Gusev, είναι διαμέτρου περίπου 150 χιλιομέτρων, είπε η Δρ Cathy Weitz, μια ειδική επιστήμονας του προγράμματος Mars Exploration Rover. "Υπολογίζουμε ότι είναι ηλικίας περίπου 4 δισεκατομμυρίων ετών."

Από τις φωτογραφίες, μοιάζει σαν το νερό να έρεε μέσα του για να το γεμίσει, και έπειτα έφυγε προς τα έξω στην αντίθετη πλευρά.

Η δεύτερη περιοχή, το Meridiani Planum, περιέχει ένα γνωστό μετάλλευμα σιδήρου, τον αιματίτη.

"Ξέρουμε ότι ο αιματίτης συνήθως διαμορφώνεται από την ενέργεια του υγρού νερού αλλά υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι να το κάνουν," είπε ο Steve Squyres, κύριος ερευνητής του Mars Exploration Rover στο Πανεπιστήμιο του Cornell στη Νέα Υόρκη.

Εάν ο αιματίτης δημιουργήθηκε από βαθύ λιμνάζων νερό ή μια καυτή πηγή νερού, η πιθανότητα να έχουν εξελιχθεί τα βακτηρίδια ή παρόμοιες μορφές ζωής είναι μεγάλη, είπε.

Ένα ειδικό εργαλείο γεώτρησης στα ρομπότ θα ξύσει αρκετά την επιφάνεια των βράχων για να δει εάν ο αιματίτης βρίσκεται βαθιά, υποδεικνύοντας αν υπήρχαν κάποτε λίμνες με νερό, εξηγεί ο Squyres.

Πλησιάζει τo Mars Express

Εν τω μεταξύ, το πρώτο ευρωπαϊκό σκάφος για την εξερεύνηση άλλων πλανητών, Mars Express, μετέδωσε την πρώτη φωτογραφία του Άρη τέσσερις εβδομάδες πριν φτάσει στον κόκκινο πλανήτη.

Η ESA έδωσε εικόνες του Άρη που λήφθηκαν από απόσταση 5,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Δεν είναι φυσικά υψηλής ανάλυσης, αλλά αποδεικνύουν ότι η γερμανική κάμερα υψηλής ανάλυσης λειτουργεί κανονικά.

Το Mars Express, που εκτοξεύτηκε από ρωσικό πύραυλο στις 2 Ιουνίου, αναμένεται να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη την ημέρα των Χριστουγέννων.

Νωρίτερα θα έχει απελευθερώσει το εξερευνητικό ρομπότ Beagle 2, το οποίο θα πέσει στον Άρη με ένα αλεξίπτωτο για να αναζητήσει στο έδαφος νερό και οργανικές ενώσεις.

Το Mars Express, που θα παραμείνει σε λειτουργία για τουλάχιστον ένα αρειανό έτος (687 γήινες ημέρες), θα μεταδώσει λεπτομερείς φωτογραφίες της επιφάνειας και θα αναζητήσει νερό στο υπέδαφος με ισχυρά ραντάρ.

Ακόμα, για τον Άρη ταξιδεύει και το ιαπωνικό Nozomi, το οποίο όμως έχει υποστεί πολλαπλές βλάβες και πιθανότατα δεν θα φτάσει ποτέ το στόχο του.