Το πλανητικό νεφέλωμα Helix είναι μια γιγαντιαία λυχνία φθορισμού

Από την ιστοσελίδα του ABC News, 12 Μαίου 2003

Ένας λεπτός ιστός ινών στο μπλε και κόκκινο δακτύλιο αερίου, φαίνεται σε αυτήν την εικόνα του Νεφελώματος Helix, που τραβήχτηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Η θεαματική άποψη ενός κοντινού πλανητικού νεφελώματος συνελήφθη κατά τύχη, όταν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble άλλαξε θέση για να αποφύγει ζημιές από μια θύελλα μετεωριτών. Έτσι στράφηκε προς το  πλανητικό νεφέλωμα Helix.

Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία παρουσίασε την εικόνα του Νεφελώματος Helix για να τιμήσει την ημέρα της Αστρονομίας.

Καθώς περίμενε να τελειώσει η θύελλα, το Hubble χρησιμοποίησε εννέα τροχιές για να πάρει ξεχωριστές φωτογραφίες του ογκώδους νεφελώματος που είναι διαμορφωμένο σαν σπείρα. Αυτές αργότερα συγκεντρώθηκαν,  κάνοντας ένα ψηφιδωτό, από τους αστρονόμους του Διαστημικού Επιστημονικού Ιδρύματος Τηλεσκοπίων (STSI). Το 'ψηφιδωτό' αυτό συνδυάστηκε έπειτα με μια εικόνα ευρείας άποψης, από ένα τηλεσκόπιο των 0.9 μέτρων στην Αριζόνα, των ΗΠΑ.

Το πλανητικό νεφέλωμα Ελίκων ή Helix μοιάζει με ένα γιγαντιαίο φθοροσκόπιο, που δείχνει κατευθείαν τη Γη. Έτσι καθώς η Γη είναι ένα πλεονεκτικό σημείο για την παρατήρησή του, βλέπουμε κατ' ευθείαν μέσα σε μια σήραγγα καυτών αερίων μήκους 10¹² χιλιόμετρα, που το κάνουν να φαίνεται περισσότερο σαν μια φυσαλίδα, απ' ό,τι σαν κύλινδρος. Βρίσκεται σε απόσταση 650 ετών φωτός και η διάμετρός του είναι σχεδόν τρία έτη φωτός, που είναι τα τρία τέταρτα της απόστασης μεταξύ του ήλιου μας και του κοντινότερου αστεριού.

Τα πλανητικά νεφελώματα όπως το Helix δεν έχουν καμία σχέση με το σχηματισμό των πλανητών.  Αυτά απλώς μοιάζουν με τους πλανητικούς δίσκους αν τους παρατηρήσουμε με μικρά τηλεσκόπια. Το νεφέλωμα Helix σχηματίστηκε από έναν χείμαρρο αερίων, που ξέφυγαν από ένα αστέρι που πέθαινε. Τα περισσότερα από τα ακτινοβόλα χρώματα είναι από το καυτό υδρογόνο, το κόκκινο οφείλεται στο άζωτο και το μπλε στο οξυγόνο.

Για πρώτη φορά, οι αστρονόμοι είναι σε θέση να πάρουν μια λεπτομερή άποψη χιλιάδων 'πλοκαμιών' με μορφή κομήτη, που εμφανίζονται να περιτριγυρίζουν το κεντρικό αστέρι, ενός μικρού αλλά υπέρθερμου λευκού νάνου. Θεωρούν ότι οι ίνες προκύπτουν από τις καυτές εκρήξεις αστρικού ανέμου, που περνούν μέσω των παλαιότερων κελυφών της σκόνης και του αερίου από  τις προηγούμενες εκρήξεις.

Το Nebula Helix μπορεί να παρατηρηθεί και μέσω μικρών τηλεσκοπίων σαν ένα φάντασμα, πράσινου χρώματος νέφος στον αστερισμό του Υδροχόου.