Η NASA ετοιμάζεται να εκτοξεύσει το σκάφος Deep Impact για να κτυπήσει έναν κομήτη

Πηγή: The Baltimore Sun, 29 Νοεμβρίου 2004

Για να πάρετε πληροφορίες για έναν βράχο πρέπει να τον εξετάσετε. Αλλά οι περισσότεροι γεωλόγοι θέλουν στην πραγματικότητα να τον σπάσουν με ένα σφυρί.  Αυτό λοιπόν θα κάνουν οι πλανητικοί επιστήμονες στις 4 Ιουλίου του 2005, όταν θα φθάνει το σκάφος Deep Impact (Βαθιά Σύγκρουση) της NASA στον κομήτη Tempel 1 μετά από ένα ταξίδι έξι μηνών και 130 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, και που κόστισε 311 εκατομμύρια δολάρια.

Εάν όλα πάνε καλά, ένα χάλκινο "σφυρί" βάρους 370 κιλών και στο μέγεθος μιας μπανιέρας, θα αποχωριστεί από το μητρικό σκάφος και, 24 ώρες αργότερα, θα συντριβεί πάνω στον παγωμένο πυρήνα του κομήτη με ταχύτητα, περίπου, 37.000 km/h. Αυτό ισοδυναμεί με μια έκρηξη 4,8 τόνων TNT.

"Είναι αναγκαίο ένα τέτοιο κτύπημα", αναφέρει ο Lucy McFadden, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του  Μέρυλαντ και μέλος της ομάδας Deep Impact.

Κανένας δεν είναι βέβαιος του τι θα συμβεί αργότερα. Υπάρχει μια μικρή πιθανότητα η σύγκρουση να κάνει θρύμματα τον κομήτη που έχει μήκος 4 km., ή απλά να αντέξει όπως περνά μια σφαίρα μέσω μιας χιονόμπαλας. Το πιθανότερο είναι, λένε οι επιστήμονες, να δημιουργηθεί ένας κρατήρας στο μέγεθος ενός σταδίου ποδοσφαίρου. Όλα εξαρτώνται από ποιο υλικό αποτελείται ο Tempel 1, και πόσο σκληρά είναι τα πετρώματα του.

Αυτό ακριβώς είναι που οι επιστήμονες ελπίζουν να μάθουν. 

Η έκρηξη, επίσης, θα αποκαλύψει την εσωτερική χημεία του κομήτη και θα βοηθήσει να βρεθούν με ακρίβεια οι συνθήκες που υπήρχαν τότε που διαμορφώθηκε, την εποχή της γέννησης του ηλιακού συστήματος. Κάτι περισσότερο από 4,5 δισεκατομμύριο χρόνια πριν. 

Το διαστημικό σκάφος Deep Impact υποβάλλεται αυτές τις μέρες στις τελικές δοκιμές στο ακρωτήριο Canaveral. Θα ξεκινήσει με τη βοήθεια ενός πυραύλου Δέλτα 2 στις 12 Ιανουαρίου 2005, και εάν όλα πάνε καλά, το ραντεβού με το Tempel 1 θα γίνει την ημέρα της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ. Τότε θα απελευθερωθεί το 'σφυρί' και το σκάφος θα κινηθεί μακριά για να παρακολουθήσει τη σύγκρουση. 

Το χάλκινο σφυρί, θα είναι εξοπλισμένο με μια φωτογραφική μηχανή, συστήματα καθοδήγησης και ελιγμών, ενώ θα κινηθεί άμεσα για να συναντήσει τον κομήτη. 

"Θα έχουμε εικόνες του κομήτη μέχρι το σημείο της σύγκρουσης", λέει ο McFadden μέλος της επιστημονικής ομάδας. Έναν τέτοιο τρόπο άντλησης πληροφοριών χρησιμοποίησε τρεις φορές η NASA το 1964 και το 1965 στο φεγγάρι με τις αποστολές Ranger. Τότε κάθε σκάφος έστειλε καταπληκτικές φωτογραφίες καθώς έπεφτε πάνω στο φεγγάρι, παρέχοντας έτσι σεληνιακές εικόνες που για πρώτη φορά είχαν τραβηχτεί από τόσο κοντά.

Διάφορα τηλεκατευθυνόμενα σκάφη έχουν κάνει πολύ κοντινές πτήσεις σε κομήτες, στέλνοντας εικόνες και στοιχεία πίσω στη Γη. Η πιο πρόσφατη ήταν η αποστολή Stardust, η οποία πέταξε πάνω από τον κομήτη Wild 2 τον Ιανουάριο. Συνέλαβε ακόμη και λίγη σκόνη από τον κομήτη για να επιστραφεί στη Γη τον Ιανουάριο του 2006.

Οι αστρονόμοι λένε ότι μια πιο λεπτομερής γνώση της σύνθεσης των κομητών θα βοηθούσε να ξεκαθαρίσουν τις θεωρίες τους για το ποιες συνθήκες επικρατούσαν στο νεαρό ηλιακό σύστημα. 

"Οι σχετικές αφθονίες διαφορετικών αερίων μας λένε για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες διαμορφώθηκαν τότε οι πλανήτες", λέει ο Michael A'Hearn, αστρονόμος στο ίδιο Πανεπιστήμιο και κύριος ερευνητής της αποστολής. "Εντούτοις, τα αέρια που βγαίνουν αυθόρμητα όλα προέρχονται από την επιφάνεια". 

Επειδή αυτά τα στρώματα της επιφάνειας έχουν αλλάξει με τη θέρμανση στα προηγούμενα περάσματα του κομήτη γύρω από τον ήλιο, οι επιστήμονες δεν μπορούν να είναι βέβαιοι ότι βλέπουν την αρχέγονη σύνθεσή τους. "Αυτό είναι και το βασικό σημείο του Deep Impact, λέει ο  A'Hearn - που ανατινάζοντας μια τρύπα θα φτάσουμε σε ένα τέτοιο βάθος, όπου εκεί οι πάγοι δεν θα έχουν επηρεαστεί και τόσο πολύ". 

Ο κομήτης Tempel 1 ανακαλύφθηκε το 1867 από το γερμανό αστρονόμο Ernst Wilhelm Tempel. Είναι ένας κομήτης "σύντομης περιόδου" που σχηματίστηκε στη ζώνη Kuiper, έξω από την τροχιά του Ποσειδώνα.

Στρέφεται γύρω από τον ήλιο μια φορά κάθε 5 ½ χρόνια, περνώντας αρκετά κοντά από τη Γη. Αυτό τον κάνει έναν τέλειο στόχο για την αποστολή Deep Impact.

Ο κομήτης Tempel 1 κανονικά είναι ένα αντικείμενο 10 φορές πιο εξασθενημένο από το πιο αμυδρό αντικείμενο που μπορεί να δει το γυμνό μάτι, αλλά πρέπει να φωτιστεί μετά από τη σύγκρουση. "Όλο το υλικό που θα εκτιναχτεί θα ανακλά το φως του ήλιου", προσθέτει ο A'Hearn.

Δυστυχώς, οι παρατηρητές του κομήτη θα πρέπει να πάνε κάπου μεταξύ της Νέας Ζηλανδίας και των νοτιοδυτικών Ηνωμένων Πολιτειών για να τον δουν.