Διαστρικά νέφη προκάλεσαν Παγετωνική Εποχή στη Γη;

Πηγή: NASA , 4 Μαρτίου 2005

Επιστήμονες είναι αρκετά σίγουροι ότι η Γη πέρασε από μια παγετωνική εποχή πριν 600 - 800 εκατομμύρια χρόνια, όταν ολόκληρος ο πλανήτης σκεπάστηκε στο χιόνι και τον πάγο. Μια νέα θεωρία για την εξήγηση αυτής της ακραίας ψύξης είναι ότι πιθανόν το ηλιακό σύστημα πέρασε μέσω ενός διαστρικού νέφους σκόνης και αερίου, το οποίο έκρυψε το φως από τον ήλιο. Ακόμα κι αν το νέφος δεν ήταν αρκετά πυκνό για να κρύψει το φως από τον ήλιο, θα μπορούσε να έχει επιτρέψει στα φορτισμένα σωματίδια να περάσουν τη γήινη ατμόσφαιρα και να καταστρέψουν το στρώμα του όζοντος. Αυτά τα νέφη είναι τεράστια, και το ηλιακό σύστημα θα χρειαζόταν 500.000 χρόνια για να περάσει μέσω ενός τέτοιου νέφους.

Αιώνες πριν, γιγαντιαία νέφη στο διάστημα μπορεί να είχαν οδηγήσει σε παγκόσμιες εξαφανίσεις των ειδών, σύμφωνα με δύο πρόσφατες εργασίες που υποστηρίζονται από το Ίδρυμα Αστροβιολογίας της NASA.

Η μία εργασία περιγράφει ένα σπάνιο σενάριο στο οποίο η Γη πάγωσε, κατά τη διάρκεια μιας παγετωνικής περιόδου, όταν το ηλιακό σύστημα πέρασε μέσω πυκνών διαστημικών νεφών. Σε ένα πιθανότερο σενάριο, τα λιγότερο πυκνά γιγαντιαία μοριακά νέφη μπορεί να είχαν επιτρέψει στα φορτισμένα σωματίδια να εισέλθουν στη γήινη ατμόσφαιρα, κάτι που οδήγησε στην καταστροφή ενός μεγάλου μέρους του προστατευτικού στρώματος του όζοντος του πλανήτη. Το γεγονός αυτό οδήγησε στα φαινόμενα των μαζικών εξαφανίσεων, σύμφωνα με τη δεύτερη εργασία. Και τα δύο δημοσιεύτηκαν στις Geophysical Research Letters.

"Τα μοντέλα στους υπολογιστές δείχνουν ότι η δραματική αλλαγή του κλίματος μπορεί να προκληθεί από την διαστρική συσσώρευση της σκόνης στη γήινη ατμόσφαιρα, κατά τη διάρκεια της βύθισης του ηλιακού συστήματος μέσα σε ένα πυκνό διαστημικό νέφος", αναφέρει ο Alex Pavlov, επικεφαλής συντάκτης των δύο εργασιών στο πανεπιστήμιο του Κολοράντο. Το προκύπτον στρώμα της σκόνης που θα αιωρείται πάνω από τη Γη θα απορροφούσε και έτσι θα σκέδαζε την ηλιακή ακτινοβολία. Ακόμα θα επιτρέπει στη θερμότητα να ξεφύγει από τον πλανήτη στο διάστημα, προκαλώντας μια ταχύτατη συγκέντρωση πάγου και άφθονη χιονόπτωση.

"Υπάρχουν ενδείξεις ότι πριν 600 έως 800 εκατομμύρια χρόνια τουλάχιστον δύο από τις τέσσερις παγετωνικές περιόδους ήταν καλύψεις με χιόνια. Το μεγάλο μυστήριο μέχρι τώρα ήταν πώς προκαλούνται", λέει ο Pavlov. Αυτός συμπέρανε ότι τα χιόνια κάλυψαν ολόκληρη τη Γη. Η εργασία του υποστηρίζεται από το Ιδρυμα Αστροβιολογίας της NASA, το οποίο έχει τα γραφεία στο ερευνητικό κέντρο της NASA Αmes, που βρίσκεται στην Καλιφόρνια.

