Οι ανθρωπίδες Hobbit ήταν στην πραγματικότητα νάνοι κρετίνοι λένε τώρα επιστήμονες

Πηγή: AFP, 5 Μαρτίου 2008

Ανθρωπολόγοι πυροδότησαν κι άλλο την διαμάχη γύρω από τους χόμπιτ, που το κρανίο τους βρέθηκε σε μια σπηλιά στο μακρινό νησί Flores της Ινδονησίας πριν τέσσερα χρόνια.

Επιστήμονες αντίθετοι στην προσπάθεια κάποιων να ορίσουν τα χόμπιτ ως ξεχωριστό κλάδο του ανθρώπινου οικογενειακού δένδρου, υποστηρίζουν ότι οι μικροσκοπικοί στο μέγεθος κάτοικοι των σπηλαίων ήταν απλά Homo Sapiens που δεν αναπτύχθηκαν σε μέγεθος, ενώ ήταν νοητικά καθυστερημένοι εξαιτίας της έλλειψης ιωδίου κατά την εγκυμοσύνη.

Η ονομασία τους Hobbit προέρχεται από ένα λαό σε μυθιστόρημα του Tolkien, ενώ έφταναν μόλις το ένα μέτρο σε ύψος. Θεωρείται δε ότι έζησαν πριν από 18.000 χρόνια στη νήσο Φλόρες της Ινδονησίας.

Η επιστημονική ομάδα από Αυστραλούς και Ινδονήσιους που ανήγγειλε την ανακάλυψη το 2004 τίμησε τους κατοίκους της σπηλιάς με το όνομα Homo floresiensis, ή Άνθρωπος Flores, για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό τους ότι τα hobbits ήταν ένα νέο είδος ανθρώπου.

Οι ίδιοι βασίστηκαν στο γεγονός ότι ο Homo Erectus είχε βρεθεί στη νήσο Φλόρες πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια περίπου.

Εξορισμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, οι ανθρωπίδες απέκτησαν μέσω της εξέλιξης μικρό ανάστημα για να αντιμετωπίσουν τα ελάχιστα διαθέσιμα τρόφιμα στο νησί. Τα λίθινα εργαλεία καθώς και τα ζωικά υπολείμματα παρουσίαζαν ότι ήταν ειδικευμένα στο κυνήγι, και τη σφαγή.

Πράγματι, το είδος αυτό ήταν τόσο επιτυχημένο, επιχειρηματολόγησαν οι επιστήμονες, που για πολλά χρόνια οι hobbits έζησαν δίπλα-δίπλα με το Homo Sapiens, τον Έμφρων Άνθρωπο με το μεγάλο κρανίο  -- μια ιδέα που υπονοεί ότι τα δύο είδη μπορεί να ήταν κάτι περισσότερο από αγαπημένα ξαδέλφια.

Η συγκεκριμένη θεωρία έχει προκαλέσει μία από τις μεγαλύτερες αντιπαραθέσεις στην ανθρωπολογία, σε τέτοιο σημείο που έχουν σημειωθεί προστριβές ακόμα και σε θέματα πρόσβασης στο συγκεκριμένο σημείο καθώς και στα ίδια τα υπολείμματα. .

Στην πιο πρόσφατη διαμάχη, αυστραλοί επιστήμονες λένε ότι τα hobbits είναι Homo Sapiens που γεννήθηκαν χωρίς έναν λειτουργικό θυροειδή, μια συνθήκη που τα καταδίκασε να είναι νάνοι κρετίνοι.

Κατά συνέπεια, τα hobbits θα ήταν περιορισμένοι στο μέγεθος καθώς και στις διανοητικές και μηχανικές δεξιότητες, αν και όχι τόσο άσχημα όσο τα άτομα με μικροκεφαλία -- ένας ανώμαλα μικροσκοπικός εγκέφαλος -- ή άλλες νευρολογικές ανικανότητες.

"Ο νάνο-κρετινσμός είναι το αποτέλεσμα της σοβαρής ανεπάρκειας ιωδίου στην εγκυμοσύνη, σε συνδυασμό με διάφορους άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες," εξηγεί ο συντάκτης της ανακοίνωσης Peter Obdendorf του πανεπιστημίου RMIT.

Ο Obdendorf υποστηρίζει ότι οι ανθρωπίδες αυτοί έγιναν κρετίνοι επειδή ζούσαν μακριά από τη θάλασσα - η σπηλιά απέχει 24 χιλιόμετρα από τις ακτές- και η δίαιτά τους δεν περιείχε αρκετό ιώδιο, απαραίτητο για τη σύνθεση των ορμονών του θυρεοειδή. Το πρόβλημα επέτειναν διάφορα τοξικά φυτά της περιοχής που χρησιμοποιούνταν ως τροφή και μείωναν περαιτέρω τη διαθεσιμότητα του ιωδίου.

"Οι νάνοι κρετίνοι αυξάνονται μέχρι περίπου ένα μέτρο και τα κόκαλά τους έχουν διακριτικά χαρακτηριστικά πολύ παρόμοια με αυτά των Flores hobbits.

"Η έρευνά μας προτείνει ότι αυτά τα απολιθώματα δεν είναι ένα νέο είδος, αλλά μάλλον τα υπολείμματα των ανθρώπων που έπασχαν από αυτή την νόσο."

