Η μαζική εξαφάνιση πριν 250 εκατομμύρια χρόνια μπορεί να οφείλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας

Πηγή: BBC, 21 Ιανουαρίου 2005

Πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια κάτι προκάλεσε τη πιο μαζική εξαφάνιση των ειδών που έγινε ποτέ στη γη. Τα στοιχεία που έχουμε δείχνουν ότι ήταν η πτώση ενός αστεροειδή ή ενός μεγάλου κομήτη, που άφησε άβια τη γη σχεδόν αμέσως μετά. Αλλά άλλοι επιστήμονες θεωρούν ότι δεν ήταν ένα στιγμιαίο κτύπημα γιατί βρήκαν απολιθωμένα στοιχεία ότι η μαζική εξάλειψη έγινε κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιόδου 10 εκατομμυρίων ετών. Μια ομάδα ηφαιστείων στη Σιβηρία ανέβλυζε ηφαιστειακό αέριο συνεχώς και οδήγησαν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τα χαμηλά επίπεδα του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα, συνδυασμένα με την έντονη θερμότητα θα είχαν επιφέρει ένα θανάσιμο διπλό χτύπημα στη ζωή

Αυτή η μαζική εξαφάνιση, γνωστή ως το "Μεγάλο Θανατικό" εξαφάνισε το 90% της θαλάσσιας ζωής και σχεδόν τα τα τρία τέταρτα των χερσαίων φυτών και ζώων. Έχουν βρεθεί πρόσφατα στοιχεία ότι ένας μεγάλος αστεροειδής ή ένας μετεωρίτης χτύπησε τη γη και προκάλεσε αυτή την καταστροφή, αλλά ερευνητές λένε τώρα ότι έχουν τώρα στοιχεία ότι κάτι πιο μακροπρόθεσμο -- μια παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας -- ήταν ο ένοχος.

Η Kliti Grice του πανεπιστημίου Curtin στο Περθ της Αυστραλίας και οι συνάδελφοι της μελέτησαν πυρήνες ιζημάτων που έβγαλαν με τη βοήθεια γεωτρύπανου από τις ακτές της Αυστραλίας και της Κίνας και όπως λένε βρήκε στοιχεία ότι ο ωκεανός στερούταν οξυγόνου και γεμάτος από βακτήρια φιλικά στις ενώσεις του θείου εκείνη την περίοδο.

Η ανακάλυψη αυτή συμφωνεί με μια ατμόσφαιρα χαμηλής περιεκτικότητας σε οξυγόνο και δηλητηριασμένη από καυτές, θειώδεις, ηφαιστειακές εκπομπές, όπως έγραψαν οι επιστήμονες σε μια δημοσίευση στο Science.

Μια δεύτερη ομάδα που καθοδηγήθηκε από τον Peter Ward στο πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον εξέτασε απολιθωμένα στοιχεία στη Νότια Αφρική και βρήκε λίγα στοιχεία για μια απότομη καταστροφή, αλλά σημεία για μια βαθμιαία εξαφάνιση.

Η ομάδα εξέτασε κρανία από 126 έρποντα και αμφίβια ζώα από τη λεκάνη Karoo στη Νότια Αφρική, όπου υπάρχει κομμάτι ξηρού ιζήματος από το τέλος της Πέρμιαν Εποχής και την αρχή της Τριαδικής, πριν 250 εκατομμύρια χρόνια.

Βρήκαν δε δύο ενδείξεις, η μία που παρουσιάζει μια βαθμιαία εξαφάνιση για μια περίοδο που κράτησε περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια και που κατέληξε στην εποχή της μαζικής εξάλειψης, και μία απότομη άνοδο στο ρυθμό της εξαφάνισης, που κράτησε άλλα 5 εκατομμύρια χρόνια.

"Τα ζώα και τα φυτά και στη στεριά και στη θάλασσα πέθαιναν συγχρόνως, και προφανώς από τις ίδιες αιτίες -- πάρα πολλή θερμότητα και επίσης λίγο οξυγόνο", αναφέρει ο Peter Ward.

Ο Ward πιστεύει, επίσης, ότι μαζικές ηφαιστειακές εκρήξεις μπορεί να είχαν διοχετεύσει αέρια του θερμοκηπίου στον αέρα, και γι αυτό θα είχαν παγιδέψει θερμότητα στην ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα τις αυξημένες θερμοκρασίες.

"Σκέφτομαι ότι οι θερμοκρασίες πέρασαν σε ένα κρίσιμο σημείο. Η ατμόσφαιρα γινόταν ολοένα και θερμότερη έως ότου έφθασε σε ένα κρίσιμο σημείο και όλα τα ζώα πέθαναν,", λέει ο ίδιος.

Τον περασμένο Μάιο ερευνητές ανέφεραν ότι βρήκαν στοιχεία για μια γιγάντια σύγκρουση αστεροειδή με τη Γη, στην περιοχή που είναι τώρα η Αυστραλία πριν 251 εκατομμύρια χρόνια.

Όμως άλλοι έχουν αμφισβητήσει τα συμπεράσματά τους. Οι περισσότεροι εμπειρογνώμονες συμφωνούν ότι υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι αστεροειδής εξαφάνισε τους δεινοσαύρους πριν 65 εκατομμύρια χρόνια, δημιουργώντας τον κρατήρα Chicxulub στη χερσόνησο Yucatan του Μεξικού.