Επιστήμονες αρχίζουν να πιστεύουν στην ύπαρξη εξωγήινης ζωής

Πηγή: DenverPost, Φεβρουάριος 2005

Ερευνητές είναι κάτι περισσότερο από σίγουροι ότι υπάρχει εξωγήινη ζωή είτε είναι μικρόβια που κατοικούν σε έναν παγωμένο πλανήτη είτε νοήμονα όντα που κατοικούν σε ένα υδάτινο γαλάζιο κόσμο, 5.000 έτη φωτός μακριά μας.

"Πρέπει σίγουρα να υπάρχουν κι άλλα αστέρια όπως ο ήλιος μας, και άλλοι πλανήτες όπως η Γη", λέει ο πλανητικός επιστήμονας Geoff Marcy του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλευ κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης πλανητικής διάσκεψης στο Aspen. "Η πρωτόγονη ζωή, τουλάχιστον, πρέπει να είναι κάτι το σύνηθες στο Σύμπαν".

Οι κυνηγοί των πλανητών συγκεντρώθηκαν στο Aspen για να γιορτάσουν τους σχεδόν 150 "εξωηλιακούς" πλανήτες που ανακαλύφθηκαν τα προηγούμενα 10 χρόνια, αλλά και για να συζητήσουν νέους τρόπους έρευνας στους ουρανούς.

Πολλοί από τους συμμετέχοντες στη διάσκεψη ήταν από το Κολοράντο, το οποίο έχει γίνει ειδικό κέντρο για την πλανητική έρευνα. Το πανεπιστήμιο του Κολοράντο, παραδείγματος χάριν, είναι ένα από τα κύρια πανεπιστήμια στις ΗΠΑ για την έρευνα, και η εταιρεία Ball Aerospace υποστηρίζει τα περισσότερα από τα επιστημονικά όργανα του τηλεσκοπίου Hubble.

Η έρευνα αυτή έχει αποδειχθεί ανεκτίμητη.

Πολλοί από τους πλανήτες που έχουν βρεθεί ήταν σαν τον Δία αλλά θερμοί - τεράστιοι, αεριώδεις πλανήτες πολύ κοντά στα αστέρια τους, που σε αυτά η ζωή φαίνεται να είναι απίθανη.

Αλλά στους τελευταίους μήνες, οι αστρονόμοι έχουν βελτιώσει τα όργανά τους για την ανίχνευση μικρότερων πλανητών. Βρίσκουν πλανήτες που η τροχιά τους είναι αρκετά μακριά από τα γονικά τους αστέρια, για να έχουν υγρό νερό - πιθανά απαραίτητο για τη ζωή.

Μέσα σε μερικές δεκαετίες, οι ερευνητές λένε, μπορούν να είναι σε θέση να ανιχνεύσουν τη χημική υπογραφή της ζωής στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη σαν τη Γη μας.

Οι συγγραφείς μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας το είχαν προβλέψει πριν μερικές δεκαετίες, και τώρα οι επιστήμονες συνειδητοποιούν ότι είναι πιθανώς αληθινό, λέει ο Bruce Jakosky, πλανητικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο.

"Αναγνωρίζουμε ότι η ζωή στη Γη δεν εμφανίζεται να είναι κάτι το ειδικό", λέει.

Εδώ, η ζωή ρίζωσε μόλις μπόρεσε, σχεδόν αμέσως μετά αφότου σταμάτησαν οι μετεωρίτες το τρομερό βομβαρδισμό του νέου πλανήτη, αναφέρει ο Jakosky.

Το κύριο μήνυμα μετά από μια δεκαετία ανακαλύψεων νέων πλανητών είναι ότι τα ηλιακά συστήματα είναι διασκορπισμένα μέσα στο Γαλαξία, που περιβάλλουν τουλάχιστον το 3% των αστεριών. Περίπου 200 δισεκατομμύρια αστέρια βρίσκονται στο Γαλαξία.

