Ένδεκα φεγγάρια ακόμη βρέθηκαν σε τροχιά γύρω από τον Δία

Από σελίδα του SpaceFlightNow, 17 Μαίου 2002

Οι αστρονόμοι ανήγγειλαν την Πέμπτη 16 Μαίου ότι έχουν ανακαλύψει 11 πρόσθετα φεγγάρια που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη Δία, κάνοντας έτσι το γιγαντιαίο πλανήτη να έχει τα περισσότερα φεγγάρια από οποιοδήποτε άλλον πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα.

Το Δευτερεύον Κέντρο Πλανητών της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης ανήγγειλε την ανακάλυψη των 11 μικρών, ανώμαλων φεγγαριών,   που έγινε από τους αστρονόμους Δαβίδ Jewitt και Scott Sheppard του Αστρονομικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου της Χαβάης και του Jan Kleyna του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ.

Αυτά τα σχήματα δεξιά, εμφανίζουν τις ανακαλυφθείσες εικόνες του δορυφόρου του Δία S/2001 J3. Η κίνηση του δορυφόρου ξεχωρίζει σαφώς έναντι της σταθερής κατάστασης του υποβάθρου με τα αστέρια και τους γαλαξίες. Ο Δίας δεν είναι στο οπτικό πεδίο, αλλά είναι μερικούς βαθμούς της μοίρας δυτικά αυτών των εικόνων. Ο νέος δορυφόρος έχει έναν πράσινο κύκλο γύρω από αυτόν για να ξεχωρίζει η θέση του στις τρεις εικόνες. Κάθε εικόνα είναι 50 δεύτερα σε μάκρος και 90 δεύτερα σε ύψος με το Βορρά στην κορυφή και την ανατολή στα δεξιά. Οι εικόνες λήφθηκαν στις 9 Δεκεμβρίου του 2001.

Και τα 11 φεγγάρια είναι μικρά σώματα, με διαμέτρους που θεωρούνται μεταξύ δύο και τεσσάρων χιλιομέτρων. Τα φεγγάρια είναι σε κεκλιμένες, ιδιαίτερα ελλειπτικές τροχιές με μια μέση απόσταση περίπου 300 ακτίνων του Δία, ή 21 εκατομμύρια χιλιόμετρα, από τον πλανήτη. Οι τροχιές είναι επίσης όλες ανάδρομες, που σημαίνει ότι τα φεγγάρια στρέφονται γύρω από τον Δία σε αντίθετη κατεύθυνση από την φορά περιστροφής του πλανήτη.

Η ανακοίνωση της Πέμπτης αυξάνει τον αριθμό των γνωστών φεγγαριών του Δία σε 39. Αυτό κάνει τον  πλανήτη, να έχει τον μεγαλύτερο αριθμό φεγγαριών στο ηλιακό σύστημα. Ο Κρόνος, πριν την ανακάλυψη κατείχε την πρώτη θέση, αφού έχει τώρα μόνο 31 γνωστά φεγγάρια.

Οι εικόνες λήφθηκαν τον Δεκέμβριο του 2001 με το τηλεσκόπιο των 3.6 μέτρων πάνω στο όρος Mauna Kea της Χαβάη που ανήκει στα κράτη του Καναδά,  Γαλλίας και Χαβάης και λήφθηκαν με μια από τις μεγαλύτερες ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές που χρησιμοποιούνται στην αστρονομία σήμερα, την "12K". Αυτή ονομάστηκε έτσι επειδή ο ανιχνευτής είναι 12.000 pixels σε διάμετροι. Οι εικόνες αναλύθηκαν από τους υπολογιστές για να ψάξουν για  αντικείμενα που θα μπορούσαν να είναι φεγγάρια. Εκείνα τα υποψήφια αντικείμενα παρατηρήθηκαν αργότερα από ένα τηλεσκόπιο των 2.2 μέτρων στο Mauna Kea για να επιβεβαιώσουν την ταυτότητά τους και να παρακολουθήσουν τις τροχιές τους.

Αυτή η σχηματική αναπαράσταση στην αριστερή εικόνα εμφανίζει τις τροχιές των ανώμαλων δορυφόρων του Δία. Ο εξωτερικός πιό κανονικός δορυφόρος Δία, ο Callisto, εμφανίζεται για σύγκριση. Η παρεμβολή στο ανώτερο δεξιό τμήμα εμφανίζει τις ανακαλυφθείσες εικόνες για έναν από τους πρόσφατα ανακαλυμμένους δορυφόρους. Οι μαύροι κύκλοι έχουν φτιχθεί για να εμφανίσουν τη θέση και μετακίνησή του σε σύγκριση με τα αστέρια και τους γαλαξίες υποβάθρου.

Η ανακάλυψη είναι η τελευταία από μια σειρά ανακαλύψεων κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών που έχουν εμφανιστεί δωδεκάδες μικρών φεγγαριών που βρίσκονται σε τροχιά και στους τέσσερις γιγαντιαίους αέριος πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα: Δία, Κρόνο, Ουρανό, και Ποσειδώνα. Αυτές οι ανακαλύψεις έχουν πραγματοποιηθεί από μια νέα γενεά των ηλεκτρονικών φωτογραφικών μηχανών που μπορούν και ανιχνεύουν ευρείες περιοχές του ουρανού και έτσι να ανιχνεύουν αμυδρά αντικείμενα. "Αυτοί οι συνδυασμοί τους καθιστούν πολύ αποδοτικούς στην έρευνα μεγάλων περιοχών του ουρανού, όπως αυτή που είναι γύρω από τον Δία, για αυτά τα μικρά αμυδρά φεγγάρια," είπε ο συνερευνητής Sheppard.

Αλλά αυτή η ανακάλυψη μπορεί επίσης να βοηθήσει τους πλανητικούς επιστήμονες να καταλάβουν πώς ο Δίας απόκτησε αυτά τα φεγγάρια καθώς επίσης και 20 άλλα μεγαλοπρεπή φεγγάρια που βρίσκονται επίσης σε ανώμαλες τροχιές. Οι τροχιές υποδεικνύουν στους αστρονόμους ότι τα σώματα αυτά συλλήφθηκαν από την αστεροειδή ζώνη. Πάντως, επειδή  είναι πολύ δύσκολο στο σύγχρονο ηλιακό σύστημα για έναν πλανήτη να συλληφθεί καθώς περνά σαν αστεροειδής, οι αστρονόμοι θεωρούν ότι τα φεγγάρια μπορεί να έχουν μπεί σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, στη φάση της αρχικής ιστορίας του ηλιακού συστήματος.

Οι επιστήμονες έχουν προτείνει δύο μοντέλα για να εξηγήσουν πώς ένας νεαρός Δίας θα μπορούσε να έχει συλλάβει αυτά τα φεγγάρια. 

Οι αναζητήσεις για περισσότερα φεγγάρια του Δία προγραμματίζονται για το εγγύς μέλλον, αφού υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα φεγγάρια που περιμένουν να ανακαλυφθούν. "Βασισμένοι στις έρευνές μας," λέει ο  Sheppard, "πιστεύουμε ότι Δίας έχει περίπου 100 δορυφόρους μεγαλύτερους του ενός χιλιομέτρου σε διάμετρο".