Οι ωκεανοί θερμαίνονται ταχύτερα απ ' ό,τι πιστεύαμε μέχρι τώρα

Πηγή: Agençe France-Presse BBC, 19 Ιουνίου 2008

Οι ωκεανοί της γης πρέπει να θερμαίνονται κατά 50% ταχύτερα κατά τα τελευταία 40 χρόνια απ ' ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι τώρα, λόγω της αλλαγής του κλίματος, ανέφεραν ερευνητές του κλίματος της Αυστραλίας και των ΗΠΑ.

Ένας πλημμυρισμένος δρόμος στo Μπανγκλαντές. Οι νέες έρευνες δείχνουν ότι οι ωκεανοί επειδή θερμαίνονται ταχύτερα συμβάλλουν στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας απειλώντας τις παράκτιες περιοχές ανά την υφήλιο.

Χάρις στις υψηλότερες θερμοκρασίες των ωκεανών διαστέλλεται το νερό, συμβάλλοντας έτσι στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε μικρά νησιώτικα κράτη και απειλώντας με ολοκληρωτική καταστροφή τις πόλεις σε χαμηλό υψόμετρο, και τις πυκνοκατοικημένες περιοχές στα Δέλτα των ποταμών του πλανήτη.

Το στρώμα του πάγου στην Γροιλανδία περιέχει αρκετό νερό για να αυξήσει τα επίπεδα των ωκεανών κατά επτά μέτρα, που αν συμβεί θα σκεπαστούν με θαλασσινό νερό πόλεις από τη Σαγκάη έως την Ντάκα του Μπανγκλαντές.

Η μελέτη, που δημοσιεύεται στο βρετανικό περιοδικό Nature, είναι άλλη μία επιστημονική προειδοποίηση σχετικά με το ρυθμό και τις συνέπειες της ανόδου των ωκεανών. Επίσης, διορθώνει την περσινή έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPCC), σύμφωνα με τους συγγραφείς.

Θερμότητα και πάγος

Για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας οι αιτίες είναι δύο: τη θερμική διαστολή του θαλασσινού νερού, καθώς και οι πρόσθετες πηγές νερού από την τήξη των πάγων. Αμφότερες οι διαδικασίες προκαλούνται από την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Μια εκτεταμένη τήξη του Αρκτικού πάγου θα είχε μεγάλη επίδραση στην άγρια πανίδα

Η προσπάθεια να υπολογίσουμε την συμβολή του κάθε παράγοντα στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, είναι κρίσιμης σημασίας για την κατανόηση της αλλαγής του κλίματος, καθώς και την πρόβλεψη των μελλοντικών αυξήσεων της θερμοκρασίας, λένε οι επιστήμονες.

Αλλά μέχρι τώρα, υπήρξε μια αβεβαιότητα μεταξύ των προβλέψεων των κλιματικών μοντέλων, καθώς και των παρατηρήσεων των επιστημόνων που συγκεντρώνουν δεδομένα από τους ωκεανούς.

"Οι αριθμοί δεν συμφωνούσαν", "δήλωσε ο Peter Geckler, συν-συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο Πρόγραμμα για το Μοντέλο των Κλιματικών Αλλαγών στο Εργαστήριο Lawrence Livermore στην Καλιφόρνια.

Δεξιά: Μετά από ένα δριμύ χειμώνα ο πάγος έλιωσε ακόμα πιο γρήγορα σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Αυτό δείχνει και ΄το σχετικό διάγραμμα. Στις αρχές του 2008 η έκταση της Αρκτικής η οποία καλυπτόταν από πάγο ήταν μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των αρχών του 2007. Αλλά τον Ιούνιο του 2008 ο πάγος της Αρκτικής έχει μειωθεί στα επίπεδα του Ιουνίου 2007- όταν μάλιστα στη διάρκεια του περασμένου καλοκαιριού σημειώθηκε ρεκόρ όλων των εποχών στα ποσοστά μείωσης του θαλάσσιου πάγου.

"Όταν οι προηγούμενοι ερευνητές προσπάθησαν να συμφωνήσουν όλες τις εκτιμήσεις των δύο συνεισφορών για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας"  - τη θερμική διαστολή του νερού, την τήξη των παγετώνων, των πάγων και των παγοστρωμάτων, μαζί με τις αλλαγές στην χερσαία αποθήκευση - "δεν ταίριαζαν με την ανεξάρτητη εκτιμούμενη συνολική άνοδο της στάθμης της θάλασσας",  λέει ο ίδιος.

Συνδυασμός μοντέλων

Η νέα μελέτη, με επικεφαλής την Catia Domingues του Κέντρου για τον Καιρό και το Κλίμα της Αυστραλίας είναι η πρώτη έρευνα που συμβίβασε τα κλιματικά μοντέλα με τα παρατηρηθέντα δεδομένα. Χρησιμοποιώντας νέες τεχνικές για να αξιολογήσει τις θερμοκρασίες των ωκεανών σε βάθος 700 μέτρων από το 1961 έως το 2003, η έρευνα δείχνει ότι η θερμότητα συνέβαλε σε μια αύξηση της ανόδου της θάλασσας κατά 0,53 χιλιοστό ανά έτος, και όχι μια αύξηση κατά 0,32 χιλιοστά όπως αναφέρθηκε από την IPCC.