Ο Pavlov τόνισε ότι αυτή η υπόθεση πρέπει να εξεταστεί από τους γεωλόγους. Αυτοί θα πρέπει να εξετάσουν τους βράχους για να βρουν τα στρώματα, που αφορούν τις επικαλύψεις με χιόνια, για να υπολογίσουν αν το ουράνιο 235 βρίσκεται εκεί σε υψηλότερα ποσά. Το στοιχείο αυτό δεν μπορεί να παραχθεί φυσικά στη Γη ή στο ηλιακό σύστημα, αλλά παράγεται συνεχώς στα διαστημικά νέφη από τα αστέρια που εκρήγνυται σαν σουπερνόβες.

Οι ξαφνικές, μικρές αλλαγές στην αναλογία του ουράνιου 235/238 στα στρώματα των βράχων θα ήταν απόδειξη ότι το διαστρικό υλικό που παρουσιάζεται εκεί, προέρχονται από τις σουπερνόβες. Οι συγκρούσεις του ηλιακού συστήματος με τα πυκνά διαστημικά νέφη είναι σπάνιες, αλλά σύμφωνα με την έρευνα του Pavlov, οι συχνές συγκρούσεις του ηλιακού συστήματος, με τα σχετικά πυκνά διαστημικά νέφη, μπορούν να είναι καταστρεπτικές. Ο ίδιος περιέγραψε μια σύνθετη σειρά γεγονότων, που θα οδηγούσε στην απώλεια ενός μεγάλου μέρους του γήινου στρώματος του προστατευτικού όζοντος, εάν το ηλιακό σύστημα συγκρούστηκε με ένα πυκνό διαστημικό νέφος.

Η έρευνα περιέγραψε ένα σενάριο που αρχίζει καθώς η Γη περνά μέσω ενός μέτρια πυκνού διαστημικού νέφους που δεν μπορεί να συμπιέσει την εξωτερική άκρη της ηλιόσφαιρας του ήλιου, σε μια περιοχή μέσα στη γήινη τροχιά. Η ηλιόσφαιρα είναι η έκταση που αρχίζει από την επιφάνεια του ήλιου και φθάνει συνήθως πολύ μακριά, μετά από τις τροχιές των πλανητών. Επειδή παραμένει πέρα από τη γήινη τροχιά, η ηλιόσφαιρα συνεχίζει να εκτρέπει τα σωματίδια της σκόνης μακριά από τον πλανήτη.

Εντούτοις, λόγω της μεγάλης ροής του υδρογόνου από τα διαστημικά νέφη στην ηλιόσφαιρα του ήλιου, ο ήλιος αυξάνει πολύ την παραγωγή ηλεκτρικά φορτισμένων κοσμικών ακτίνων από τα μόρια του υδρογόνου. Το γεγονός αυτό αυξάνει, επίσης, τη ροή των κοσμικών ακτίνων προς τη Γη. Κανονικά, το γήινο μαγνητικό πεδίο και το στρώμα του όζοντος προστατεύουν τη ζωή από τις κοσμικές ακτίνες και την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου.

Τα μέτρια πυκνά διαστημικά νέφη είναι τεράστια, και το ηλιακό σύστημα θα χρειαζόταν 500.000 χρόνια για να διασχίσει ένα από αυτά. Αν η Γη βρισκόταν σε ένα τέτοιο νέφος θα είχε υποβληθεί τουλάχιστον σε μια μαγνητική αντιστροφή. Κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας αντιστροφής, ηλεκτρικά φορτισμένες κοσμικές ακτίνες μπορούν να εισέλθουν στη γήινη ατμόσφαιρα αντί να εκτραπούν από το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη.

Οι κοσμικές ακτίνες μπορούν να μπουν στην ατμόσφαιρα και να σπάσουν τα μόρια του αζώτου, με αποτέλεσμα τον σχηματισμό του οξειδίου του αζώτου. Τα οξείδια του αζώτου θα προκαλούσαν την καταστροφή τουλάχιστον του 40 τοις εκατό του προστατευτικού στρώματος του όζοντος στην ανώτερη ατμόσφαιρα του πλανήτη, ενώ θα προκαλούσαν την καταστροφή περίπου του 80 τοις εκατό του όζοντος πάνω από τις πολικές περιοχές σύμφωνα με τον Pavlov.

Home