Το Cassini βρήκε ιόντα οξυγόνου κοντά στον Κρόνο

Πηγή: ΝΑΣΑ, 25 Φεβρουαρίου 2005

Νέα στοιχεία από το διαστημικό σκάφος Cassini έδειξαν ότι υπάρχουν ιόντα οξυγόνου στην ατμόσφαιρα γύρω από τους δακτυλίους του Κρόνου, ανέφεραν επιστήμονες της NASA και ορισμένων πανεπιστημίων.

Αυτό δείχνει για μια ακόμα φορά ότι το μοριακό οξυγόνο δεν είναι αξιόπιστο σημείο για το εάν ένας πλανήτης μπορεί να υποστηρίξει ζωή, λένε οι ερευνητές.

Τα συμπεράσματά των επιστημόνων από το πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν και το πανεπιστήμιο του Κάνσας, περιγράφονται σε δύο εργασίες που δημοσιεύονται στο περιοδικό Science.

Το μοριακό οξυγόνο σχηματίζεται όταν ενώνονται δύο άτομα οξυγόνου, στη γη δε παράγεται συνεχώς σαν προϊόν της φωτοσύνθεσης των φυτών, ενώ τα ζώα χρειάζονται αυτό το οξυγόνο για να μπορούν να ζήσουν. 

Αλλά στην ατμόσφαιρα του Κρόνου, το μοριακό οξυγόνο δημιουργήθηκε χωρίς να υπάρχει ζωή, μέσω μιας χημικής αντίδρασης με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας και τα παγωμένα σωματίδια που υπάρχουν στους δακτυλίους του Κρόνου.

"Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει ανάγκη βιολογικών διεργασιών για να παραχθεί σε μια ατμόσφαιρα μοριακό οξυγόνο", είπε ο  Hunter Waite, ένας από τους συντάκτες της μιας εργασίας. "Εάν θέλουμε δείκτες για να τους χρησιμοποιήσουμε στην αναζήτηση της ζωής σε άλλους πλανήτες, πρέπει να ξέρουμε για το τι να ψάχνουμε. Αλλά το οξυγόνο δεν είναι μόνο αυτό που θα ψάχνουμε".

Επειδή οι δακτύλιοι του Κρόνου αποτελούνται από πάγο νερού, θα περιμέναμε να βρούμε άτομα που προέρχονται από το νερό, όπως είναι το ατομικό οξυγόνο κι όχι το μοριακό οξυγόνο, λένε οι ερευνητές.

Εντούτοις, η εργασία τους δείχνει ότι ο σχηματισμός του μοριακού οξυγόνου συμβαίνει συχνότερα στο εξωτερικό ηλιακό σύστημα από όσο αναμέναμε. Υπάρχουν δε κι άλλες αποδείξεις για μοριακό οξυγόνο στην ατμόσφαιρα και σε άλλα μέρη του ηλιακού συστήματος.

Τρία νέα φεγγάρια του Κρόνου

Αλλά τα νέα συμπεράσματα περιλαμβάνουν περιπλανώμενα νέα φεγγάρια, νέους δακτυλίους του Κρόνου, καταιγίδες θρυμμάτων και μια δυναμική μαγνητόσφαιρα, λένε ειδικοί από τη NASA.

Τρεις νέοι δορυφόροι του Κρόνου που ανακαλύφθηκαν από το Cassini ονομάστηκαν Μεθώνη, Παλλήνη (είχαν ανακαλυφθεί τον περασμένο Αύγουστο) και Πολυδεύκης (ανακαλύφθηκε τον Οκτώβριο). Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση δίνει στα σώματα του Ηλιακού Συστήματος ονόματα που προέρχονται σχεδόν πάντα από την ελληνική μυθολογία.

Με τις τρεις τελευταίες ανακαλύψεις ο αριθμός των γνωστών φεγγαριών του Κρόνου αυξάνεται στα 34.

Οι αστρονόμοι προσπαθούν τώρα να επιβεβαιώσουν ότι δύο ακόμα σώματα που εντοπίστηκαν τον Ιούνιο, τα S/2004 S3 και S/2004 S4, καθώς και το S/2004 S6, που ανακαλύφθηκε τον Οκτώβριο, είναι επίσης δορυφόροι του Κρόνου.

Το φεγγάρι αυτό βρίσκεται από 39 έως 92 μοίρες από το μεγάλο δορυφόρο Διόνη. Η Διόνη διαθέτει ένα ακόμα δούρειο φεγγάρι, την Ελένη.

Ασθενικά, γραμμικά κύματα πυκνότητας που προκαλούνται στους δακτυλίους του Κρόνου από τα μικρά φεγγάρια Άτλας και Παν έχουν δώσει πολύ αξιόπιστους υπολογισμούς για τις μάζες τους. Οι μάζες τους υπονοούν ότι τα φεγγάρια είναι πολύ πορώδη, ίσως να είναι κατασκευασμένα σαν τους σωρούς των ερειπίων. Είναι παρόμοια με τα φεγγάρια του Κρόνου Προμηθέας και Πανδώρα στον δακτύλιο F.

Μια άλλη σημαντική ανακάλυψη τους ήταν ένα μικροσκοπικό φεγγάρι, διαμέτρου περίπου 5 χιλιομέτρου, που ονομάστηκε πρόσφατα Πολυδεύκης. Το φεγγάρι αυτό είναι συνοδός (δηλαδή Δούρειο φεγγάρι) του φεγγαριού Διώνη. Οι δούρειοι δορυφόροι βρίσκονται κοντά σε σταθερά βαρυτικά σημεία Λαγκράνζ, σημεία στα οποία η έλξη του πλανήτη εξουδετερώνει την έλξη του μεγαλύτερου δορυφόρου. Ο Κρόνος είναι ο μόνος πλανήτης που είναι γνωστός ότι έχει φεγγάρια με συνοδούς άλλα Δούρεια φεγγάρια. Τα φεγγάρια αυτά συνοδεύουν ένα άλλο, μεγαλύτερο φεγγάρι σε τροχιά γύρω από τον μητρικό τους πλανήτη

Αρκετοί εξασθενημένοι δακτύλιοι του Κρόνου - που περιέχουν πάγο και βράχια - έχουν ανακαλυφθεί από τις εικόνες του Cassini. Κάποιοι βρίσκονται σε διάφορα χάσματα στους  δακτυλίους και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι εκεί υπάρχουν μικροσκοπικά ενσωματωμένα φεγγάρια. Αρκετοί από τους δακτυλίους έχουν μεγάλη εκκεντρότητα, που πιθανόν να οφείλεται στα κοντινά φεγγάρια.

Επιστήμονες βρήκαν επίσης μια αλλαγή στους ανέμους του Κρόνου ανάλογα με το ύψος, ενώ προκύπτουν μικρές θύελλες από τις μεγάλες. Για πρώτη φορά, οι εικόνες του Cassini συνέλαβαν πιθανές αποδείξεις των διαδικασιών εκείνων που μπορούν να διατηρήσουν τους ανέμους στον Κρόνο.

Με άλλες παρατηρήσεις κατανοήσαμε καλύτερα το σύνθετο μαγνητικό περιβάλλον του Κρόνου, σύμφωνα με το Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA (JPL), που είναι υπεύθυνο για το Cassini. Η μαγνητόσφαιρα του Κρόνου είναι αληθινά μοναδική. Είναι δυναμικά παρόμοια με του Δία, αλλά σε θέσεις που χημικά μοιάζουν με τα υγρά πλάσματα που περιβάλλουν τους κομήτες.

Home