Μπορεί η απομάκρυνση του άνθρακα να λύσει το πρόβλημα της παγκόσμιας θέρμανσης;

Από το συνέδριο του AAAS στο Ντένβερ, 19 Φεβρουαρίου 2003

Η Αμερικανική κυβέρνηση θα ξοδέψει εκατομμύρια δολάρια για να εξετάσει τη δυνατότητα να γεμίσει με διοξείδιο του άνθρακα παλιές υπόγειες στοές άνθρακα και χώρους με αλμυρό νερό βαθιά κάτω από τη Γη. Αλλά, ένας επιστήμονας στην ετήσια συνεδρίαση της Αμερικανικής Ένωσης για την Πρόοδο της Επιστήμης (AAAS) υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση δεν σκέφτεται σοβαρά στο σχεδιασμό της για να αφαιρέσει το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Δυσαρεστημένος με τη μακροπρόθεσμη δυνατότητα των περισσότερων πρόσφατων τεχνολογιών για την απομάκρυνση του άνθρακα, ο Klaus Lackner, καθηγητής της γεωφυσικής στο πανεπιστήμιο της Κολούμπια, έχει σχέδια για νέα ισχυρά φυτά που θα συνελάμβαναν το διοξείδιο του άνθρακα, καθώς επίσης και για "συνθετικά δέντρα" που θα μάζευαν τον άνθρακα από τον αέρα, θα το αναμίγνυαν με πυριτικό άλας μαγνησίου, και θα αποθήκευαν τον άνθρακα σε "βράχους", που θα δημιουργούνταν από τη χημική αλληλεπίδραση μεταξύ των στοιχείων.

"Αν στείλουμε τον άνθρακα σε υπόγειες δεξαμενές αυτή θα μια βραχυπρόθεσμη λύση", ανέφερε ο Lackner. "Η βιομηχανία του πετρελαίου το έχει κάνει αυτό με 20 εκατομμύριο τόνους ετησίως στο Δυτικό Τέξας, αλλά δεν μιλάμε για τέτοια μικρή κλίμακα. Χρειαζόμαστε να βρούμε έναν τρόπο να απομακρύνουμε 20 δισεκατομμύρια τόνους".

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) έχει υπολογίσει ότι οι παγκόσμιες εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα θα μπορούσαν να τριπλασιαστούν κατά τη διάρκεια των επόμενων 100 χρόνων, από τα 7.4 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα ανά έτος το 1997 σε περίπου 20 δισεκατομμύρια τόνους ανά έτος το 2100. Ο Lackner υποστήριξε ότι η μεγάλης κλίμακας απομάκρυνση του άνθρακα θα επέτρεπε τη συνεχόμενη χρήση των ορυκτών καυσίμων κατά τη διάρκεια του χρόνου, που απαιτείται για να αναπτύξει η ανθρωπότητα τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας.

Το Αμερικανικό Τμήμα Ενέργειας ενθαρρυμένο από τις προκαταρκτικές εκθέσεις που δείχνουν τη δυνατότητα πραγματοποίησης της αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα στις υπόγειες δεξαμενές και τις, σε βάθος, αλατούχες δεξαμενές, ανήγγειλε πρόσφατα ότι θα χρηματοδοτήσει τις δημόσιες ή τις ιδιωτικές επιχειρήσεις για να εξερευνήσει το τρόπο της σύλληψης του άνθρακα. Οι ερευνητές όμως λένε ότι υπάρχουν ιδιαίτερα εμπόδια που πρέπει να υπερνικηθούν προτού να μπορέσει να εφαρμοστεί ευρέως αυτή η τεχνολογία. Η έγχυση του άνθρακα στα παλιά ορυχεία, παραδείγματος χάριν, θα ανάγκαζε δισεκατομμύρια τόνους αλμυρού νερού να ριχτούν στην επιφάνεια της Γης.

Αυτό δεν είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα, λένε οι ειδικοί. Στο συνέδριο του Ντένβερ ένας ειδικός, ο White , απαρίθμησε μερικά από τα τεχνολογικά εμπόδια που υπάρχουν. Πρώτον, για την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα στα βαθιά υπόγεια ορυχεία άνθρακα, καθώς επίσης και τις παράλληλες προσπάθειες για να προσδιοριστεί και να ανακτηθεί το μεθάνιο που βρίσκεται σε μερικές από αυτές τις περιοχές. Με τις πολύτιμες ποσότητες του αερίου ελπίζουν ότι μπορεί να καλυφθεί το κόστος του άνθρακα.

Η διάθεση του νερού είναι μια πρόκληση επειδή οι υψηλές συγκεντρώσεις των αλάτων και άλλων διαλυμένων στερεών μπορεί να είναι τοξικές σε μερικούς οργανισμούς, λέει ο White. "Η ανάπτυξη τεχνολογιών για να απομακρυνθούν  κατάλληλα τα τεράστια ποσά του παραγόμενου νερού είναι ένα πρόβλημα που χρειάζεται κι άλλη έρευνα."

Ο White και οι συνάδελφοί του μελετούν τα αντικείμενα αυτά για να καθορίσουν ποιες υπόγειες δεξαμενές άνθρακα στις Ηνωμένες Πολιτείες περιέχουν το περισσότερο μεθάνιο. Οι ερευνητές εξερευνούν επίσης τη μακροπρόθεσμη επίδραση από την άντληση του άνθρακα στις δεξαμενές του άνθρακα και τα αλμυρά πεδία.

"Ξέρουμε τώρα καλύτερα τι πρόκειται να συμβεί", λέει ο White. "Σκέφτομαι ότι με την κατάλληλη έρευνα και τα σωστά στοιχεία συμπεριφοράς, τα προβλήματα μπορούν να υπερνικηθούν."

Η σύλληψη του άνθρακα δεν θα γίνει ρουτίνα, πάντως, έως ότου ληφθούν μέτρα για να μειώσουν τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, σύμφωνα με τον Howard Herzog, τον κύριο ερευνητή μηχανικό στο MIT για την ενέργεια και το περιβάλλον.

"Αν τα οικονομικά κίνητρα δεν είναι ισχυρά, η τεχνολογία δεν πρόκειται να πάει οπουδήποτε", αναφέρει ο Herzog, ο οποίος μελετά τις οικονομικές δυνατότητες της απομάκρυνσης του άνθρακα. "Εντάξει, τώρα η τιμή της εκπομπής του διοξειδίου του άνθρακα είναι σχεδόν ελεύθερη. Εάν όμως ανεβεί σε, περίπου, 100 δολάρια ανά τόνο παραγόμενου άνθρακα, τότε θα υπάρχει σημαντικό κίνητρο για τη σύλληψη και την αποθήκευση του".