Λιώνουν με διπλάσιο ρυθμό οι παγετώνες

Πηγή: AFP, 17 Μαρτίου 2008

Τα πιο πρόσφατα στοιχεία όσον αφορά τους παγετώνες που λειώνουν δείχνουν ένα ψυχρό μέλλον για τους γιγάντιους οργανισμούς που ζουν στους πάγους, αναγκάζοντας έτσι το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) να πιέσει όλες τις χώρες, ώστε να συμφωνήσουν σε ένα νέο σύμφωνο μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.

Σύμφωνα με την UNEP τα στοιχεία από σχεδόν 30 παγετώνες αναφοράς σε εννέα οροσειρές δείχνουν ότι ο μέσος ρυθμός τήξης των παγετώνων υπερδιπλασιάστηκε μεταξύ του 2004-05 και του 2005-2006.

Σύμφωνα με προειδοποίηση του Εθνικού Κέντρου Χιονιού και Πάγων του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, ένα τμήμα των αιώνιων πάγων της Ανταρκτικής ίσο με σχεδόν την τετραπλάσια επιφάνεια της πόλης του Παρισιού άρχισε να διαλύεται.

Οι εικόνες που μεταδόθηκαν δορυφορικά,επιβεβαιώνουν ότι η διάλυση του πάγου αφορά ήδη τμήμα 414 τετραγωνικών χιλιομέτρων και άρχισε στις 28 Φεβρουαρίου 2008 με την ξαφνική αποσύνδεση ενός παγόβουνου μήκους 25,5 χιλιομέτρων και πλάτους 2,4 χιλιομέτρων στη νοτιοδυτική του πλευρά.

Και το αποτέλεσμα θα είναι στις επόμενες δεκαετίες τεράστιοι παγετώνες να υποχωρήσουν, λίμνες να ξεχειλίσουν, χιονοστιβάδες να πολλαπλασιαστούν, ποτάμια να πλημμυρίζουν και μετά να εξατμίζονται και η στάθμη των θαλασσών να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.

Κατά συνέπεια, ολόκληρες κοινότητες θα στερηθούν το νερό, οι σοδειές θα καταστραφούν και θα παραλύσουν οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί, ενώ ο τρόπος ζωής των ανθρώπων θα αλλάξει ριζικά.

Θα προκληθεί μια τεράστια αλλαγή, από τα προς το ζην στα νοικοκυριά μέχρι τις μεγάλες βιομηχανίες, επισημαίνουν οι επιστήμονες.

Οι περιοχές με την υψηλότερη επικινδυνότητα λόγω της υποχώρησης των πάγων είναι η Ινδία, τα ποτάμια της οποίας τροφοδοτούνται από τους πάγους των Ιμαλαΐων. Τεράστιοι πληθυσμοί θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην εξεύρεση τροφής, καθώς η ζωή 360 εκατομμυρίων ατόμων βασίζονται στα νερά του Γάγγη στην Ινδία και άλλων 388 εκατομμυρίων ανθρώπων στον ποταμό Γιανγκτζέ της Κίνας.

Ο Achim Steiner, εκτελεστικός διευθυντής UNEP, λέει ότι το φαινόμενο αυτό των παγετώνων είναι ίσως μεταξύ αυτών που προξενούν τον περισσότερο φόβο. Και συνέχισε ότι το 2009 θα είναι ένα κρίσιμο έτος με την συνάντηση που θα γίνει στην Κοπεγχάγη, όπου θα γίνουν διαπραγματεύσεις για ένα νέο σύμφωνο που θα αντικαταστήσει το Πρωτόκολλο του Κιότο.

"Εδώ οι κυβερνήσεις πρέπει να συμφωνήσουν σχετικά με μια αποφασιστική νέα μείωση εκπομπών και ένα καθεστώς στραμμένο στην προσαρμογή. Διαφορετικά, το περιθώρια των ελιγμών που θα έχουμε καθώς οι ευκαιρίες να δράσουμε θα είναι μικρές¨.

"Ενώ είμαι πάντα προσεκτικός σχετικά με τους πολέμους για το νερό, σίγουρα το ενδεχόμενο το νερό να γίνει αιτία περισσότερων εντάσεων και, όπου υπάρχουν ήδη συγκρούσεις να αυξηθούν, είναι ένα άλλο ζήτημα που δεν είναι υποθετικό", τονίζει ο Achim Steiner.

Οι δύο εικόνες δείχνουν την εξέλιξη του παγετώνα στο Jacabamba Glacier στο Περού. Η εικόνα αριστερά όπως ήταν το 1980 και η δεξιά όπως ήταν το 2000.