Η μελέτη εστιάζεται σε μια υπερβολικά μικρή υπόφυση μέσα στο κρανίο, μια ανατομική ανωμαλία που παρατηρείται συχνά στον κρετινισμό. Στους σκελετούς των hobbit, αυτή ήταν πολύ μικρή  και είναι μια σφραγίδα αυτών των νάνων κρετίνων που το μέγεθος του εγκεφάλου τους είναι κατά προσέγγιση το μισό του κανονικού, λέει ο Obdendorf.

Υπάρχουν δε κι άλλα σημάδια αυτών των νάνων κρετίνων (κακώς αναπτυγμένο πηγούνι κλπ) στα οποία βασίστηκε το στρατόπεδο των επιστημόνων για να τους θεωρήσει ως ξεχωριστό είδος τους Χόμπιτ.

Οι προηγούμενες επιθέσεις στην υπόθεση hobbit είχαν πει ότι οι Χόμπιτ ήταν νάνοι  Homo Sapiens, αλλά τώρα είναι η πρώτη φορά που επιστήμονες πρότειναν ότι ο νανισμός προέκυψε από τη διατροφή κι όχι στην ενδογαμία.

Οι ερευνητές λένε ότι υπάρχουν ανεκδοτικά στοιχεία από την τοπική λαογραφία για να υποστηριχτεί ο ισχυρισμός τους, ότι οι τροφές τους περιείχαν λίγο ιώδιο.

Οι άνθρωποι Nage στο κέντρο της νήσου Flores λένε οι ιστορίες των προγόνων που ονομάζονται "gogo ebu" και που έζησαν στις σπηλιές, ήταν κοντοί, πρόχειρα στεγασμένοι, τριχωτοί, κοιλαράδες, ηλίθιοι, που έκλεβαν τα τρόφιμα, δεν μπορούσαν να μαγειρέψουν και είχαν μια ατελή γλώσσα.

"Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι όλα σύμφωνα με τους νάνους κρετίνους του σημερινού ανθρώπου," λέει η μελέτη.

Ωστόσο οι επιστήμονες που πρότειναν τη θεωρία του νέου είδους εμμένουν στις απόψεις τους και υποστηρίζουν ότι το εκμαγείο που χρησιμοποιήθηκε στη νέα ανάλυση δεν ήταν αρκετά καλής ποιότητας ώστε να εκτιμηθεί με ασφάλεια το μέγεθος της υπόφυσης.

Μέχρι να βρεθεί στην περιοχή και κάποιο άλλο κρανίο του Ανθρώπου της Φλόρες, η επιστημονική διαμάχη φαίνεται ότι θα συνεχιστεί.

Η έρευνα, που δημοσιεύεται στη βρετανική επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society B, βασίστηκε σε εκμαγεία του κρανίου.

Οστά που ήταν αιτία τριβών ανάμεσα στους επιστήμονες κατά το παρελθόν

Άτομο PILTDOWN: Τα λίθινα εργαλεία και κρανία ενός προφανούς ατόμου σαν πίθηκος ξεθάφτηκαν από αποθέσεις αμμοχάλικου στην τοποθεσία Piltdown, στο Ανατολικό Σάσσεξ μεταξύ του 1911 και 1915 και αμέσως δηλώθηκαν σαν την "ελλείπουσα σύνδεση" μεταξύ των πίθηκων και των ανθρώπων. Το 1953, μια μελέτη έδειξε ότι τα χειροποίητα αντικείμενα ήταν επιμελημένες παραποιήσεις, ένα μίγμα οστών ανθρώπων και πιθήκων. Μια από τις μεγαλύτερες επιστημονικές ανακαλύψεις για την ανθρώπινη προέλευση πιστοποιήθηκε σαν μια μεγάλη εξαπάτηση.

Άτομο TOUMAI: Γάλλοι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα κρανίο έξι έως επτά εκατομμυρίων ετών στο βόρειο Τσαντ το 2002, Η τυπική ονομασία του είναι Sahelanthropus tchadensis. Το πλάσμα αυτό έγινε το παλαιότερο γνωστό μέλος της ανθρώπινης οικογένειας. Άλλοι επιστήμονες όμως το απομάκρυναν αργότερα από την οικογένεια των ανθρώπων ως ανήκοντας σε ένα εξαφανισμένο είδος πίθηκου που δεν περπατούσε σε δύο πόδια, ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης οικογένειας. Το περιοδικό Science, εντούτοις, ψήφισε την ανακάλυψη αυτή σαν τη σημαντική ανακάλυψή του έτους 2002.

Άτομο DMANISI: Οι επιστήμονες ανακάλυψαν διάφορα κρανία των πρώτων ανθρώπων που χρονολογούνται σε περίπου 1,8 εκατομμύρια χρόνια πριν, πλησίον του Dmanisi στη Γεωργία. Τα πλάσματα με μικρό εγκέφαλο άνηκαν σε ένα γνωστό είδος, τον Homo erectus και έγινε συζήτηση πάνω στις πρώιμες ανθρώπινες μεταναστεύσεις. Μια θεωρία θέλει τον Homo  erectus να πέθανε και να αντικαταστάθηκε από τον Homo sapiens, μια άλλη θεωρία θέλει τα δύο είδη να διασταυρώθηκαν και οι σύγχρονοι άνθρωποι εξελίχθηκαν όχι απλώς στην Αφρική αλλά σε διάφορες περιοχές του κόσμου.