"Τα αποτελέσματά μας είναι σημαντικά για την κοινότητα των κλιματικών μοντέλων, επειδή θα τονώσει την εμπιστοσύνη στα κλιματικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται για τις προβλέψεις στην παγκόσμια άνοδο της στάθμης της θάλασσας, όπως προκύπτει για τη συσσώρευση της θερμότητας στους ωκεανούς," ανέφερε η Domingues σε μια δήλωση της. "Κι αυτό εν συνεχεία θα βοηθήσει στον κατάλληλο σχεδιασμό για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων, καθώς και στην ανάπτυξη στρατηγικών προσαρμογής," πρόσθεσε.

Οι ωκεανοί του πλανήτη αποθηκεύουν πάνω από το 90 τοις εκατό της θερμότητας στο σύστημα του κλίματος της Γης, και δρουν ως μια ενδιάμεση ζώνη απορρόφησης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Λιώνει ο πάγος στην Αρκτική με ταχείς ρυθμούς

Η πιο ανησυχητική πρόβλεψη συνδέεται με τη διαπίστωση ότι πολλά τμήματα του πάγου της Αρκτικής είναι τόσο λεπτά ώστε πολύ εύκολα μπορεί να λιώσουν. Για αυτό δεν αποκλείεται μέσα στα επόμενα πέντε ως δέκα χρόνια η Αρκτική να μην έχει καθόλου πάγους για κάποιο χρονικό διάστημα, κάθε καλοκαίρι.

Αριστερά: Σύγκριση της παγοκάλυψης κατά το 1980 και το 2007. Είναι εμφανής η υποχώρηση των πάγων.

Εφέτος τον χειμώνα είχαμε λίγο περισσότερο πάγο από πέρυσι, γιατί ο χειμώνας φέτος ήταν βαρύς. Το πρόβλημα είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος του πάγου που επιπλέει έχει λεπτύνει υπερβολικά. Συνεπώς, ακόμα και αν έχουμε ένα κανονικό καλοκαίρι, κινδυνεύει να λιώσει, εξηγεί η Julienne Stroeve ερευνήτρια από την NSIDC.  

Και η ΝΑSΑ κατέγραψε ότι τον περασμένο Μάρτιο η περιοχή της Αρκτικής που καλυπτόταν από θαλάσσιο πάγο ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη σε έκταση από το 2007. Το μεγαλύτερο μέρος ωστόσο αυτού του πάγου ήταν λεπτοί όγκοι, οι οποίοι είχαν δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα που πέρασε.

Οι επιστημονικές προβλέψεις γίνονται ολοένα και πιο δυσοίωνες. Πριν από λίγα χρόνια οι ερευνητές εκτιμούσαν ότι η Αρκτική δεν θα είχε πάγους τα καλοκαίρια ως το 2080. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη «κατέβηκε» γύρω στο 2030 με 2050, σύμφωνα με νέα επιστημονικά μοντέλα.

Μέχρι που ήρθε το καλοκαίρι του 2007, κατά το οποίο οι πάγοι της Αρκτικής θάλασσας συρρικνώθηκαν σε ποσοστό ρεκόρ αφότου άρχισε η καταγραφή τους, φθάνοντας τα 4,2 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα (από 7,8 εκατ. τ. χλμ. το 1980). Βασισμένη σε αυτά τα δεδομένα, ομάδα ερευνητών προέβλεψε πέρυσι ότι οι πάγοι θα έχουν εξαφανιστεί το καλοκαίρι από την Αρκτική ως το 2013.

"Φοβάμαι ότι θα σπάσουμε το ρεκόρ του 2007... Και αν συμβεί αυτό, νομίζω ότι το 2013 δεν είναι μακριά", προειδοποιεί η Julienne Stroeve.

Από κλιματικής απόψεως, το λιώσιμο των πάγων θα επισπεύσει την άνοδο της θερμοκρασίας και της στάθμης των θαλασσών.

"Ο θαλάσσιος πάγος έχει μεγαλύτερη δυνατότητα αντανάκλασης (μεγαλύτερη albedo) απ΄ ό,τι το νερό του ωκεανού, γι΄ αυτό όταν ο πάγος λιώνει το νερό απορροφά περισσότερη ηλιακή ενέργεια και θερμαίνεται περισσότερο, με αποτέλεσμα να θερμαίνεται με τη σειρά της και η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας - ακόμα και της ατμόσφαιρας πάνω από τους πάγους της Γροιλανδίας", τονίζει ο Ian Willis, από το Ινστιτούτο Πολικής Έρευνας Scott του Κέιμπριτζ.

Ήδη οι πάγοι της Γροιλανδίας έχουν χάσει τον πάγο τους προς τους ωκεανούς, συνεισφέροντας στην βαθμιαία άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ο πάγος της Αρκτικής συγκρατεί αρκετό νερό ικανό να ανυψώσει κατά 7 μέτρα τη στάθμη όταν λιώσει.