Με βάση το πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, το UNEP  έχει παρακολουθήσει τους παγετώνες για περισσότερο από ένα αιώνα, και σημείωσε ότι μεταξύ του 1980-1999, η μέση απώλεια του πάγου ήταν 0,3 μέτρα ετησίως έναντι 0,5 μέτρων μετά από την έναρξη της νέας χιλιετίας.

"Οι πιο πρόσφατοι αριθμοί δείχνουν μια τάση επιτάχυνσης χωρίς κανένα προφανές τέλος στο φαινόμενο," τονίζει ο Wilfried Haeberli, διευθυντής του προγράμματος παρακολούθησης των παγετώνων (World Glacier Monitoring Service)

Κατά μέσον όρο, ένα μέτρο νερό αντιστοιχεί σε πάγο πάχους 1,1 μέτρων, που υποδεικνύει περαιτέρω συρρίκνωση το 2006 κατά 1,5 πραγματικά μέτρα και από το 1980 μια συνολική μείωση του πάχους του πάγου μόλις πάνω από 11,5 μέτρα.

Δύο σενάρια κυριαρχούν στις τάξεις της επιστημονικής κοινότητας για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, είναι το αισιόδοξο και το απαισιόδοξο, όμως και τα δύο είναι εφιαλτικά. Το πρώτο προβλέπει μια αύξηση στη θερμοκρασία του πλανήτη της τάξεως των 2 βαθμών Κελσίου, έως το 2100, ενώ με βάση το απαισιόδοξο η αύξηση θα είναι στους 4 βαθμούς Κελσίου, μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα.

Για τη θέρμανση, η αύξηση προβλέπεται να είναι μεγαλύτερη πάνω από την ξηρά, στα βόρεια γεωγραφικά πλάτη και μικρότερη στο νότιο ημισφαίριο, στους ωκεανούς, ενώ οι βροχοπτώσεις και οι χιονοπτώσεις είναι πολύ πιθανό να ενταθούν στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη και να ελαττωθούν στην περιοχή των τροπικών, με αποτέλεσμα να έχουμε ξηρασία. Είναι, επίσης πιθανή η συχνότερη εμφάνιση ακραίων θερμοκρασιών, καυσώνων και ισχυρών βροχοπτώσεων.

Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι θερμοκρασίες της τάξεως των 2 ή 4 βαθμών πάνω από εκείνες που υπήρχαν την προ βιομηχανική εποχή, θα προκαλέσουν λιώσιμο πάγων στη Γροιλανδία με συνέπεια να έχουμε - κατά τις απαισιόδοξες προβλέψεις - μέχρι και 7 μέτρα αύξηση στη στάθμη της θάλασσας.

Ξεκινώντας από το 1850 παρατηρούμε ότι από τα μέσα περίπου του προηγούμενου αιώνα η αυξητική πορεία της θερμοκρασίας είναι χωρίς καμία αμφιβολία σημαντική και έχει φθάσει σε επίπεδα τουλάχιστον ένα βαθμό, περίπου, από τις αρχές του 1850 μέχρι το 2005. Το ίδιο συμβαίνει και με τη στάθμη της θάλασσας, η οποία βλέπουμε να αυξάνει με αρκετά γοργούς ρυθμούς της τάξεως περίπου των 50 χιλιοστών, από το τέλος του προηγούμενου αιώνα. Από το 1870 και μετά, έχουμε μια αύξηση της τάξεως των 150 χιλιοστών στο μέσο επίπεδο της θάλασσας.

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει διάφορα πεδία του περιβάλλοντος, ξεκινώντας από την καταστροφή του στρώματος του όζοντος, την ποιότητα του αέρα κοντά στο έδαφος, την ερημοποίηση, τη μεταβολή του υδρολογικού κύκλου (με τις ξηρασίες και τις πλημμύρες), την επίδραση του κλίματος στα δάση και την ανάδραση του δάσους στο κλίμα και φυσικά τη βιοποικιλότητα. Πίσω από όλα αυτά τα φαινόμενα «κρύβεται» αυτό που έχει καθιερωθεί να αποκαλείται ως παγκόσμια θέρμανση.

Στο αγωνιώδες ερώτημα τι έχει προκαλέσει τις αλλαγές στο κλίμα, η απάντηση έχει να κάνει κυρίως με αίτια που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία 100 - 150 χρόνια στη Γη. Μεταξύ αυτών, ο διπλασιασμός των κατοίκων της σχεδόν κάθε 40 χρόνια, η αστυφιλία που δεκαπλασιάστηκε, το γεγονός ότι ο μισός πληθυσμός ζει στις πόλεις, η αντικατάσταση του 50% της καλλιεργήσιμης γης από κτήρια, αλλά και οι εκπομπές της βιομηχανίας που έχουν αυξηθεί πάρα πολλές φορές.