Υπάρχει ενδεχόμενο να παρερμηνεύσουμε τα σήματα των εξωγήινων;

Πηγή: UMich News Release, 3 Δεκεμβρίου 2004

Ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Michigan νομίζουν ότι τα προγράμματα για την έρευνα εξωγήινης νοημοσύνης (SETI) μπορεί και να μην είναι σε θέση να διακρίνουν τα σήματα των εξωγήινων, λόγω του θορύβου στο σήμα που προέρχεται από τα κοντινά αστέρια. Έδειξαν δε πως ένα μήνυμα που στέλνεται μέσω ραδιοκυμάτων είναι σχεδόν όμοιο με τη συνηθισμένη θερμική ακτινοβολία που προέρχεται από τα αστέρια. Εάν εξωγήινοι πολιτισμοί έχουν στείλει σήματα εδώ και πολύ καιρό, πιθανώς θα έχουν βελτιστοποιήσει τις επικοινωνίες τους για να εξοικονομήσουν ενέργεια, και έτσι δεν θα το αναγνωρίσουμε όταν θα το λάβουμε.

Ο φυσικός Mark Newman του Πανεπιστημίου του Michigan, μαζί με το βιολόγο Michael Lachmann και τον ειδικό στους υπολογιστές Cristopher Moore, έχουν επεκτείνει την πρωτοποριακή έρευνα της δεκαετίας του '40 του Claude Shannon για τις ηλεκτρομαγνητικές μεταδόσεις σε μια εργασία που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στο Αμερικανικό Περιοδικό της Φυσικής με τίτλο: "Τα φυσικά όρια της επικοινωνίας, ή Γιατί οποιαδήποτε αρκετά προηγμένη τεχνολογία είναι όμοια με το θόρυβο". Ο Lachmann είναι στο Ινστιτούτο Max Planck στη Λειψία, ενώ ο Moore είναι στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού.

Ο Shannon έδειξε ότι ένα μήνυμα που διαβιβάζεται με τη βέλτιστη απόδοση είναι παρόμοιο με τον τυχαίο θόρυβο για κάποιον δέκτη που δεν κατέχει τη γλώσσα (κώδικα), στην οποία είναι γραμμένο το μήνυμα.  Παραδείγματος χάριν, ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο οποίο τα πρώτα-πρώτα γράμματα είναι AAAAA περιέχει λίγες πληροφορίες επειδή ο αναγνώστης μπορεί με μεγάλη πιθανότητα να μαντέψει ότι αυτό που ακολουθεί θα είναι άλλο ένα Α. Το μήνυμα είναι συνολικά μη τυχαίο. Αφ' ετέρου, ένα μήνυμα που αρχίζει με μια ακολουθία γραμμάτων όπως RPLUOFQX περιέχει πολλές πληροφορίες επειδή δεν μπορείτε εύκολα να υποθέσετε ποιο θα είναι το επόμενο γράμμα.

Κατά παράδοξο τρόπο, εντούτοις, το ίδιο μήνυμα θα μπορούσε ακριβώς να είναι και μια τυχαία ακολουθία των γραμμάτων και να μην  περιέχει καμία πληροφορία καθόλου. Εάν δεν ξέρετε τον κώδικα που χρησιμοποιείται για το μήνυμα δεν μπορείτε να διακρίνετε τη διαφορά μεταξύ ενός πλούσιου σε πληροφορίες μηνύματος και μιας τυχαίας ακολουθίας γραμμάτων.

Ο Newman και οι συνεργάτες του λοιπόν έχουν δείξει ότι ένα παρόμοιο αποτέλεσμα ισχύει και για τα ραδιοκύματα.

Όταν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα χρησιμοποιούνται ως μέσο μετάδοσης, το πιο αποδοτικό σχήμα πληροφοριών για ένα μήνυμα είναι όμοιο με τη συνηθισμένη θερμική  ακτινοβολία - το ίδιο είδος ραδιοκυμάτων που εκπέμπονται από τα θερμά αντικείμενα όπως τα αστέρια. Με άλλα λόγια, ένα ικανοποιητικά κωδικοποιημένο ραδιομήνυμα που προέρχεται από το εξωτερικό διάστημα δεν θα φαινόταν να έχει καμιά διαφορά από την ακτινοβολία που προέρχεται από ένα κανονικό αστέρι στον ουρανό.

Έτσι, υποθέστε έναν εξωγήινο στο διάστημα που αποφασίζει να αναζητήσει και να λάβει σημεία της ζωής πάνω στη Γη. Θα είχε μια αρκετά εύκολη δουλειά για αυτό, δεδομένου ότι τα σήματά του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης ταξιδεύουν έξω από τη Γη μας, χωρίς να είναι και τόσο κωδικοποιημένα και εύκολα διακρίνονται από τα σήματα των άστρων.

Αλλά τώρα υποθέστε ότι ένας άνθρωπος προσπαθεί να συντονιστεί  με την εξωγήινη ζωή στο διάστημα.

"Οι άνθρωποι αυτό τελικά κάνουν, αλλά όταν το κάνουν, ψάχνουν για ένα μη τυχαίο σήμα", συνεχίζει ο Newman. "Αλλά εάν οι εξωγήινοι είναι πιο προηγμένοι, και έχουν μερικές εκατοντάδες χρόνια εμπειρίας στο να κάνουν τέτοιες μεταδόσεις, θα είχαν ανακαλύψει έναν πιο αποδοτικό τρόπο για να κωδικοποιηθούν τα ραδιομηνύματά τους. Έτσι σε μας, τα σήματά τους θα έμοιαζαν ακριβώς σαν να έρχονταν από ένα άλλο αστέρι, από ένα θερμό αντικείμενο".