Οι ερευνητές δεν θα μπορούσαν ποτέ να έχουν προβλέψει τις ανακαλύψεις της προηγούμενης δεκαετίας.

Στις αρχές του 1995, δύο ομάδες ανέφεραν τις αποτυχίες τους στις πλανητικές αναζητήσεις. Πολλοί επιστήμονες άρχισαν να καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το ηλιακό σύστημά μας ήταν μόνο, μια τυχερή ιδιορρυθμία, λέει ο Michel Mayor του παρατηρητήριου της Γενεύης της Ελβετίας.

Αλλά τότε, η ομάδα του υπολόγισε ότι η εξασθενημένη ταλάντευση ενός αστεριού όμοιου με τον ήλιο έπρεπε να προέρχεται από έναν γιγαντιαίο πλανήτη που περιστρέφεται γρήγορα γύρω από αυτό. Η ομάδα του Marcy το επιβεβαίωσε: Η βαρυτική έλξη ήταν από έναν πλανήτη με τη μισή μάζα του Δία, ο οποίος περιστρεφόταν γύρω από το γονικό του άστρο κάθε τέσσερις ημέρες.

Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται σήμερα για να ανιχνεύσουν τέτοιες ταλαντεύσεις έχουν προοδεύσει από τότε. Οι ερευνητές πειραματίζονται με άλλες τηλεσκοπικές τεχνικές.

Αλλά το επόμενο μεγάλο άλμα στην ανίχνευση των πλανητών - με την ανακάλυψη κι άλλων πλανητών σαν τη Γη - πιθανώς δεν θα συμβεί έως το 2007, αναφέρουν οι επιστήμονες, γιατί τότε προγραμματίζει η NASA να προωθήσει το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler.

Μηχανικοί μαζί με την εταιρεία Ball Aerospace φτιάχνουν εκείνο το όργανο τώρα, λέει ο Harold Reitsema της εταιρείας αυτής.

"Ενθαρρυνόμαστε από όλες αυτές τις ανακαλύψεις να πιστέψουμε ότι πολλά αστέρια έχουν πλανήτες", τονίζει ο Reitsema.

Η NASA και η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία αρχίζουν, επίσης, να προγραμματίζουν κι άλλες αποστολές μετά από το Kepler: την αποστολή Space Interferometry Mission, τον Επίγειο Ανιχνευτή Πλανητών (Terrestrial Planet Finder) και την αποστολή Δαρβίνος.

Αλλά τι θα συμβεί έπειτα δεν είναι σαφές, αν και ένα πράγμα είναι: Δεν θα υπάρξουν οποιεσδήποτε επανδρωμένες επισκέψεις σε αυτούς τους πλανήτες οποτεδήποτε σύντομα, δεδομένου ότι θα είναι πιθανώς δεκάδες ή χιλιάδες έτη φωτός.

Ο Marcy του Berkley έτρεξε μερικές προσομοιώσεις που υποδεικνύουν ότι θα μπορούσαν εύκολα να υπάρχουν χιλιάδες προηγμένοι πολιτισμοί μέσα στο Γαλαξία.

"Υπάρχει όμως μόνο ένα πρόβλημα: Πού είναι; Γιατί δεν μας έχουν δει ακόμα;", ερωτά ο Marcy.

Οι ερευνητές δεν έχουν βρει κανένα μήνυμα στο φεγγάρι, κανένα διαστημόπλοιο που να έπεσε στον Άρη, κανένα μήνυμα που να επέπλεε στο διάστημα.

Ίσως οι πολιτισμοί απλά να μην διαρκούν αρκετό καιρό για να επικοινωνήσουν ο ένας με τον άλλο, πρότεινε. Και ίσως η Δαρβίνια εξέλιξη, που θεωρείται γενικά μια αναπόφευκτη συνέπεια της ζωής, δεν παράγει αναπόφευκτα νοημοσύνη.

"Ίσως υπάρχουν άλλοι τρόποι να επιζήσουν και να είναι οι καταλληλότεροι", συμπεραίνει ο Marcy.