|
|
|
Το κλίμα κατηγορείται για τις μεγάλες εξαφανίσεις των ειδώνΠηγή: New Scientist, 3 Απριλίου 2006 |
|
Αμερικανός παλαιοντολόγος θεωρεί ότι η αλλαγή του κλίματος κι όχι η καταστροφική σύγκρουση της γης με αστεροειδή προκάλεσε τις περισσότερες μαζικές εξαφανίσεις - και το ίδιο πράγμα θα μπορούσε να συμβεί και σήμερα. Οι περισσότερες μαζικές εξαφανίσεις των ειδών προκλήθηκαν από τη βαθμιαία αλλαγή του κλίματος κόντρα στη θεωρία της καταστροφικής σύγκρουσης με αστεροειδείς. Αυτή είναι η αμφισβητούμενη αλλά και επαναστατική άποψη ενός παλαιοντολόγου, που λέει ότι το γεγονός αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι είμαστε τώρα στο μέσον μιας μαζικής εξάλειψης. Η νέα άποψη λέει ότι τόσο η μεγαλύτερη εξαφάνιση πάνω στη γη, όσο και οι μικρότερες οφείλονται στην αλλαγή του κλίματος κι όχι σε εξωγενείς παράγοντες, όπως οι πτώσεις αστεροειδών. Έτσι, τα προβλήματα που δημιουργεί η αύξηση της θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα και το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι δεδομένα, και οι φόβοι που υπάρχουν για τις επιπτώσεις του είναι ισχυροί. Τη νέα θεωρία ανέπτυξε ο παλαιοντολόγος Peter Ward του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ στην επιστημονική διάσκεψη Αστροβιολογίας της NASA (AbSciCon) στην Ουάσιγκτον. Ο Ward και οι συνεργάτες του μελέτησαν τα ισότοπα του άνθρακα σε πετρώματα που χρονολογούνται από την Πέρμιαν περίοδο, στο τέλος της οποίας (πριν περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια) σημειώθηκε η πιο μαζική εξάλειψη των ειδών στην ιστορία του πλανήτη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ήταν 100 φορές μεγαλύτερα από τα σημερινά. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι διακυμάνσεις στο κλίμα ήταν απότομες και έντονες για πολλά εκατομμύρια χρόνια, και η κλιματική κατάσταση στον πλανήτη ομαλοποιήθηκε μετά την τελευταία μεγάλη εξαφάνιση (κατά την Κρητιδική Περίοδο) στην οποία εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι. Όμως, σύμφωνα με τον Ward και τους συνεργάτες του η αλλαγή στο κλίμα έγινε τότε από γιγάντιες ηφαιστειακές εκρήξεις, που σημειώθηκαν ταυτόχρονα ή σε πολύ πυκνά διαστήματα, στις οποίες η στάχτη, τα ηφαιστειακά αέρια και η τόφφος κάλυψαν όλη τη Γη. Άλλοι βέβαια παλαιοντολόγοι διαφωνούν, και η διαφωνία τους μετατρέπεται σε μία πραγματικού μεγέθους ακαδημαϊκή φιλονικία. Έτσι, όταν στη διάσκεψη ο αμερικανός Ward τόνισε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα μαζική εξαφάνιση, πολλοί ειδικοί έγιναν έξαλλοι. Βέβαια, οι αντιδρώντες παραδέχονται ότι έγιναν ισχυρότατες ηφαιστειακές εκρήξεις. όμως αυτές δεν ήταν τόσο ισχυρές για να αλλάξουν το κλίμα σε παγκόσμιο επίπεδο τόσα εκατομμύρια χρόνια. Πέντε σημαντικές εξαλείψεις έχουν εμφανιστεί στα προηγούμενα 500 εκατομμύρια χρόνια: Η Ορδοβίτσια, η Δεβόνια, η Πέρμια, η Τριαδική και η Κρητιδική. Υπάρχει μια διαδεδομένη άποψη ότι η Κρητιδική εξάλειψη, που εξαφάνισε τελείως τους δεινοσαύρους πριν 65 εκατομμύρια χρόνια, προκλήθηκε από μία πτώση ενός αστεροειδή πάνω στη Γη. "Είναι τόσο απλή ιδέα που για 20 χρόνια την είχαμε υιοθετήσει λανθασμένα ότι ισχύει ακριβώς για όλες τις εξαλείψεις των ειδών", λέει ο Ward. |
