Μια βίαιη σύγκρουση δίνει σε ένα γαλαξία ένα περίεργο σχηματισμό: το 'Μαύρο Μάτι'

Πηγή: Hubble, 10 Ιουνίου 2007

Μια σύγκρουση δύο γαλαξιών έχει αφήσει ένα συγχωνευμένο σύστημα άστρων με μια ασυνήθιστη εμφάνιση καθώς επίσης και παράξενες εσωτερικές κινήσεις. Το αντικείμενο Messier 64 (M64) έχει μια θεαματική σκοτεινή ζώνη από σκόνη, που απορροφά το φως μπροστά από το φωτεινό πυρήνα του γαλαξία ο οποίος είναι γνωστός με το προσωνύμιο γαλαξίας 'Μαύρο Μάτι' ή "Διαβολικό Μάτι".

Πολλές λεπτομέρειες της σκοτεινής ζώνης του κεντρικού μέρους του γαλαξία M64 έχουν αποκαλυφθεί με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Ο γαλαξίας M64 είναι πολύ γνωστός μεταξύ των ερασιτεχνών αστρονόμων λόγω της εμφάνισής του με τα μικρά τηλεσκόπια. Καταχωρήθηκε αρχικά το 18ο αιώνα από το γάλλο αστρονόμο Messier. Είναι τοποθετημένος στον αστερισμό της Κόμης της Βερενίκης, και απέχει κατά προσέγγιση 17 εκατομμύρια έτη φωτός από τη γη.

Με μια πρώτη ματιά, ο γαλαξίας M64 εμφανίζεται να είναι ένας αρκετά κανονικός σπειροειδής γαλαξίας. Όπως και στην πλειοψηφία των άλλων γαλαξιών, όλα τα αστέρια του M64 περιστρέφονται προς την ίδια κατεύθυνση, δεξιόστροφα όπως φαίνεται στην εικόνα του Hubble. Εντούτοις, λεπτομερείς μελέτες κατά τη δεκαετία του '90 οδήγησαν σε μια αξιοπρόσεκτη ανακάλυψη: ότι το διαστρικό αέριο στις εξωτερικές περιοχές του M64 περιστρέφεται προς την αντίθετη κατεύθυνση από ότι το αέριο και τα αστέρια στις εσωτερικές περιοχές.

Σε μια δε περιοχή, όπου τα αέρια που περιστρέφονται αντίθετα συγκρούονται, συμπιέζονται και μετά συστέλλονται, υπάρχει ένας έντονος σχηματισμός νέων άστρων. Στην εικόνα ιδιαίτερα αξιοπρόσεχτο είναι τα καυτά, μπλε νέα αστέρια που μόλις δημιουργήθηκαν, μαζί με τα λαμπρά ροζ νέφη του αερίου υδρογόνου, που φθορίζουν όταν πέφτει πάνω τους υπεριώδες φως από τα νεοσχηματισμένα αστέρια.

Οι αστρονόμοι θεωρούν ότι το αέριο που περιστρέφεται αντίθετα προέκυψε όταν απορρόφησε ο γαλαξίας M64 έναν δορυφορικό γαλαξία με τον οποίο συγκρούστηκε, ίσως περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο έτη πριν. Αυτός ο μικρός δορυφορικός γαλαξίας έχει τώρα σχεδόν καταστραφεί εντελώς, αλλά τα σημάδια της σύγκρουσης παραμένουν στην αντίθετη κίνηση του αερίου στην εξωτερική άκρη του M64.

Η παραπάνω εικόνα του M64 λήφθηκε με την Wide Field Planetary Camera 2 του Hubble (WFPC2). Η χρωματιστή αυτή εικόνα είναι μια σύνθεση πολλών άλλων εικόνων που λήφθηκαν μέσω τεσσάρων διαφορετικών χρωματικών φίλτρων. Αυτά τα φίλτρα απομονώνουν το μπλε και το εγγύς του υπέρυθρου φως, μαζί με το κόκκινο φως που εκπέμπονται από τα άτομα του υδρογόνου και το πράσινο φως από το Strömgren y.