Τα δορυφορικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την αλλαγή του κλίματος

Από την ιστοσελίδα Nature, 6 Μαΐου 2004

Ψηλά στον ουρανό: Η ψύξη στη στρατόσφαιρα επηρεάζει τις τάσεις της θερμοκρασίας στο κατώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας.

Για χρόνια, οι ερευνητές του κλίματος προσπάθησαν να καταλάβουν μια προφανή ασυμφωνία ανάμεσα στα στοιχεία που είχαν για την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου: οι θερμοκρασίες στο χαμηλότερο στρώμα της ατμόσφαιρας αυξάνονται πολύ πιο αργά από όσο προβλέπουν τα μοντέλα, ενώ η επιφάνεια της Γης θερμαίνεται πιο γρήγορα.

Η ασυμφωνία αυτή αποτελεί κεντρικό σημείο στα επιχειρήματα των σκεπτικιστών για την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας. Αλλά σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature μπορεί να εξηγηθεί από τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ της τροπόσφαιρας - τα πρώτα 11 km της ατμόσφαιρας - και της στρατόσφαιρας πάνω από αυτήν.

Στη μελέτη, μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ και το Εργαστήριο Πόρων της Ατμόσφαιρας της Εθνικής Ωκεάνειας και Ατμοσφαιρικής Διεύθυνσης (NOAA), ανέλυσε τις εκπομπές των μικροκυμάτων από την ατμόσφαιρα.  

Συγκεκριμένα οι δορυφόροι με ειδικά όργανα κατέγραψαν την ακτινοβολία που εκπέμπουν τα μόρια του οξυγόνου για να υπολογίσουν τη θερμοκρασία.

Οι εκπομπές καταγράφηκαν μεταξύ των ετών 1979 και 2001 από πολικούς δορυφόρους της NOAA. Τα στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να γνωρίσουμε τις θερμοκρασίες στα διαφορετικά στρώματα της ατμόσφαιρας.

Και η μελέτη αυτή διαπιστώνει ότι η στρατοσφαιρική ψύξη, ένα γνωστό φαινόμενο των αερίων του θερμοκηπίου, εμφανίζεται να υπολογίζει τις αποκλίσεις μεταξύ των τάσεων της θερμοκρασίας στο έδαφος και στην τροπόσφαιρα.

Η ομάδα, που καθοδηγήθηκε από τον Qiang Fu, έναν ατμοσφαιρικό ερευνητή στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, βρήκε στην αρχή ότι η η θερμοκρασία στην τροπόσφαιρα δεν αυξάνεται. Διαπίστωσε όμως ότι το ένα πέμπτο του σήματος προερχόταν από τη στρατόσφαιρα - το στρώμα της ατμόσφαιρας που βρίσκεται 10 έως 50 χιλιόμετρα ψηλά - και αυτό διαστρέβλωνε τα στοιχεία, καθώς είναι γνωστό ότι η στρατόσφαιρα ψύχεται πέντε φορές πιο γρήγορα από την τροπόσφαιρα λόγω της τρύπας του όζοντος και της αύξησης των αερίων του θερμοκηπίου.

Αφού αφαίρεσαν οι επιστήμονες την επίδραση μιας τέτοιας ψύξης από τα στοιχεία, όσον αφορά τη στρατόσφαιρα, έφτιαξαν μια στατιστική ανάλυση η οποία βρήκε τάσεις θερμοκρασίας σύμφωνες με την παρατηρηθείσα θέρμανση στην επιφάνεια και τις προβλέψεις των κλιματικών μοντέλων.

Οι μετρήσεις τις θερμοκρασίας της Γης δείχνουν μια άνοδο 0,17 βαθμών Κελσίου ανά δεκαετία αλλά λόγω του προβλήματος αυτού οι δορυφόροι δεν κατέγραφαν τέτοια άνοδο στην στρατόσφαιρα. Μόλις λοιπόν βρήκαν οι επιστήμονες το σφάλμα, αποκαλύφθηκε ότι και η στρατόσφαιρα θερμαίνεται όσο περιγράφουν τα μοντέλα: 0,2 βαθμούς Κελσίου τη δεκαετία.

Η ανακάλυψη αυτή είναι εκπληκτικά κομψή και ακριβής μέθοδος των παγκόσμιων τάσεων που επικρατούν,  αναφέρει ο Kevin Trenberth, επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης του κλίματος στο Εθνικό Κέντρο για την Ατμοσφαιρική Έρευνα (NCAR)στο Boulder του Κολοράντο.

Όμως αυτό δεν εντυπωσιάζει τον John Christy, διευθυντή του Επιστημονικού Κέντρου Γήινων Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Χούντσβιλ. Ο Christy είναι αυτός που έκανε την εργασία και  καθιέρωσε την ασυνέπεια μεταξύ των τάσεων της θερμοκρασίας στην επιφάνεια και στην τροπόσφαιρα.

"Δεν μπορεί να αποβάλει κανείς τη στρατοσφαιρική επίδραση μόνο με στατιστικά εργαλεία", λέει. "Αν θέλετε να ξέρετε ακριβώς τι συμβαίνει χρειάζεστε φυσικές μετρήσεις". Ο ίδιος αναφέρει ότι ο Fu έχει κάνει υπερβολικές διορθώσεις στις μετρήσεις για να βρει τον αντίκτυπο της στρατόσφαιρας κατά την ανάλυσή του.

Άλλοι όμως επιστήμονες ειδικοί στο κλίμα, όπως ο  John Wallace ατμοσφαιρικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Washington, χαιρέτισαν τα νέα συμπεράσματα.

Η μελέτη πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν από τους πολιτικούς που δικαιολογούν την έλλειψη δράσης στο πρόβλημα της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας, εξ' αιτίας της επιστημονικής αβεβαιότητας, λέει ο Wallace. Αλλά δεν είναι αισιόδοξος για το αν οι απόψεις τους θα αλλάξουν. "Από μόνες τους οι επιστημονικές ανακαλύψεις ασκούν λίγη επίδραση στον πολιτικό χώρο", διαπιστώνει.

Οι ανώτεροι υπάλληλοι NOAA αρνήθηκαν να σχολιάσουν τις πολιτικές επιπτώσεις της μελέτης.

Η έρευνα έρχεται αμέσως μετά την πρόβλεψη που έκανε ένα κέντρο σχετικά με την παγκόσμια αλλαγή του κλίματος (Pew Center on Global Climate Change), ότι η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου θα μπορούσε να μειώσει την αμερικανική οικονομία.

Ο συνδυασμός στοιχείων, όπως άνοδος της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της γης, αύξηση της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, υποχώρηση των παγετώνων και αλλαγές στο οικοσύστημα της γης συνθέτουν ένα εκρηκτικό μίγμα και δικαιώνουν τους επιστήμονες που ζητούν μέτρα για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Αλλά ούτε οι οικονομικές ούτε οι επιστημονικές αναλύσεις δεν είναι πιθανό να επιδράσουν στην αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ για το κλίμα, λέει ο Henry Jacoby, διευθυντής του Προγράμματος για την Πολιτική της Παγκόσμιας Αλλαγής του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης.

"Μετά το φιάσκο του Κιότο, η αμερικανική κυβέρνηση άρχισε να ζητά συμβουλές από όλες τις πλευρές", εξηγεί. "Αλλά δυστυχώς δεν έχει εφαρμόσει ποτέ τις συμβουλές που έλαβε".