|
Μειώνεται η βιοποικιλότητα εξ αιτίας του ανθρώπου Μια έκθεση του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα επιβεβαιώνει ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί το έκτο κύμα μαζικών εξαφανίσεων ειδών στην ιστορία του πλανήτη και το χειρότερο από την εποχή της εξαφάνισης των δεινοσαύρων, . Οι άμεσες αιτίες της απώλειας της βιοποικιλότητας - η αλλαγή των τροφικών συνηθειών, η υπερεκμετάλλευση της γης, η μεταφορά ξένων ειδών σε άλλα μέρη, ο ευτροφισμός και η κλιματική αλλαγή - δεν δείχνουν σημεία υποχώρησης» αναφέρει η έκθεση Προοπτικές της Παγκόσμιας Βιοποικιλότητας 2, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στη Διεθνή Σύνοδο για τη Βιοποικιλότητα, που οργάνωσε ο ΟΗΕ στη Βραζιλία από 20 έως 31 Μαρτίου 2006. Στο κείμενο της έκθεσης, έκτασης 92 σελίδων, τονίζεται ότι ο ρυθμός εξαφάνισης ειδών είναι σήμερα 1.000 φορές υψηλότερος από ό,τι πριν από τη βιομηχανική επανάσταση, θέτοντας σε κίνδυνο τον παγκόσμιο στόχο που τέθηκε στη Διάσκεψη του Γιοχάνεσμπουργκ το 2002 για σημαντική μείωση του ρυθμού απώλειας βιοποικιλότητας έως το 2010. Ο στόχος είναι δύσκολος, αλλά όχι αδύνατος, να επιτευχθεί, καταλήγουν οι επιστήμονες που συνέταξαν την έκθεση. Η Γη είχε γνωρίσει μέχρι σήμερα πέντε κύματα μαζικών εξαφανίσεων, πριν από 440, 375, 250, 205 και 65 εκατομμύρια χρόνια. Ηφαιστειακές εκρήξεις, κλιματικές αλλαγές και προσκρούσεις αστεροειδών πιστεύεται ότι προκάλεσαν αυτά τα πλανητικής κλίμακας φαινόμενα. Η αιτία για το έκτο κύμα, το οποίο διανύουμε σήμερα, είναι ο ανθρώπινος πληθυσμός των 6,5 δισ. ατόμων, ο οποίος ανταγωνίζεται τη φυσική χλωρίδα και πανίδα για φυσικούς πόρους, μεταφέρει είδη από το ένα μέρος του πλανήτη στο άλλο και επηρεάζει το κλίμα λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων. Σύμφωνα με την Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών που δημοσιεύει κάθε χρόνο η μη κυβερνητική οργάνωση World Conservation Union, τα τελευταία 500 χρόνια έχει καταγραφεί η εξαφάνιση 844 ζώων και φυτών. Ο αριθμός αυτός πιστεύεται ότι πολύ μικρότερος από τον πραγματικό. Η έκθεση δίνει ανάμεικτα αποτελέσματα όσον αφορά τέσσερις επιμέρους στόχους για την προστασία της βιοποικιλότητας. Αναφέρει ότι υπάρχει πρόοδος σε λογικά επίπεδα όσον αφορά την παγκόσμια συνεργασία, αλλά «περιορισμένη» πρόοδος στην εξασφάλιση πόρων και έρευνας -η ετήσια βοήθεια για την προστασία της βιοποικιλότητας μειώθηκε από το 1 δισ. δολάρια το 1998 στα 750 εκατ. δολάρια σήμερα. Αναφέρει επίσης ότι υπάρχει ανεπαρκής πρόοδος στο σχεδιασμό και την εφαρμογή αποφάσεων που αφορούν τη βιοποικιλότητα και ανάμεικτες επιδόσεις στην καλύτερη κατανόηση της βιοποικιλότητας. |