Παρατηρώντας τη Γη από το Διάστημα

Πηγή: RedNova, 8 Φεβρουαρίου 2005

Η παρατήρηση της γης από το διάστημα από τότε που μπήκαμε στη διαστημική εποχή,  μας δίνει μια ασύλληπτη ποσότητα πληροφοριών με σκοπό να καταλάβουν οι επιστήμονες καλύτερα τον πλανήτη μας.

Το μεγαλύτερο επιστημονικό σύστημα δεδομένων στον κόσμο -- Earth Observing System Data and Information System (EOSDIS) -- συλλέγει περιβαλλοντικές μετρήσεις από περισσότερους από 30 δορυφόρους, μεταξύ των οποίων ο Terra της NASA, ο Aqua, ο Aura και ο ICESat. Ο όγκος των στοιχείων για το γήινο περιβάλλον που συλλέγεται από αυτούς τους σταθερούς παρατηρητές είναι αληθινά καταπληκτικός.

Για να αποκτήσετε κάποια ιδέα για το πλούτος των πληροφοριών που συλλέγονται, σκεφτείτε τη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη στον κόσμο: Τη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον. Η συλλογή της αποτελείται από σχεδόν 128 εκατομμύρια αντικείμενα ενώ το μήκος των ραφιών της, καταλαμβάνει, περίπου, μια έκταση 800 χιλιομέτρων. Αυτή η ογκώδης βιβλιοθήκη περιέχει 29 εκατομμύρια βιβλία και άλλα έντυπα υλικά, 2,7 εκατομμύρια καταγραφές ήχου, 12 εκατομμύρια φωτογραφίες, 4,8 εκατομμύρια χάρτες και 57 εκατομμύρια χειρόγραφα.

Τα επιστημονικά όμως δεδομένα από το σύστημα EOSDIS θα μπορούσαν να γεμίσουν τη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου 300 φορές.

Αριστερά: Δύο εικόνες του Αρκτικού Ωκεανού όπως φαίνονται από το δορυφόρο. Φαίνεται καθαρά η μείωση της έκτασης που καλύπτουν οι πάγοι. Την πρώτη φορά που οι δορυφόροι φωτογράφισαν την περιοχή ήταν το 1978.  Σύμφωνα με έρευνα του 2002 που έγινε από τον Josefino Comiso, ειδικό επιστήμονα για το κλίμα της NASA, ο πάγος αυτός μειώνεται κατά 9% ανά δεκαετία από το '78 και μετά. Ακόμα πιο πρόσφατες έρευνες όμως, ανεβάζουν το ποσοστό στο 14%, λέγοντας μάλιστα ότι ο ρυθμός αυξάνεται.

Αν θέλετε να το πούμε αλλιώς, τα στοιχεία αυτά γεμίζουν ένα DVD διάρκειας 160 χρόνων -- και κάθε μέρα που περνάει προστίθενται 66 μέρες σε αυτό το DVD. Κάθε ημέρα λοιπόν, φθάνουν πάμπολλες τρισδιάστατες εικόνες ολόκληρης της επιφάνειας της Γης καθώς και κάθε είδους τρισδιάστατων πληροφοριών από την ατμόσφαιρα μας αλλά και πέρα από τη στρατόσφαιρα. Οι δορυφόροι από τη θέση που βρίσκονται είναι σε θέση να συλλάβουν καταπληκτικά γεωλογικά γεγονότα και να κατασκευάσουν μια βάση δεδομένων τέτοια που επιτρέπει στους επιστήμονες να χαρτογραφήσουν τις αλλαγές στο περιβάλλον του πλανήτη μας.

Αλλά με ποιό τρόπο ακριβώς όλες αυτές οι πληροφορίες χρησιμοποιούνται;

Το σύστημα δίνει μια πρωτοφανή πρόσβαση σε περισσότερους από 17.000 χρήστες σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτοί είναι ερευνητές, επιστημονικές ενώσεις, κράτη και τοπικές κυβερνήσεις, δάσκαλοι, μουσεία, και το ευρύ κοινό. Καθημερινά, αυτοί οι χρήστες αναζητούν πληροφορίες με ένα καταπληκτικό ρυθμό. Για να χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα του DVD, αυτές είναι ισοδύναμες με δεδομένα 1.056 ωρών.

Η διαθεσιμότητα και η πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες οδηγούν σε πρωτοφανείς μελέτες του εδάφους, της παγοκάλυψης, των ωκεανών και της ατμόσφαιρας, σύμφωνα με τον Carl. Α. Reber, ειδικό επιστήμονα του προγράμματος EODIS. "Το EOSDIS προσφέρει πολλά στην ερευνητική κοινότητα των επιστημών της Γης", λέει.

Ενώ μια ταινία που θα διαρκούσε 160 χρόνια ποτέ δεν θα είχε υψηλές πωλήσεις, τα δορυφορικά στοιχεία έχουν μεγάλη ζήτηση, ενώ θα συνεχίσουν να μας βοηθούν ώστε να δούμε την "Εικόνα" του πλανήτη μας.

Ο δορυφόρος AQUA της NASA έχει στρέψει τα μάτια του στους πάγους της Αρκτικής. Διαθέτει δε έναν εξαιρετικά προηγμένο ιαπωνικό αισθητήρα (Advanced Microwave Scanning Radiometer), που χρησιμοποιεί μικροκύματα για να διαπερνά σύννεφα ακόμα και τη νύχτα. Υπάρχουν κι άλλοι δορυφόροι τελευταίας τεχνολογίας που λειτουργούν κάτω από τη NASA, την αμερικανική μετεωρολογική υπηρεσία και το Πεντάγωνο.