Έχασε τη μάχη με τον Homo sapiens ο άνθρωπος του Νεάντερταλ

Πηγή: AP, 26 Φεβρουαρίου 2006

Ο άνθρωπος του Νεάντερταλ εξαφανίστηκε από την Ευρώπη χιλιάδες χρόνια νωρίτερα από ό,τι θεωρούσαν οι προηγούμενες αναλύσεις, γιατί έχασε τη μάχη του ανταγωνισμού για τα τρόφιμα και τη στέγη από τον σύγχρονο άνθρωπο σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν μια εβδομάδα.

Δεξιά: Άνθρωπος του Νεάντερταλ

Η έρευνα χρησιμοποίησε βελτιωμένες μεθόδους ραδιοχρονολόγησης με τον άνθρακα-14, αναθεωρώντας έτσι όσα ξέραμε για τους πρώτους ανθρώπους, και προτείνοντας ότι οι Homo sapiens αποίκισαν την Ευρώπη πιο γρήγορα και συνυπήρξαν με τον άνθρωπο του Νεάντερταλ - τους γενετικούς προγόνους μας - για πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα.

Ο Paul Mellars, καθηγητής της προϊστορίας και της ανθρώπινης εξέλιξης στο πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ και συντάκτης της μελέτης, είπε ότι οι Νεάντερταλ - τα είδη του γένους Homo που έζησε στην Ευρώπη και τη Δυτική Ασία, πριν από περίπου 230.000 χρόνια μέχρι 29.000 χρόνια πριν - ενέδωσε ευκολότερα στον ανταγωνισμό.

"Οι δύο πλευρές ανταγωνίζονταν για τα ίδια εδάφη, τα ίδια ζώα και τα ίδια καύσιμα και κατελάμβαναν τις ίδιες σπηλιές το ίδιο διάστημα. Με αυτό το είδος του ανταγωνισμού, ο Νεάντερταλ επρόκειτο να βγαίνει πάντα ηττημένος", εξηγεί ο Mellars, του οποίου η ανακοίνωση δημοσιεύθηκε στο Nature.

Οι σύγχρονοι άνθρωποι - οι ίδιοι ανατομικά με τους ανθρώπους σήμερα - ήταν επίσης καλύτερα εξοπλισμένοι για να μπορέσουν να αντέξουν μια πτώση κατά 6 βαθμούς Κελσίου στις θερμοκρασίες, περίπου, πριν 40.000 χρόνια. Ο άνθρωπος του Νεάντερταλ εξαφανίστηκε καθώς είχε να αντιμετωπίσει όχι μόνο τους σύγχρονους ανθρώπους, αλλά και την απότομη μεταβολή του κλίματος, που έριξε τη μέση θερμοκρασία κατά 6 βαθμούς Κελσίου.

"Επειδή είχαν καλύτερο ντύσιμο, καλύτερη τεχνολογία και μια καλύτερη χρήση της φωτιάς, οι άνθρωποι ήταν εξοπλισμένοι για να ζήσουν στις δύσκολες συνθήκες", συνεχίζει ο Mellars.

Ο Mellars χρησιμοποίησε τα αποτελέσματα δύο πρόσφατων μελετών για τη χρονολόγηση με άνθρακα 14 - μια διαδικασία που βρίσκει την ηλικία υπολογίζοντας την ραδιενεργό αποσύνθεσης του άνθρακα στα υλικά - για να υπολογίσει καλύτερα τις ημερομηνίες που βρέθηκαν από τα απολιθώματα, τα οστά και άλλα φυσικά στοιχεία που αφορούν τη διάδοση των ανθρώπων.

Οι άνθρωποι και οι Νεάντερταλ, που νομίζαμε ότι συνυπήρχαν  για 10.000 χρόνια στο σύνολο της Ευρώπης, τελικά είναι πιθανότερο να έχουν ζήσει συγχρόνως για μόνο 6.000 χρόνια, προτείνει η νέα μελέτη.

Θεωρούμαστε ότι όλοι μας είμαστε απόγονοι των ανθρωπιδών από την Αφρική

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι τα δύο είδη θα μπορούσαν να έχουν ζήσει δίπλα-δίπλα σε συγκεκριμένους τόπους για μικρές περιόδους, περίπου, για 2.000 έτη μόνο, αλλά ο  Mellars ισχυρίζεται τελικά ότι θα είχαν ζήσει κάτω από ανταγωνισμό για μόνο 1.000 χρόνια.

Ο Chris Stringer, ερευνητής της ανθρώπινης προέλευσης στο μουσείο της φυσικής ιστορίας του Λονδίνου - που δεν συνδέεται με τη μελέτη - είπε ότι η ανακοίνωση ήταν σημαντικό βήμα για να βρούμε την χαρτογράφηση της διάδοσης των ανθρώπινων πληθυσμών.

"Αυτή η μελέτη προτείνει ότι η χρονική περίοδος της πιθανής αλληλεπίδρασης ήταν μικρή, και ευνοεί επίσης την ιδέα ότι ο αντίκτυπος των νεοφερμένων ήταν πράγματι σημαντικός παράγοντας για την εξαφάνιση του Νεάντερταλ, κάτι που έχει συζητηθεί πρόσφατα", λέει ο Stringer.

Δύο νέες μελέτες του στρωματοποιημένου άνθρακα 14 στη λεκάνη Cariaco, κοντά στη Βενεζουέλα, και του άνθρακα 14 στους απολιθωμένους σχηματισμούς των κοραλλιών στον τροπικό Ατλαντικό και Ειρηνικό ωκεανό έχουν δώσει στους επιστήμονες μια καλύτερη ιδέα για την ποσότητα του άνθρακα στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 50.000 ετών.

Στη συνέχεια, αυτή η εργασία επέτρεψε στους ερευνητές να μετατρέψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα έτη του άνθρακα σε ημερολογιακά έτη, λαμβάνοντας υπόψη τις μεταβολές στον ατμοσφαιρικό άνθρακα.

Ο Mellars ισχυρίζεται λοιπόν ότι οι πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι έφθασαν στα Βαλκάνια από το Ισραήλ, περίπου, πριν 46.000 χρόνια, δηλαδή περίπου 3.000 έτη νωρίτερα από αυτό που νομίζαμε μέχρι τώρα.

Η μελέτη του ισχυρίζεται ότι ήταν σε θέση να διαδοθούν δυτικά προς την ατλαντική ακτή σε περίπου 2.500 έως 3.000 έτη, περίπου 1.000 έτη πιο γρήγορα από όσο θεωρούσαν οι επιστήμονες.

"Κι αυτό που μας αποκάλυψε η έρευνα είναι ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ των σύγχρονων ανθρώπων και του Νεάντερταλ ήταν πολύ βραχύτερη, για 6.000 χρόνια αντί των 10.000", εξηγεί ο William Davies, του κέντρου για την ανθρώπινη προέλευση, στο πανεπιστήμιο Southampton, που δεν συνδέθηκε με τη μελέτη.

"Υπάρχει κι άλλη εργασία να γίνει για το Νεάντερταλ στην Ευρώπη και νομίζω ότι το χρονικό διάστημα σχετικά με την αλληλεπίδραση τους θα συνεχίσει να μειώνεται".