Ανακαλύφθηκαν στον Άρη αποθέσεις χλωριούχων αλάτων, μια πιθανή θέση για να βρούμε αρχαία ίχνη ζωής στον Άρη

Πηγή: ScienceDaily, 20 Μαρτίου 2008

Επιστήμονες με τη βοήθεια της κάμερας THEMIS πάνω στον δορυφόρο Mars Odyssey ανακάλύψαν τα πρώτα στοιχεία για αποθέσεις χλωριούχων αλάτων, σε πολυάριθμες θέσεις στον Άρη. Αυτές οι αποθέσεις, λένε οι επιστήμονες, παρουσιάζονται εκεί που κάποτε  το νερό ήταν άφθονο και μπορεί, επίσης, να προσφέρουν αποδείξεις για την ύπαρξη Αρειανής ζωής κατά το παρελθόν. 

Στην εικόνα οι θέσεις όπου ανακαλύφθηκαν οι αποθέσεις χλωριούχων αλάτων, μια θέση για να ψάξουμε για αρχαία ίχνη της ζωής

Υπολογίζεται ότι οι αποθέσεις είναι ηλικίας 3.5 με 3.9 δισεκατομμυρίων ετών (στο μέσον μιας περιόδου που λέγεται εποχή Noachian), ενώ θεωρούνται πως οφείλονται σε νερό που εξατμίστηκε. Πρόκειται για στην μία διαδικασία που οδηγεί στον σχηματισμό χλωριούχων αλάτων και στην Γη,  η άλλη οφείλεται στην διαφυγή ηφαιστειακών αερίων από το έδαφος.

Επίσης, τα άλατα αυτά διατήρησαν τα ίχνη κάθε οργανικής ύλης που ήρθε σε επαφή με το νερό, αν μάλιστα υπήρχε και αρχαία ζωή εκεί τότε πρέπει να έχει αφήσει και αυτή κάποια ίχνη.

Οι επιστήμονες δεν πιστεύουν ότι τα ίχνη αυτά είναι κατάλοιπα ενός μεγάλου αρχαίου ωκεανού, αλλά πρόκειται για περιοχές όπου είχαμε συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων νερού.  Σε ορισμένες δε περιπτώσεις βρέθηκαν και κανάλια τα οποία οδηγούν στις αποθέσεις, τα οποία υποδηλώνουν ότι υπήρχε συνεχής ροή νερού.

Η ομάδα με επικεφαλής το Mikki Osterloo του πανεπιστημίου της Χαβάης συντόνισε την κάμερα THEMIS πάνω στο Mars Odyssey με σκοπό να ανακαλύψει και να χαρτογραφήσει τις Αρειανές αποθέσεις χλωριούχων αλάτων.

Η κάμερα THEMIS παίρνει εικόνες σε πέντε οπτικές ζώνες και 10 υπέρυθρες. Στα υπέρυθρα μήκη κύματος, οι μικρότερες λεπτομέρειες που το THEMIS μπορεί να δει στην Αρειανή επιφάνεια είναι διαμέτρου 100 μέτρων.

Οι επιστήμονες βρήκαν περίπου 200 μεμονωμένες θέσεις στο Αρειανό νότιο ημισφαίριο που δείχνουν φασματικά χαρακτηριστικά χλωριούχων αλάτων. Αυτές οι αλμυρές αποθέσεις εμφανίζονται στα μέσα έως τα χαμηλά γεωγραφικά πλάτη σε όλο τον πλανήτη, μέσα σε μια αρχαία έκταση γεμάτη κρατήρες.

Οι θέσεις αυτές έχουν έκταση που κυμαίνεται από περίπου ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο έως περίπου 25 τετραγωνικά χιλιόμετρα, και δεν δείχνουν να συνδέονται όλες μαζί. Άρα δεν πιστεύουν οι ερευνητές ότι προήλθαν όλες από ένα μεγάλο ωκεανό νερού στην επιφάνεια του Άρη. Αλλά μάλλον θα μπορούσαν να προέλθουν από υπόγεια νερά που φθάνουν στην επιφάνεια από πιο χαμηλά σημεία. Το νερό θα εξατμίστηκε και άφησε ορυκτά αποθέματα, τα οποία αυξήθηκαν με την πάροδο του χρόνου.

Έρευνα για ζωή

Μέχρι τώρα, οι επιστήμονες που ψάχνουν για αποδεικτικά στοιχεία της παρουσίας αρχαίας ζωής στον Άρη, έχουν εστιάσει την προσοχή τους κυρίως σε μια χούφτα θέσεων που παρουσιάζουν στοιχεία για μεταλλεύματα αργίλου ή θειικών αλάτων. Ο συλλογισμός τους είναι ότι η άργιλος (ο πηλός) δείχνει τη διάβρωση από το νερό και ότι τα θειικά άλατα μπορούν να διαμορφωθούν από την εξάτμιση του νερού.

Η νέα έρευνα, εντούτοις, προτείνει έναν εναλλακτικό στόχο μεταλλευμάτων στοχεύοντας σε βιολογικά υπολείμματα. Από τη φύση τους, οι αλμυρές αποθέσεις δείχνουν πολύ νερό, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να παραμείνει μέσα στις λίμνες καθώς εξατμίζεται. Κι ο χώρος αποτελεί έναν εν δυνάμει βιότοπο.

Οι αποθέσεις όπως εξηγούν οι επιστήμονες βρίσκονται σε χώρους που πιθανώς είναι ιζηματώδεις λεκάνες. Εάν τις κοιτάξετε από ψηλά μπορείτε να βρείτε μόνο ένα ίχνος οργανικών υλικών, επειδή είναι αραιά διασκορπισμένα. Αλλά κατά τη διάρκεια μιας μακράς χρονικής περιόδου, εξηγούν, το νερό που ρέει σε μια λεκάνη μπορεί να συγκεντρώσει οργανικά υλικά, τα οποία θα μπορούσαν να συντηρηθούν αρκετά καλά στο άλας.

Εάν ο κόκκινος πλανήτης είχε κάποτε ζωή είναι η μεγαλύτερη επιστημονική ερώτηση, η οποία και οδηγεί την έρευνα στον Άρη. Στη γη, το αλάτι έχει αποδειχθεί εντυπωσιακά καλό στη συντήρηση του οργανικού υλικού. Παραδείγματος χάριν, τα βακτηρίδια έχουν αναβιωθεί στο εργαστήριο μετά τη συντήρηση τους σε αλμυρές αποθέσεις για εκατομμύρια χρόνια.

Η NASA μελετά αυτήν την περίοδο τις πιθανές περιοχές προσεδάφισης για  το Mars Science Laboratory (MSL), ένα νέας γενιάς ρόβερ, που μάλλον θα εκτοξευτεί το φθινόπωρο του 2009. Περιοχές με μεγάλες αποθέσεις αργίλου είναι πρώτα στον κατάλογο της NASA με τις επίλεκτες υποψήφιες θέσεις για την προσεδάφιση του ρόβερ.

Οι εικόνες αυτές μας ήρθαν λίγο πριν από την άφιξη στον Άρη του διαστημοπλοίου Φοίνιξ, και την προσεδάφιση μιας ρομποτικής διαστημοσυσκευής (Phoenix Mars Lander). Η αποστολή αυτή αναμένεται να στείλει ακόμα πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες και επιστημονικά ευρήματα. Όμως οι αποθέσεις που βρέθηκαν είναι μακριά από τις πολικές περιοχές όπου σχεδιάζεται να προσγειωθεί στις 25 Μαΐου το ρόβερ.